به گزارش جام جم آنلاین ، ویروس دلتا یکی از انواع ویروس های جهش یافته در سراسر جهان است.
بسیاری از کارشناسان و ویروس شناسان در گوشه و کنار دنیا این واریانت را خطرناک ترین نوع جهش یافته کرونا می دانند و دلایل متعددی هم برای آن دارند.
طبق گزارش های سازمان جهانی بهداشت دلتا قدرت انتقال بسیار سریعی دارد و اصلی ترین عامل راه افتادن فاجعه انسانی در دو ماه اخیر در کشور هند بود.
این نوع ویروس کرونا باعث ایجاد علائم شدیدتری هم می شود.
ویروس ها تمام مدت جهش می کنند و نسخه یا نسخه های مختلفی از خود تولید می کنند.
بیشتر این جهش ها ناچیز است و حتی ممکن است ویروس را کمتر خطرناک کند اما برخی دیگر واکسیناسیون علیه آن را مسری تر و دشوارتر می کنند.
ویروس دلتای هندی که به طور رسمی با عنوان B.1.617 شناخته می شود اولین بار در ماه اکتبر در هند کشف شد.
اکنون ترس مشترک جهانیان از این جهش یافته به این دلیل است که می تواند واکسن ها را بی اثر کند. آیا واقعا چنین چیزی صحت دارد؟ دو میلیارد و 800 میلیون و خرده ای واکسن که تا امروز تزریق شده بی فایده بود؟
برای این پاسخ به این سوال باید کلیه واکسن های کرونا و ساختارهای آنها را در نظر گرفت.
تغییر اجباری در ماهیت واکسن ها
تا امروز که ماه ها از ظهور نخستین مورد ابتلا به کرونای دلتا می گذرد تحقیقات خود دانشمندان هندی درباره موثر بودن و یا نبودن واکسن های کرونا در تقابل با دلتا چنین بوده است: برخی از واریانت ها به طور اجتناب ناپذیری اثربخشی واکسن ها را از بین می برند و در نتیجه سازندگان واکسن ها باید طراحی جدیدی را در نظر بگیرند و واکسن های خود را اصلاح کنند تا آنها موثر باشند.
البته این نظریه دانشمندان هندی و دیگر نظریه مشابه سایر دانشمندان در گوشه و کنار جهان رد می شود چرا که نمودارهای ابتلا در ماه های اخیر نشان می دهد موارد ابتلا حتی در کشورهایی که درگیر دلتا بوده اند پایین آمده و این در نتیجه واکسیناسیون است. به این ترتیب بر خلاف نظر برخی از دانشمندان واکسن ها در هر شرایطی نرخ ابتلا و انتشار کرونا را پایین می آورند.
این را هم نباید از یاد برد که نرخ مرگ و میر در سراسر جهان پایین آمده است و این نتیجه مستقیم واکسن کروناست.
اما خود کمپانی های بزرگ داروسازی چه می گویند؟
فایزر موثر در برابر دلتا؟
به دنبال تشدید نگرانی در رابطه با خنثی شدن واکسن های کرونا در برابر واریانت دلتا ، شرکت فایزر نخستین شرکتی بود که در این رابطه اظهار نظر کرد.سخنگوی فایزر اعلام کرد که واکسن های ساخت این شرکت کاملا در برابر گونه جهش یافته دلتا موثر است. این شرکت داروسازی با تکیه بر آمارهای واکسینه و ابتلا در یک نقطه خاص به عنوان مثال در دهلی نو پایتخت هند اعلام کرد که اثربخشی این واکسن در برابر کرونای دلتا بیش از 90 درصد است. در چند اظهارنظر دیگر مسئولان این شرکت بارها تاکید کرده اند فایزر در برابر دلتا اثربخشی قابل توجهی دارد.
واکسن فایزر از نوع mRNA است.
مدرنا هم موثر است
تا این لحظه نتایج تحقیقات در رابطه با واکسن مدرنا بر روی جلوگیری از دلتا نیز امیدبخش بوده است. بر اساس گزارش واشنگتن پست این واکسن هم که از نوع mRNA است به اندازه واکسن فایزر اثربخشی ایجاد می کند هر چند در رابطه با آن چندان با اطمینان صحبت نمی شود.
اسپوتنیک و کروناوک؛ مقاوم در برابر واریانت جدید
ابتدا سازندگان اسپوتنیک وی (واکسن روسی کرونا) بودند که اعلام کردند این واکسن در برابر دلتا موثر است. این موضوع ابتدا از سوی سخنگوی این شرکت داروسازی در توئیتر اعلام شد.
اما چند روز بعد این شرکت اعلام کرد كه به زودی واکسن تقویت كننده ای را ارائه می دهد كه به طور خاص برای كار در برابر نوع دلتا طراحی شده است. این اتفاق نشان داد اظهارنظر برخی از دانشمندان در رابطه با اصلاح برخی از واکسن های موجود برای کارآیی در برابر دلتا می تواند صحت داشته باشد.
تحقیق دیگر در رابطه با واکسن کروناوک بود. برخی از دانشمندان در سراسر جهان با تحقیق در رابطه با این واکسن و اثربخشی آن اعلام کردند که این واکسن در برخی از نقاط نقش زیادی در کاهش قابل توجه بیماران بدحال کرونایی داشته است.
واکسن اسپوتنیک از نوع آدونوویروس است.
تا امروز اثربخشی کروناوک در برابر دلتا به صورت تلویحی بوده و هنوز چیزی در رابطه با آن به صورت قطعی اعلام نشده است.
جانسون و جانسون، کاملا بی اثر؟
یکی از بحث برانگیزترین واکسن هایی که در جهان ساخته شد واکسن جانسون و جانسون بود. این واکسن که عوارض متعددی هم داشت در برابر کرونای دلتا نیز بی اثر گزارش شده است. خطر آنقدر بزرگ است که مقامات بهداشتی توصیه کردند افرادی که واکسن جانسون و جانسون را زده اند اقدام به تزریق یکی از واکسن های فایزر و یا مدرنا کنند. این موضوع نشان می دهد جانسون و جانسون احتمال فراوان در برابر واریانت دلتا اثربخشی کمی دارد.
واکسن جانسون و جانسون فقط در یک دوز تزریق می شود.
آسترازنکا؛ بی اثر یا با اثر؟
یکی دیگر از واکسن های مشکوک به بی اثر بودن واکسن آسترازنکای انگلیس است. در رابطه با این واکسن خبرهای ضد و نقیضی در رسانه های سراسر جهان منتشر می شود.
برخی از رسانه ها نظیر CTV news این واکسن بریتانیایی را در برابر ویروس جهش یافته دلتا موثر و مقاوم می دانند اما برخی دیگر از رسانه ها نظیر theprint اثربخشی بسیار کمی را از سوی این واکسن در برابر دلتا تخمین زده اند. خبرگزاری های دیگری نظیر کوارتز نیز اخباری در رابطه با ایمن نبودن واکسن آسترازنکا در برابر دلتای جهش یافته منتشر می کنند.
مطالعات لنست نیز نشان داد نباید چندان به این واکسن در برابر دلتای هندی اتکا کرد.
سینوفارم و سینووک هم مقاومت ایجاد نمی کنند
از محصولات چینی ها برای واکسن کرونا یکی سینوفارم است و دیگری سینووک که از سوی سازمان جهانی بهداشت تاییدیه گرفته اند. این واکسن ها در برابر واریانت های قدیمی تر کرونا کاملا مقاوم اند و اثربخشی دارند اما گزارش های متعدد حاکی از آن است که هر دو در برابر دلتا اثربخشی کمی دارند. در واقع آنتی بادی های تولید شده این واکسن برای دلتا موثر نیست.
در انتظار اثربخشی «برکت»
برکت یکی از جدیدترین انواع واکسن های کرونا در جهان به شمار می آید که یکی از واکسن های ساخت کشور ایران است. این واکسن اثربخشی بالایی دارد اما سوال اینجاست که می توان به اثربخشی آن در برابر کرونای دلتا هم امیدوار بود؟ چند روز پیش محمدرضا صالحی مجری کارآزمایی بالینی واکسن کووایران برکت خبر مهمی داد و گفت: « مطالعاتی بر روی جهش هندی انجام شده است و یافتههای اولیه ما نشان میدهد که به احتمال زیاد واکسن کووایران برکت بر روی جهش هندی موثر است. البته برای اینکه بتوانیم این موضوع را به صورت قطعی اعلام کنیم، نیاز به چند آزمایش تکمیلی وجود دارد که در حال انجام است. فکر میکنم ظرف هفته جاری نتایج این موضوع ارائه شود. آزمایشات اولیه نشان میدهد که واکسن کووایران برکت بر روی جهش هندی کرونا موثر است، اما آزمایشهای تکمیلی هم در حال انجام است که اگر قطعی شود، اعلام میکنیم.»
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد