تداوم خشکسالی تامین آب مشهد را تهدید می‌کند

به گزارش جام جم آنلاین خراسان رضوی،محمد علایی افزود: روند رشد جمعیت خراسان رضوی و تغییر نسبت شهرنشینی به روستانشینی بویژه افزایش جمعیت مشهد، نگران کننده است بطوریکه سهم ۱۴ درصدی مشهد از جمعیت استان در سال ۱۳۳۵ به حدود ۵۲ درصد در شرایط کنونی رسیده است.

وی با بیان اینکه طی ۲۲ سال گذشته روند بارندگی در خراسان رضوی به جز ۲ سال اخیر کاهش داشته است ادامه داد: افزایش جمعیت و کاهش بارندگی، سرانه آب در استان را از هزار و ۴۹۱ مترمکعب در سال ۱۳۸۵ به ۷۸۰ مترمکعب در سال ۱۳۹۵ رسانده و این عدد اکنون حدود ۶۰۰ مترمکعب در استان و کمتر از ۲۰۰ مترمکعب در دشت مشهد است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: با افزایش تعداد و عمق چاه ها، شاهد کاهش آبدهی آنها و نابودی آبخوانهای زیرزمینی در استان بوده ایم که موجب نشست زمین، بروز شکاف و ترک در سطح زمین و شور شدن آب در دشت مشهد شده است.

وی افزود: میزان بارندگی در خراسان رضوی طی سال جاری ۹۷ میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۴ درصد و نسبت به درازمدت ۴۶ درصد کاهش داشته است.

علایی ادامه داد: هم اکنون میزان ذخیره پشت سدهای خراسان رضوی ۳۹ درصد است در حالی که در مدت مشابه پارسال این میزان ۷۷ درصد بود به این معنا که حجم آب پشت سدهای استان از یک میلیارد مترمکعب در سال گذشته به ۹۰۰ میلیون مترمکعب در حال حاضر کاهش یافته است.

وی گفت: رودخانه هریرود که منبع تغذیه سد دوستی به عنوان مهمترین منبع تامین آب شهر مشهد و بخش کشاورزی شهرستان سرخس است امسال کمترین میزان آورد را داشته بطوری که در سالهای ۹۷ و ۹۸ میزان آورد رودخانه هریرود به سد دوستی ۱۶ میلیون مترمکعب بود اما امسال به کمتر از ۶ میلیون مترمکعب رسیده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با بیان اینکه بیش از ۹۸ درصد منشا خشکسالی در حوزه هریرود فراسرزمینی است افزود: جمع آب پشت سدهای دوستی، ارداک، طرق، کاردن، زاوین و تبارک که تامین کننده آب شرب شهر مشهد، زاوه و قوچان هستند به اضافه ورودی سیلابها، ۵۱ میلیون مترمکعب است در صورتی که پارسال این میزان ۶۵۲ میلیون مترمکعب بود که نشان دهنده کاهش ۹۲ درصدی آب این منابع است.

علایی گفت: سد دوستی با ۲ تهدید تغییر شرایط آب و هوایی و دخالت عوامل انسانی در خارج از کشور روبرو است و اگر روند کنونی خشکسالی و کاهش بارندگی ادامه یابد در سال ۱۴۰۲ از مدار خارج شدن سد دوستی دور از انتظار نخواهد بود لذا باید مذاکرات با ترکمنستان در خصوص این سد جدی گرفته شود.

وی با اشاره به اجرای برنامه مدیریتی برای کاهش برداشت آب از چاه های استان افزود: با اجرای این برنامه، میزان برداشت آب از چاه های خراسان رضوی از چهار میلیارد و ۶۲۲ میلیون مترمکعب در سال ۱۳۹۵ به سه میلیارد و ۶۸۷ میلیون مترمکعب در شرایط کنونی رسیده است که طبق برنامه باید این میزان برداشت در گام نهایی به ۶۸۷ میلیون مترمکعب کاهش یابد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی جلوگیری از استقرار صنایع پرآب طلب و کاهش کشت سبز برگها در پاییز امسال را ضروری دانست و ادامه داد: حدود یکسال است که در حال شناسایی چاه های متعلق به نهادهای دولتی در خراسان رضوی هستیم تا این چاه ها به شبکه آب شرق متصل شوند و بتوان نیاز آب شهر مشهد را در سال ۱۴۰۲ تامین کرد.

وی گفت: مشکل کم آبی خراسان رضوی با بارندگی ها حل نمی شود زیرا ۹۵ درصد از منابع آب این استان از محل منابع زیرزمینی است لذا باید اجرای برنامه های سند سازگاری با شرایط کم آبی جدی گرفته شود.