برجام دیگر اولویت اول نیست

تعدد دیدارهای وزیر خارجه حاکی است جمهوری اسلامی نگاه تازه‌ای را در حوزه سیاست خارجی دنبال می‌کند که مبتنی بر آن تمایل به توسعه روابط با همه کشورهای دنیا و نه صرفا کشورهای غربی دارد.

علاوه بر این، برگزار نشدن نشست‌ های برجامی در جریان جلسات سازمان ملل که در طول سال‌های گذشته همواره یکی از نشست‌های ثابت بوده نشان از رویکرد نوی آقای رئیسی به مساله سیاست خارجی دارد.

همان‌طور که رئیس‌جمهور هم پیشتر تاکید کرده از این پس، برجام یکی از موضوعات و دستورکارهای سیاست خارجی است اما همچون گذشته اولویت اول سیاست خارجی به شمار نمی‌آید و در ذیل سیاست‌های دیگر از جمله توسعه مناسبات با همسایگان و کشورهای مستقل قرار می‌گیرد. بنابراین با توجه به این روند می‌توانیم انتظار داشته باشیم دوره و عصر جدیدی در سیاست خارجی ایران پدید آمده که مبنای آن تعامل با همه کشورهایی است که تمایل دارند رویه مستقلی را در حوزه بین‌الملل اتخاذ کنند.

در برجام هم ایران نشان داده عجله‌ای برای شروع هر چه سریع‌تر مذاکرات ندارد. واقعیت این است در حال حاضر گذر زمان بیشتر به ضرر غربی‌ها و به نفع ایران است. اول این‌که هر چه زمان بیشتر بگذرد سطح و میزان توانمندی هسته‌ ای ایران افزایش پیدا می‌کند،در حالی که اهرم‌های فشار غرب و آمریکا دیگر کارایی سابق را ندارد.

دوم این‌که موقعیت آمریکا در غرب آسیا و خروج شتاب‌زده نیروهای نظامی این کشور از خاک افغانستان نشان می‌دهد ایالات متحده دیگر اهرم‌های بازیگری خود در نظام بین‌الملل از دست داده و در آینده هم نفوذ و قدرت ایران در سطح منطقه تشدید خواهد شد.

چه آمریکا و سایر کشورهای منطقه در سوریه و عراق بمانند یا بروند این حقیقت روشن وجود دارد که منطقه تحت نفوذ ایران قرار خواهد گرفت و غربی‌ها نمی‌توانند مثل گذشته در حوزه منطقه تاثیرگذار باشند.

نکته سوم این‌که ایران با عضویت در سازمان شانگهای نشان داده گزینه‌های دیگری برای توسعه مناسبات با غرب دارد و آمریکا و کشورهای اروپایی به‌خوبی متوجه این موضوع هستند که اگر بخواهند فشارها را بر جمهوری اسلامی تشدید کنند ایران می‌تواند از سایر گزینه برای توسعه مناسبات به جای توجه به بسط روابط با اروپا استفاده کند.

شعیب بهمن - کارشناس مسائل بین‌الملل / روزنامه جام جم