پیشگیری از پوسیدگی دندان با دهانشویه‌ های حاوی فلوراید

مقدار مناسب فلوراید در آب جهت کاهش پوسیدگی دندانی ۷/۰ تا ۱ پی‌پی‌ام است. مطالعات نشان داده‌اند میزان مناسب فلوراید در آب آشامیدنی می‌تواند پوسیدگی‌های دندانی را تا حدود ۶۰درصد کاهش دهد.

در مناطقی که آب آشامیدنی آنها دارای فلوراید زیادتر از این مقدار باشد، مصرف آب سبب فلوروزیس دندان‌ها در نوزادان و کودکان طی شش سال اول زندگی می‌شود که به‌صورت لکه‌های قهوه‌ای رنگ روی سطح دندان‌ها در می‌آید.

فلوراید از طرق زیر در دندان‌ها جذب می‌شود:
افزایش مقاومت مینای دندان به پوسیدگی
کاهش چسبندگی پلاک میکروبی به دندان
ممانعت از تولید اسید در دهان، سبب کاهش پوسیدگی در دندان‌ها می‌شود

فلوراید از منابع مختلفی از جمله آب آشامیدنی، مصرف مواد غذایی، قرص‌ها و شربت‌های حاوی فلوراید، خمیر دندان‌ها، دهانشویه، وارنیش و ژل‌های موضعی که دندان پزشک روی دندان‌ها می‌گذارد، می‌تواند در اختیار دندان قرار گیرد. در صورتی که امکان‌پذیر باشد افزودن فلوراید به آب آشامیدنی جامعه می‌تواند مؤثرترین روش برای پیشگیری از پوسیدگی دندانی باشد.

امروزه در صنعت غذایی فلوراید را به مواد غذایی نظیر نمک، شیر، انواع شکلات‌ها و... نیز اضافه می‌کنند. قرص‌ها و شربت‌های حاوی فلوراید در صورتی تجویز می‌شود که آب آشامیدنی منطقه مورد نظر از میزان استاندارد فلوراید برخوردار نباشد.

مصرف قرص فلوراید به عوامل متعددی همچون سن، بهداشت دهان، میزان پوسیدگی‌های موجود در دهان و مقدار فلوراید دریافتی کودک در رژیم غذایی بستگی دارد و تجویز آن باید تحت نظر دندانپزشک یا پزشک متخصص کودکان باشد.

خمیردندان‌ها نیز معمولا حاوی 1000 تا 1500 پی‌پی‌ام فلوراید هستند که در کنترل پوسیدگی مؤثرند. از خمیردندان‌ های بدون فلوراید در کودکان زیر سه سال استفاده می‌شود، زیرا آنها قادر به شستن کافی دهان بعد از مسواک‌زدن نیستند.

دهانشویه‌های سدیم فلوراید با غلظت 0.05درصد و 0.2درصد در بازار موجود هستند. دهانشویه‌های با غلظت 0.05درصد به‌صورت روزانه و دهانشویه‌های با غلظت 0.2درصد باید یک بار در طول هفته شب‌ها قبل از خواب و پس از مسواک و نخ دندان استفاده شوند.

دکتر صدیقه شفیعی - متخصص سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی مرکز بهداشت شمال تهران / روزنامه جام جم