مار واقعا خوش خط و خال

مثلا این‌که برگ‌هایش در تمام فصول سبز است و تمیز کردن‌شان راحت. ولی در اصل آنچه سانسوریا را تبدیل به گیاهی پرطرفدار کرده ویژگی‌هایی مثل رشد آرام، سازگاری به کم‌آبی، کم‌نوری، خشکی، گرما و سرما و تصفیه‌کنندگی هواست که آن را در دسته گیاهانی قرار می‌دهد که نگهداری‌اش برای افراد مبتدی آسان است و جزو سخت‌جان‌ها قرار می‌گیرد طوری که به آن نامیرا هم می‌گویند.

اسم انگلیسی این گل به علت دراز و کشیده‌بودن برگ‌هایش، گیاه مار است و یکی از محبوب‌ترین و مقاوم‌ترین گونه‌های گیاهان آپارتمانی است که اصالتا بومی آفریقا، ماداگاسکار و جنوب آسیاست. برگ‌های کوتاه یا بلندش، سفت و شمشیر مانند است.

انواع ابلق و ساده دارد که همین ویژگی جذابیتش را دو چندان کرده و مورد توجه طراحان دکوراسیون داخلی قرار گرفته‌است.

یک ویژگی خاص

ارزش افزوده سانسوریا خاصیت تصفیه‌کنندگی هواست. براساس تحقیقات انجام شده، این گل می‌تواند مواد آلوده‌کننده‌ای مثل فرمالدئید، زایلن، تولوئن و اکسیدهای نیتروژن را در محیط‌های داخلی جذب کند و باعث مطبوع شدن هوا شود.

به همین دلیل در محیط‌های پر رفت و آمد و فضاهای بسته حضور این گل توصیه می‌شود. این گل همچنین در طول شب اکسیژن آزاد می‌کند و باعث تنفس بهتر و در نتیجه افزایش کیفیت خواب می‌شود؛ پس گزینه خوبی برای نگهداری در اتاق خواب است.

سانسوریا چه مراقبت‌ هایی می‌خواهد؟

این گیاه یک انتخاب ایده‌آل برای افراد تازه‌کاری است که علاقه‌مند گل و گیاه هستند. چون هم در هوای گرم رشد می‌کند و هم به هوای سرد مقاوم است و هم کم‌آبی را تحمل می‌کند. با این‌حال برای افزایش کیفیت رشد، بهتر است شرایط محیطی زیر را برایش فراهم کنیم.

نور فقط غیرمستقیم: این گل نور غیرمستقیم را می‌پسندد اما هم می‌تواند خود را با آفتاب کامل وفق دهد و هم در سایه به زندگی‌اش ادامه دهد. مناسب‌ترین حالت برای آن نور متوسط یعنی دور کردن گلدان از پنجره‌های جنوبی و غربی به فاصله دو ‌متر است. گونه‌های ابلق در سایه حالت ابلق خود را از دست می‌دهند و گاهی رنگ پریده به نظر می‌آیند. این گونه‌ها، به نور بیشتری نیاز دارند.

نکته: نور مستقیم باعث چروکیدگی برگ‌ها و سوختگی آنها می‌شود.

آبیاری سانسوریا: این گیاه به علت برگ‌های گوشتی‌اش جزو ساکولنت‌هاست؛ پس می‌تواند مقدار زیادی آب را برای مدت زمان طولانی در خود ذخیره کند و این یعنی سانسوریا گزینه‌ای خیلی خوب برای زمانی است که می‌خواهید به مسافرت بروید. تا خاک گلدان خشک نشده آن را آبیاری نکنید و موقع آبیاری نباید گلدان را غرقاب کرد، چون آبیاری زیاد به پوسیدگی ریشه‌اش منجر می‌شود. از زهکش گلدان هم مطمئن شوید تا آب پای ریشه جمع نشود. در طول زمستان فاصله بین دو آبیاری با توجه به شرایط محیطی اطراف گل، می‌تواند به یک ماه هم برسد.

نکته: سوختگی نوک برگ‌ها ممکن است دلیل آبیاری زیاد باشد. در صورت مشاهده چنین علائمی حتما خاک پای ریشه را کنار بزنید چراکه ممکن است در حال پوسیدگی باشد.

دمای مناسب: سانسوریا چون گیاه مناطق گرمسیری است، ذاتا شرایط گرم را ترجیح می‌دهد. بهترین دما برای آن دمای معمول خانه است اما اگر در جای خیلی گرم با نور مستقیم آفتاب قرار بگیرد، برگ‌هایش قهوه‌ای می‌شود. در فصل سرما نیز نباید روی تراس یا در فضای باز حیاط باشد.

نکته: اگر گلدان در تراس یا حیاط است تا قبل از رسیدن شب‌های سرد پاییز، آن را به داخل خانه بیاورید.
نکته: رطوبت روی این گیاه جان‌سخت اثر ندارد؛ بنابراین بعضی‌ها آن را در محیط مرطوب حمام می‌گذارند و آسیبی هم نمی‌بیند.

خاک مناسب: سانسوریا دارای غده است به‌همین‌دلیل خاک سبک با زهکشی خوب برای رشد آن مناسب است. ترکیب خاک گلدان برای آن می‌تواند مخلوطی از خاک‌برگ، ماسه و خاک معمولی باغچه باشد. اگر مقداری پودر زغال هم به آن اضافه شود خوب است.

خاک باغچه، خاک برگ و پرلیت هم ترکیب ایده آلی برای این گیاه زیباست. خاک مخصوص کاکتوس هم برایش خوب است.

نکته:اگر از سانسوریا قلمه گرفتید قلمه‌ها را در خاک ماسه‌ای بکارید تا زودتر ریشه بدهند. خاک سنگین هم مانع ریشه دهی سریع می‌شود و هم آب‌ماندگی در آن باعث پوسیدگی ریشه‌ها می‌شود.

گلدان مناسب: بهتر است گلدان سانسوریا پهن و کم عمق باشد. عمق کم گلدان به زهکشی مناسب خاک کمک می‌کند و از این راه ریشه‌ها از آسیب و پوسیدگی حفظ می‌شوند. همچنین دقت کنید سایز گلدان این گل خیلی بزرگ نباشد چون هر چه گلدان بزرگ‌تر باشد انرژی و قوت گیاه صرف ریشه‌دهی می‌شود تا فضای گلدان پر شود و به این شکل دیگر شاهد رشد شاخ و برگ گیاه نیستیم. بر عکس هر چه گلدان کوچک‌تر باشد گل رشدی سریع‌تر دارد.

نکات کلیدی در کود دهی

در کوددهی به سانسوریا دو نکته مهم است؛ نوع کود و زمان مصرف آن. نوع کود همان کودی است که برای دیگر گیاهان زینتی استفاده می‌شود اما کودی که مخصوص گیاهان برگ زینتی است. پس سراغ کودهای گیاهان گلدار نروید. این کودها به NPK معروفند که دارای نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند. هر چه ترکیب نیتروژن بیشتر باشد، رشد برگ بهتر است اما استفاده بی‌رویه کودهای نیتروژن‌دار برگ‌ها را آبکی می‌کند و استحکام و زیبایی‌شان را از دست می‌دهند. ترکیب فسفر به ریشه‌دهی کمک می‌کند پس برای ریشه‌دار شدن قلمه‌ها بهتر است درصد فسفر کود بالاتر باشد. کودهای آهن‌دار هم به شادابی برگ‌ها کمک می‌کنند.

نکته: کوددهی به سانسوریاهای تازه کاشته شده حدود یک ماه پس از کاشت انجام می‌شود.

هرس: در طول فصل رشد اگر متوجه شدید برگ‌ها زرد یا قهوه‌ای شده‌اند، آنها را هرس کنید تا گیاه به رشد جدید تشویق شود. بهترین زمان برای هرس در طول فصل رشد (بهار یا تابستان) است. برای کنترل ارتفاع گیاه خود، بلندترین برگ‌ها را سرزنی کنید و قسمت‌های هرس شده را مثل یک قلمه جدید در خاک ماسه‌ای بکارید.

تکثیر سانسوریا

بهتر است تکثیر این گل در فصل رشد در بهار یا تابستان انجام شود؛ وقتی که گیاه حداقل یک وجب ارتفاع داشته‌باشد. دو روش برای تکثیر این گیاه وجود دارد: تقسیم بوته و قلمه.

تقسیم بوته یا تکثیر با ریشه: برای این کار به چاقویی تیز، گلدانی تمیز و خاک گلدان کاکتوس نیاز دارید. گلدان را به آرامی برگردانید و با چند ضربه دست به ته گلدان بزنید تا راحت بتوانید بوته را خارج کنید. با استفاده از چاقوی تیز، گیاه را به چند قسمت تقسیم کنید و مطمئن شوید ریشه‌های هر قسمت دست‌نخورده باقی بماند. هر بخش گیاه را دوباره در یک گلدان تمیز با خاک گلدان کاکتوس بکارید. به اندازه گلدان و تناسب آن با حجم ریشه دقت کنید. بعد آن را آبیاری کنید و در یک جای نیم‌سایه قرار دهید.

تکثیر با قلمه برگ: با استفاده از قیچی یا چاقوی تیز استریل شده یک برگ بلند و سالم از گیاه را برش دهید. می‌توانید قلمه برگ را با قرار دادن در یک بطری تمیز از آب و غوطه ور کردن انتهای بریده شده در آب ریشه‌دارکنید. آن را در یک نقطه نیمه‌آفتابی قرار دهید و منتظر باشید ریشه بدهد. هر چند روز یک‌بار، آب را عوض کنید تا آب تازه اکسیژن کافی را به ریشه‌ها برساند و نیز محیط برای رشد باکتری‌ها یا جلبک‌ها مساعد نباشد. بعد که ریشه‌ها چهار پنج سانتی‌متر رشد کردند، آنها را در گلدانی با خاک کاکتوس با زهکشی خوب بکارید. بعد از کاشت هم آن را آبیاری کنید و در مکانی نیمه‌آفتابی قرار دهید.

اگر نمی‌خواهید قلمه را در آب ریشه‌دار کنید پس از بریدن یک برگ سالم از گیاه خود، اجازه دهید به مدت ۲۴ساعت در میان یک برگ دستمال کاغذی بماند تا پینه ببندد بعد آن را در یک گلدان با خاک کاکتوس بکارید. برای حفظ رطوبت خوب است گلدان را با یک پلاستیک بپوشانید تا وقتی ریشه بدهد. البته روی نایلون یک سوراخ کوچک ایجاد کنید.

این گیاه کند رشد است، بنابراین ممکن است دو ماه طول بکشد تا متوجه رشد جدید شوید.

نکته: سانسوریا گل‌هایی به رنگ سفید مایل به کرم و لوله‌ای شکل می‌دهد که شبیه نیلوفراست اما گل آن برای ما ارزشمند نیست.

سانسوریا؛ آفات، بیماری و مشکلات

کنه‌های تار عنکبوتی، شته‌ها، شپشک‌های آردآلود و مگس‌های سفید از آفات رایج این گیاه هستند. که البته این حشرات معمولا زمانی به گیاه حمله می‌کنند که آبیاری آن نامناسب باشد یا جریان هوای محیط خوب نباشد. اگر متوجه حشرات روی گیاه خود شدید، با استفاده از اسپری رقیق آب و الکل یا آب و مایع ظرفشویی سطح برگ‌ها را تمیز کنید.

سانسوریا به پوسیدگی ریشه که یک بیماری قارچی است حساس است به همین دلیل باید در آبیاری آن دقت کنید.

خاک بدبو: در این حالت احتمالا با پوسیدگی ریشه روبه‌رو هستید. پس ریشه پوسیده را دور بریزید قسمت سالم را ضدعفونی کنید و دوباره بکارید.

برگ‌های زرد یا قهوه ای: زرد یا قهوه‌ای شدن برگ‌ها علائم آبیاری بیش از حد، آفات و پوسیدگی ریشه است.

ریزش برگ‌ها: آب زیاد، نور ناکافی یا خاک ضعیف گلدان می‌تواند باعث ریزش برگ‌های گیاه شود.

زینب خزایی - جامعه / روزنامه جام جم