کوئتیاپن؛ موارد و نحوه مصرف، عوارض جانبی

به گزارش جام جم  آنلاین، کوئتیاپین به عنوان داروی ضد روان پریشی شناخته می شود. این دارو با کمک به بازگرداندن تعادل برخی از مواد طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) در مغز کار می کند و با کاهش توهم وضعیت را بهبود می بخشد.

این به شما در تفکر واضح تر و مثبت تر درباره خود کمک می کند و با کاهش عصبانیت منجر به فعالیت بیشتر در زندگی روزمره می شود، همچنین باعث بهبود روحیه، خواب، اشتها و سطح انرژی می شود. کوئتیاپین با کمک به جلوگیری از تغییرات شدید خلقی باعث کاهش دفعات تغییرات خلقی می شود.

نحوه استفاده از کوئتیاپین خوراکی

قبل از شروع مصرف کوئتیاپین و هر بار تمدید آن دستورالعمل پزشک خود را مطالعه کنید و در صورت داشتن هرگونه سوالی با پزشک خود صحبت کنید. این دارو را طبق دستور پزشک و به طور معمول 2 یا 3 بار در روز همراه یا بدون غذا می توانید مصرف کنید. برای درمان افسردگی همراه با اختلال دو قطبی این دارو را طبق دستور پزشک به طور معمول یک بار در روز هنگام خواب مصرف کنید.

دوز مصرفی این دارو بر اساس شرایط پزشکی، نحوه پاسخ به درمان و سایر داروهای مصرفی تعیین می شود. حتما تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک خود اطلاع دهید. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی این دارو پزشک نخست دوز پایین آن را تجویز می کند سپس آرام آرام دوز آن را افزایش می دهد. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید تا بیشترین بهره را از آن ببرید. دوز مصرفی خود را سرخود افزایش ندهید و از این دارو بیشتر از دوره درمانی خود استفاده نکنید.

مصرف این دارو را ادامه دهید حتی اگر احساس خوبی دارید. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. برخی داروها با قطع ناگهانی منجر به بروز عوارض جدی می شوند، همچنین علائمی مانند مشکل خواب، حالت تهوع، سردرد، اسهال و تحریک پذیری را تجربه خواهید کرد، بنابراین برای کاهش عوارض جانبی لازم است دوز مصرفی به تدریج کاهش یابد و علائم جدید یا بدتر شدن وضعیت را بلافاصله به پزشک گزارش کنید.

اثرات جانبی مصرف کوئتیاپین

یبوست، خواب آلودگی، ناراحتی معده، خستگی، افزایش وزن، تاری دید یا خشکی دهان نیز از عوارض جانبی مصرف این دارو محسوب می شوند.

در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. سرگیجه یا سبکی سر نیز ممکن است رخ دهد به ویژه هنگامی که دوز این دارو را برای نخستین بار شروع یا افزایش می دهید. سرگیجه و سبکی سر خطر زمین خوردن را افزایش می دهد، بنابراین هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.

به یاد داشته باشید پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده است و مصرف آن را به دیگران توصیه نکنید. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی از جمله بی قراری / نیاز مستمر به حرکت، لرزش، تغییرات ذهنی/ خلقی (مانند افزایش اضطراب، افسردگی و افکار خودکشی)، مشکل در بلع، یبوست با درد مداوم شکمی، حالت تهوع / استفراغ مداوم، از دست دادن اشتها، زردی چشم / پوست، قطع تنفس هنگام خواب و مشکل در ادرار کردن به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر عوارض جانبی مانند غش کردن، تشنج و سرگیجه شدید برای شما رخ داد بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این دارو به ندرت باعث افزایش قند خون و در نتیجه منجر به بروز دیابتیا تشدید آن در مبتلایان می شود.

در صورت مشاهده علائم افزایش قند خون مانند افزایش تشنگی / ادرار بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. اگر از قبل به دیابت مبتلا هستید قند خون خود را به طور منظم طبق دستورالعمل بررسی کنید و نتایج را با پزشک در میان بگذارید زیرا ممکن است پزشک نیاز به تنظیم داروی دیابتف برنامه ورزشی یا رژیم غذایی داشته باشد، همچنین این دارو باعث افزایش چشمگیر وزن و افزایش سطح کلسترول خون یا تری گلیسیرید می شود.

این تاثیرات همراه با دیابت خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد. کوئتیاپین به ندرت منجر به ایجاد وضعیتی تحت عنوان دیسکینزیای تاخیری می شود. در برخی موارد این شرایط ممکن است دائمی باشد. در صورت بروز حرکات غیرمعمول/ کنترل نشده (بخصوص صورت، لب ها، دهان، زبان، بازوها یا پاها) فورا به پزشک خود اطلاع دهیدف علاوه بر این احتمال می رود منجر به بروز یک بیماری بسیار جدی به نام سندرم بدخیم نورولپتیک شود.

در صورت داشتن هر یک از علائم مانند تب، سفتی عضله / درد / حساسیت به لمس، ضعف، خستگی شدید، گیجی شدید، تعریق، ضربان قلب سریع / نامنظم، ادرار تیره، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار) به پزشک مراجعه کنید. کوئتیاپین یک ماده طبیعی خاص (پرولاکتین) ساخته شده توسط بدن را افزایش می دهد.

برای خانم ها این افزایش پرولاکتین منجر به شیر ناخواسته مادر، از دست رفتن / قطع دوره های قاعدگی یا مشکل بارداری می شود و برای مردان منجر به کاهش توانایی جنسی، ناتوانی در تولید اسپرم یا بزرگ شدن پستان ها می شود در هر صورت با مشاهده هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید.

به ندرت مردان ممکن است نعوظ دردناک یا طولانی به مدت 4 ساعت یا بیشتر را تجربه کنند. در صورت بروز آن استفاده از این دارو را متوقف سپس بلافاصله از کمک پزشکی استفاده کنید. واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است.

با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی از جمله تب، تورم غدد لنفاوی، بثورات پوستی، خارش / تورم (به خصوص صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید و مشکل تنفسی ، فورا به پزشک مراجعه کنید. این فهرست کاملی از عوارض جانبی احتمالی مصرف این دارو نیست، بنابراین نسبت به سایر عوارض نیز هوشیار باشید.

موارد احتیاط مصرف کوئتیاپین

قبل از مصرف کوئتیاپین در صورت حساسیت به این دارو یا هرگونه آلرژی با پزشک خود صحبت کنید. این محصول حاوی مواد غیرفعال است که باعث بروز واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات می شود.

قبل از استفاده از این دارو درباره سابقه پزشکی خود صحبت کنید به ویژه درباره: آب مروارید چشم، بیماری کبدی، شمارش پایین گلبول های سفید خون (از جمله سابقه تعداد پایین گلبول های سفید خون ناشی از مصرف داروها)، اختلال تشنج، مشکل در بلع، مشکلات تیروئید، انسداد معده / روده (مانند یبوست شدید، انسداد روده)، معده / روده هایی که در حال حرکت نیستند (مانند ایلئوس)، سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به دیابت، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل)، بیماری قلبی، فشار خون بالا، سطح کلسترول / تری گلیسیرید بالا، مشکل تنفسی هنگام خواب (آپنه خواب)، مشکل ادرار کردن (به عنوان مثال به دلیل بزرگ شدن پروستات).

این دارو حتی ممکن است باعث گیجی و خواب آلودگی شود یا منجر به تاری دید شود. الکل یا ماری جوانا نیز باعث سرگیجه یا خواب آلودگی می شود، بنابراین در این وضعیت از انجام کارهایی مانند رانندگی یا کار با ماشین آلات که نیاز به هوشیاری دارد خودداری کنید. ضمن قطع مصرف نوشیدنی های حاوی الکل در صورت استفاده از ماری جوانا با پزشک خود صحبت کنید.

کوئتیاپین با ایجاد شرایطی مانند سندرم کیوتی بر ریتم قلب تاثیر می گذارد. طولانی شدن سندرم کیوتی به ندرت باعث ضربان سریع یا نامنظم قلب (به ندرت کشنده) و علائم دیگری (مانند سرگیجه شدید و غش کردن) می شود.

در صورت داشتن شرایط خاص پزشکی یا مصرف داروهای دیگر که ممکن است باعث طولانی شدن کیوتی شود خطر طولانی شدن این عارضه افزایش می یابد. قبل از استفاده از کوئتیاپین درباره تمام داروهای مصرفی خود را با پزشک صحبت کنید در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر مشکلات قلبی خاصی (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن کیوتی)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص به پزشک اطلاع دهید.

علاوه براین، مقادیر پایین سطح پتاسیم یا منیزیم در خون نیز خطر طولانی شدن کیوتی را افزایش می دهد. این خطر در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند داروهای ادرار آور) یا داشتن شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش می یابد. این دارو باعث کاهش تعریق می شود کمتر عرق کنید و احتمال گرمازدگی را افزایش می دهد، بنابراین از انجام کارهایی که باعث گرم شدن بیش از حد شما می شوند مانند کار سخت یا ورزش در هوای گرم یا استفاده از وان آبگرم خودداری کنید. هنگام گرم شدن هوا مایعات زیادی بنوشید و لباس های سبک و گشاد بپوشید.

در صورت برطرف نشدن تب، تغییرات ذهنی/ خلقی، سردرد یا سرگیجه به سرع بع پزشک مراجعه کنید. قبل از انجام جراحی تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک خود اطلاع دهید.

کودکان هنگام مصرف این دارو در معرض خطر بیشتری برای عوارض جانبی خاص مانند افزایش فشار خون یا افزایش پرولاکتین قرار دارند. افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو به ویژه خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر و طولانی شدن سندرم کیوتی حساسیت بیشتری نشان می دهند.

دقت داشته باشید خواب آلودگی، سرگیجه و سبکی سر خطر زمین خوردن را افزایش می دهد. در دوران بارداری این دارو باید فقط در مواقع ضروری استفاده شود. نوزادانی که از مادرانی که در 3 ماه آخر بارداری از این دارو استفاده کرده اند متولد شده اند به ندرت علائمی از جمله سفتی یا لرزش عضلانی، خواب آلودگی، مشکلات تغذیه / تنفس یا گریه مداوم پیدا می کنند.

اگر هرکدام از این علائم را در نوزاد تازه متولد شده خود به ویژه در ماه اول تولد مشاهده کردید به سرعت به پزشک اطلاع دهید. از آنجا که مشکلات ذهنی/ خلقی درمان نشده (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی و افسردگی) بیماری جدی هستند مصرف این دارو را سرخود قطع نکنید مگر اینکه پزشک به شما اجازه داده باشد.

اگر قصد بارداری دارید یا باردار هستید بلافاصله با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری مشورت کنید، همچنین این دارو به شیر مادر نیز منتقل می شود و اثرات نامطلوبی بر نوزاد شیرخوار می گذارد. در صورت بروز علائمی از قبیل سفتی یا لرزش عضلات، خواب آلودگی غیرمعمول یا مشکل در تغذیه بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

فعل و انفعالات کوئتیاپین

تداخلات دارویی نحوه عملکرد داروها را تغییر یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش می دهد. این سند شامل همه تداخلات دارویی احتمالی مصرف این دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید.

دقت کنید بدون تایید پزشک دوز داروها را شروع، متوقف یا تغییر ندهید. بسیاری از داروها از جمله آمیودارون، موکسی فلوکساسین، پروکائین آمید، کینیدین، سومالول و تیوریدازین علاوه بر کوئتیاپین بر ریتم قلب (طولانی شدن سندرم کیوتی) تاثیر می گذارند،. سایر داروها می توانند بر حذف کوئتیاپین از بدن تاثیر بگذارند که عملکرد کوئتیاپین را تحت الشعاع قرار می دهد.

در صورت استفاده از سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند مانند داروهای تسکین دهنده سرفه (مانند کدئین یا هیدروکدون)، الکل، ماری جوانا، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام یا زولپیدم) به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. شل کننده های عضلانی (مانند کاریسوپرودول یا سیکلوبنزپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین یا دیفن هیدرامین). برچسب روی تمام داروهای خود را به دقت مطالعه کنید (مانند آلرژی یا محصولات مربوط به درمان سرفه و سرماخوردگی) زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی می شوند.

منبع: الودکتر