اثرات درمانی دهان‌شویه‌های گیاهی در ماه روزه‌ داری

از دیدگاه طب‌سنتی مهم‌ترین علت بدبویی دهان، طبع گرم و به‌خصوص صفرای زیاد یا ترشحات انتهای حلق است. یبوست، سینوزیت، مشکلات لثه و دندان، خلل و فرج روی لوزه‌ها و حتی مشکلات کلیوی و کبدی و معده به‌خصوص ریفلاکس می‌تواند از دیگر عوامل ایجادکننده بوی بد دهان باشد.

در منابع طب‌‌سنتی تدابیر زیادی برای پیشگیری و درمان بدبویی دهان از طریق اصلاح تغذیه و استفاده از دهان‌شویه‌ها و خوشبوکننده‌های گیاهی مطرح شده است. به چرخاندن مایعات مختلف در دهان به‌منظور پاک‌سازی و اعمال اثرات درمانی‌ روی لثه‌ها، دندان‌ها، زبان و... دهان‌شویه‌کردن گفته می‌شود.

از خوشبوکننده‌های طبیعی دهان می‌توان به نعنا، دارچین و کرفس اشاره کرد. استفاده از پوره سیب، گل‌سرخ و بهارنارنج به رفع بوی بد دهان که ناشی از مشکلات حفره دهان باشد، کمک می‌کند.

نصف لیوان سرکه با یک لیوان آب و یک مشت گل‌سرخ را پنج‌دقیقه بجوشانید تا گل‌سرخ‌ها سفید شوند و سپس صاف‌شده آن را به‌عنوان دهان‌شویه قبل از خواب شب و بعد از خوردن سحری استفاده کنید.

همچنین می‌توانید ده‌ دقیقه پس از غذا یک قاشق مرباخوری تخم‌گشنیز را به میزان مساوی با نبات پودر‌شده بخورید. نگه‌داشتن رب‌انار یا دانه‌های آن در دهان نیز توصیه شده است.

دهان‌شویه با آب‌نمک یا نصف لیوان جوشانده بابونه به میزان یک تا دو بار در روز عفونت‌زدا و ضدالتهاب است و افراد با طبع گرم می‌توانند سرکه را رقیق کنند و روزی یک یا دو مرتبه دهان را با آن بشویند.

اگر بوی بد دهان به دلیل ترشحات پشت حلق و سینوس‌ها باشد می‌توان با استفاده مداوم از مغزها مانند بادام‌ به‌صورت حریره و دمنوش آویشن یا زوفا آن را رفع کرد.افراد با تجمع صفرا در معده باید از مصرف غذاهای چرب و شیرین پرهیز و به‌عنوان چاشنی از آبغوره، سماق، زرشک و آبلیمو در غذاها استفاده کنند. یکی از غذاهای مفید آش آلوست.

برگه زردآلو، گلابی و انار هم موثر است. همچنین از مصرف غذاهای بسیار داغ، تند، ادویه‌دار و چای پررنگ در ماه روزه‌داری پرهیز شود. این‌ها سبب خشک‌شدن آب دهان و بوی بیشتر می‌شود.

افراد با تجمع بلغم متعفن در معده از خوردن غذاهای چرب، آبکی، سنگین و خمیری مثل آش‌رشته، ماکارونی، قارچ و... دوری کنند. مصرف روزانه سکنجبین و عسل، مورد و مویز، گل‌قند، مسطکی، رب‌به و سیب، سیاهدانه، خاکشیر یا شربت آب و عسل برای رفع همه اخلاط بد و متعفن معده خوب است.

ریفلاکس از علل ایجاد بوی بد دهان است. افرادی که دچار ریفلاکس هستند لازم است از مصرف غذاهای نفاخ پرهیز کنند و هنگام افطار از نوشیدن چای، نوشابه، دوغ و خوردن غذاهای چرب و گوجه‌فرنگی و مرکبات بپرهیزند. بهتر است در ماه مبارک رمضان پس از وعده‌های غذایی برای تقویت گوارش، یک قاشق رب‌به خورده شود.

گفتنی است زیره مشابه بابونه ضدالتهاب‌بوده و به رفع عفونت دهان و التهاب لثه‌ها کمک می‌کند. سماق، ضدمیکروب است و باید آن را با آب‌جوش مخلوط‌کرده و در دهان بچرخانید.

جوشانده نعنا، پونه و آویشن در آب و سپس صاف‌کردن عصاره و غرغره آن ضدعفونی‌کننده فضای دهان هستند.

میخک پرمصرف‌ترین گیاه در حوزه بی‌حسی و رفع دندان درد است. مزمزه کردن رب‌انار و پوست آن در بهبود آفت دهان موثر است.

فاخره بهبهانی - سلامت / روزنامه جام جم