امسال اما به لطف واکسیناسیون گسترده و بهبود شرایط همهگیری کرونا، زمینه برای برگزاری مراسم احیای شب های قدر با شرط و شروطی فراهم شده است اما هنوز هم کرونا مهمان ناخوانده است و همچنان به بیماری معمولی مانند سرماخوردگی تبدیل نشده است.
بنابراین گرچه برای اجرای مراسم، محدودیتهای سابق کمرنگ شده است اما بعضی نکتهها را نباید فراموش کرد. برای اینکه بدانیم برای برگزاری مراسم شب های قدر، چه نکتههایی را باید رعایت کنیم تا خود و دیگران را به کرونا مبتلا نکنیم، با دکتر امیر صدری، پزشک و مدیر روابط عمومی سازمان نظامپزشکی تهران گفتوگو کردهایم که میخوانید.
به نظر میرسد تصمیمهای جدید مبنی بر بازگشایی مدارس و دانشگاهها، نقطهعطفی برای بازگشت جامعه به زندگی عادی است. از همه بازخوردهای مثبت و منفی مرتبط به این تصمیم که بگذریم، وضعیت همهگیری کرونا را در کشور چطور ارزیابی میکنید؟
میتوان گفت در حال حاضر از لحاظ آمار ابتلا و مرگومیر ناشی از کرونا در وضعیت پایداری قرار داریم. اوجگیریها را پشتسر گذاشتهایم و در شرایطی هستیم که با توجه بهافزایش آمار واکسیناسیون در مقطع زمانی کوتاه و ابتلای بسیار بالای افراد به واریانت اُمیکرون (سویه خفیف ویروس که میزان بستری و مرگومیر آن هم از همه سویهها پایینتر بود) درمجموع باعث شده است تا جامعه ما بهویژه جامعه بزرگسال در مقابل امیکرون، ایمنی پیدا کند. بهترین نوع ایمنی هم ایمنیاي است که افراد حداقل دو دز واکسن کرونا دریافت کرده و به بیماری هم مبتلا شده باشند.
به این ترتیب بدن افراد در مقابل سویههای مختلف امیکرون ایمنی پیدا میکند. به همین دلیل با توجه به تجربه شرایطی که به آن اشاره شد، در وضعیت پایدار قرار داریم اما نباید فراموش کرد که این وضعیت هر لحظه میتواند تغییر کند.
پس در واقع در وضعیت پایداری شکنندهای هستیم. چه عواملی میتواند این پایداری را برهم بزند؟
با کاهش رعایت شیوهنامههای بهداشتی و افزایش دید و بازدیدها و سفرها (در طول تعطیلات نوروز) شاهد افزایش ابتلا هستیم؛ بنابراین ممکن است در اردیبهشت شاهد اوجگیری جدید بیماری باشیم. بنابراین اشاره کردم فعلا شرایط پایداری داریم اما امیدواریم اگر وارد موج هفتم ابتلا هم شدیم، درصد ابتلای شدید کاهش یافته و سلامت جامعه عمومی را خطر چندانی تهدید نکند اما کافی است جهش خطرناکی رخ دهد؛ در آن صورت در وضعیت خطرناکی قرار خواهیم گرفت. ازسوی دیگر وضعیت تزریق واکسن مهم است.
از چه نظر؟ افرادی هستند که واکسن نزده باشند؟
حدود 60 تا 70 درصد از افرادی که باید دز سوم واکسن را تزریق میکردند، دز سوم را تزریق نکردهاند و این بسیار خطرناک است.
این در شرایطی است که قرار است مراسم شب قدر با محدودیت کمتری نسبت به سالهای پیش، برگزار شود. در این شرایط چه کار باید کرد؟
درخصوص شبهای قدر باید قطعا نکتههایی را رعایت کرد تا آمار ابتلا و مرگ و میر افزایش نیافته و شاهد پیک جدید نباشیم.
هنوز هم رعایت شیوهنامهها ضروری است؟
بله. نخست اینکه باید تا پیش از مراسم شبهای قدر، افرادی که دز سوم واکسن را دریافت نکردهاند یا اصلا واکسن نزدهاند برای تزریق واکسن اقدام کنند. این نخستین و مهمترین گام است اما طی دو سال گذشته با شیوهنامههای بهداشتی آشنا شدهایم. رعایت این شیوهنامهها و تاثیر آنها ثابت شده است. در شیوهنامهها برای تجمع افراد و شکل حضور آنها نکتههایی ذکر شده است. میدانیم تجمع افراد در فضای بسته، خطرناک است. بنابراین با توجه به اینکه هوا خوب است؛ باید این مراسم در فضای باز برگزار شود.
بنابراین دو توصیه مهم شما تزریق دز سوم واکسن و برگزاری مراسم در فضای باز است. در مورد دیگر نکات چطور؟
رعایت فاصله، دیگر قانونی است که باید رعایت شود؛ حتی در فضای باز. علاوه بر اینکه استفاده از ماسک ضروری است. بنابراین در یک جمعبندی، سه نکته را باید پیش از مراسم و در طول برگزاری مراسم رعایت کرد؛ نخست تزریق دز سوم واکسن؛ دوم برگزاری مراسم در فضای باز و سوم رعایت فاصله ایمنی و همزمان استفاده از ماسک از نوع مناسب با قابلیت محافظت بالا. با این اقدامهای ساده اما مهم میتوانید مانع از انتشار بیماری و بالا رفتن آمار ابتلای جدید شوید. نکته بعدی خطر جهش و ایجاد سویه جدید است که نباید آن را نادیده گرفت.
پس خطر جهش ویروس هنوز هم منتفی نیست؟
بله. اگر سویه جدید بهوجود آمده یا افراد بههمان سویههای قبلی مبتلا شوند؛ وضعیت سلامت جامعه به خطر خواهد افتاد. بنابراین تلاش برای کاهش آمار ابتلا اصلیترین مسأله است. به این دلیل که با کاهش میزان ابتلا، آمار بستری نیز کاهش مییابد، فشار کمتری به کادر درمان وارد ميشود و خدمات درمانی بهتری نیز به افراد مبتلا ارائه شده و در نتیجه آمار مرگ و میر کاهش مییابد.
در واقع مراقبت و جلوگیری از انتشار، نکته بسیار مهمی در حفظ سلامتی عمومی جامعه است؟
بله با رعایت شیوهنامههای بهداشتی، میزان گردش ویروس و درنتیجه آمار ابتلا بین افراد جامعه کاهش پیدا میکند. ازسوی دیگر با کاهش میزان انتشار ویروس، خطر جهش و ایجاد سویه جدید نیز کاسته خواهد شد.
و رعایت پروتکلهای بهداشتی در مراسم ویژه شبقدر را یکی از این راهکارهای مهم میدانید.
دقیقا، انتظار داریم که مراسم در فضای باز در درجه اول برگزار شود یا در فضایی اجرا شود که از تهویه کامل برخوردار است. رعایت فاصلهگذاری برای کاهش تراکم افراد در یک فضای مشخص و استفاده از ماسک بسیار مهم است. نکته بعد، رعایت بهداشت دستها بهویژه در زمان صرف افطار است. بنابراین با رعایت این نکتهها باید تلاش کنیم پس از دو سال که تقریبا در حال بازگشت به زندگی عادی هستیم، مجددا به دوران بحران و موجهای شدید بیماری بازنگردیم. به این ترتیب رعایت شیوهنامههای بهداشتی در شبهای قدر و پیش از آن، تزریق دز سوم واکسن کرونا، راهکار مهم جلوگیری از انتشار مجدد ویروس و جلوگیری از تکرار تجربه تلخ مرگومیر و آمار بالای ابتلاست.
مهتاب خسروشاهی -سلامت / روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد