گام اول به‌ زیرکشیدن حاکمیت جشنواره‌های جهانی

سفر تیم ایرانی از سازمان سینمایی به عراق و حالا به روسیه در آستانه هفته دولت و بستن قرارداد‌های فیمابین در زمینه‌های مختلف (خصوصا) اکران فیلم‌های ایرانی در سالن‌های سینمای این کشور‌ها نشان‌دهنده عزم جدی این مدیریت بر توجه به زیرساخت‌ها و ریل‌گذاری جدید در گرایش شبکه نمایش است. واقعیت این است که در ۴۰سال گذشته کمتر همتی برای بازاریابی فیلم‌های ایرانی از طریق سازوکاری اصولی وجود داشته است. همه تلاش متولیان دولتی معطوف به جشنواره‌های جهانی بوده است، جشنواره‌هایی که مهم‌ترین‌شان با هدف نابودی سینمای دیگر کشور‌ها می‌کوشند تا چنین کشور‌هایی فقط مصرف‌کننده باقی بمانند. هیچ عقل سلیمی با جشنواره‌ها مخالف نیست.

بی‌تردید جشنواره‌ها یک بستر و فرصت هستند. حتما باید جشنواره‌های جهانی را در جایگاه میدانی برای عرضه به حساب آورد، اما آنجا مناقشه آمیز است که جشنواره‌زدگی غالب می‌شود و غلیظ‌تر از این شرکت و حضور در جشنواره‌ها هدف غایی و نهایی مدیریت دولتی محسوب می‌شود. بعید است کشوری صاحب سینما و تولیدکننده فیلم در دنیا باشد که جریان اصلی سینمایش را در انحصار جشنواره‌ها قرار دهد. درحالی که جریان اصلی سینمای ما به تصرف جشنواره‌های جهانی درآمده تا آنجا که دیگر چیزی برای فتح نمانده است. این تسلط و حاکمیت چنان ثبات یافته و در داخل مقلد و هوادار و لشکر دارد که برای تداوم و استمرارش در سال‌های گذشته سوژه سفارش می‌دادند و مستقیم و غیرمستقیم موضوعات مورد توجه این جشنواره‌ها قبل از اعلام فراخوان پچ پچ می‌شد و خواسته‌های بیگانه در دستور تولید قرار می‌گرفت. هشت میلیون تماشاگر داخلی با تولید نزدیک صد فیلم بلند برای جمعیت ۸۰میلیونی ایران از شوخی گذشته و به فاجعه تبدیل شده است. البته ۵۰ درصد این هشت میلیون هم از رهگذر اکران چند فیلم سطحی و مبتذل محقق می‌شود.
اغلب کشور‌های جشنواره‌باز! فاقد تولید انبوه فیلم هستند و غالبا مبادرت به مصرف فیلم‌های تولیدشده در چند کشور صاحب سینما می‌کنند. این گروه از کشور‌ها از آنجا که سینما ندارند، با معدود فیلم‌های محقر و لاغر شبه‌روشنفکرانه چشم به جشنواره‌های جهانی دارند تا از این طریق به قول برخی اعتبار جهانی کسب کنند، درحالی که کشور‌های تولید‌کننده با عبور از تماشاگر داخلی به فرامرز‌ها دست می‌یابند. به مصداق معروفی که می‌گوید تا بومی نباشی جهانی نخواهی شد، فیلم‌های ایرانی در صورتی به بازار‌های مصرف بیرون راه خواهند یافت که در داخل نیز مورد توجه مخاطب انبوه قرار گیرند.