این اجلاس با حضور سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سمرقند و ازبکستان روز جمعه با حضور سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور کشورمان به ریاست شوکت میرضیایف، رئیسجمهور ازبکستان برگزار شد و در این نشست راهبردی سران کشورهای چین، روسیه، هند، ایران، ازبکستان، قزاقستان، بلاروس، ترکیه، آذربایجان، قرقیزستان، پاکستان، مغولستان، تاجیکستان و ترکمنستان و ژانگ مینگ دبیرکل سازمان همکاری شانگهای و روسلان میرزایف رئیس کمیته اجرایی ساختار منطقهای ضدتروریسم سازمان همکاری شانگهای حضور داشتند. اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای هر ساله با محوریت موضوع استراتژی همکاریهای چندجانبه و حوزههای اولویتدار توسعه، رسیدگی به موضوعات مهم و تقویت همکاریهای اقتصادی و سیاسی اعضا برگزار میشود.
سید ابراهیم رئیسی که به دعوت رسمی همتای ازبکستانی خود به سمرقند سفر کرده بود، سفر سهروزه خود به ازبکستان را از روز چهارشنبه ۲۳ شهریور آغاز کرد. روز اول، نشستهای دوجانبه تهران و تاشکند برگزار شد که به امضای ۱۷ سند همکاری میان دو کشور انجامید.
از سوی دیگر اسناد عضویت ایران در سازمان شانگهای نیز در روز اول به امضای حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه رسید. در روز دوم این سفر هم رئیسی با روسای جمهور روسیه، پاکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و دبیرکل سازمان همکاری شانگهای دیدار و گفتوگو کرد و توسعه روابط همسایگی و منطقه ای را سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران برشمرد.
دیدار با تجار ایرانی در ازبکستان، حضور در جمع نمازگزاران مسجد سمرقند و غرس نهال یادبود از دیگر برنامههای رئیسی در روز دوم سفر بود. رئیسجمهور کشورمان روز جمعه هم چند دیدار داشت و سپس تاشکند را به مقصد تهران ترک کرد.
سازمان همکاری شانگهای (SCO) در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ در شانگهای (PRC) توسط قزاقستان، چین، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان تاسیس شد. هشت کشور هند، جمهوری قزاقستان، جمهوری خلق چین، قرقیزستان، پاکستان، فدراسیون روسیه، تاجیکستان و ازبکستان عضو سازمان همکاری شانگهای هستند.
چهار کشور افغانستان، بلاروس، جمهوری اسلامی ایران و مغولستان در سازمان همکاری شانگهای دارای وضعیت ناظر و شش کشور شامل جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، پادشاهی کامبوج، جمهوری دموکراتیک فدرال نپال، جمهوری ترکیه و جمهوری دموکراتیک سوسیالیستی سریلانکا، شرکای گفتوگوی سازمان همکاری شانگهای هستند.
دیدار دبیرکل سازمان همکاری شانگهای با آیتا... رئیسی
ژانگ مینگ، دبیرکل سازمان همکاری شانگهای روز پنجشنبه در شهر سمرقند ازبکستان با رئیسجمهوری اسلامی ایران دیدار و در این نشست تاکید کرد: ایران کشوری بزرگ و تاثیرگذار است که میتواند نقش بهسزایی در امنیت منطقه و جهان ایفا کند. جمهوری اسلامی ایران همچنین به عنوان یک کشور بزرگ در منطقه با تکیه بر اشتراکات تاریخی و تمدنی گستردهای که با کشورهای منطقه دارد، روابط سیاسی و تجاری خوبی با اعضای سازمان همکاری شانگهای دارد. رئیسجمهور نیز از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای همکاری با سازمان همکاری شانگهای و کشورهای عضو در عرصههای مختلف خبر داد.
ایران آماده تبادل تجربیات و دستاوردهای خود با قرقیزستان است
در ادامه برنامههای سفر رئیسجمهور کشورمان به ازبکستان سدیر جباروف، رئیسجمهور قرقیزستان روز پنجشنبه با حضور در محل اقامت رئیسی با وی دیدار و گفتوگو کرد. رئیسجمهور در این دیدار با اشاره به مشترکات تاریخی، فرهنگی و تمدنی دو ملت ایران و قرقیزستان، بر ضرورت تلاش برای توسعه روابط اقتصادی دوجانبه تا چند برابر سطح فعلی تاکید کرد.
رئیسی افزود: دو کشور علاوهبر روابط دوجانبه، در زمینه همکاریهای منطقهای نیز میتوانند با حضور و مشارکت کشورهای ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان تلاش خود را به پیش ببرند.
رئیسجمهور کشورمان با اشاره به پیشرفتهای گسترده علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران با وجود اعمال تحریمهای گسترده، گفت: ایران آمادگی دارد برای بهرهمندی قزقیزستان از این دستاوردهای بزرگ تجربیات و دستاوردهای خود را با این کشور مبادله کند.
همچنین سید ابراهیم رئیسی دردومین روز سفرش به ازبکستان، با امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان دیدار و تاکید کرد: توسعه روابط با کشورهای حوزه آسیای میانه بخصوص تاجیکستان جز اولویتهای اول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
وی گفت: اشتراکات بسیاری میان مردم این منطقه در حوزههای فرهنگی و تمدنی وجود دارد. وی با تاکید بر استمرار سیاست توسعه روابط با کشورهای همسایه از سوی جمهوری اسلامی ایران، اظهار کرد: ظرفیتهای بسیاری برای همکاریهای اقتصادی و تجاری میان تهران و دوشنبه وجود دارد.
تحریمهای آمریکا علیه روسیه را به رسمیت نمیشناسیم
رئیسجمهوری اسلامی ایران که به منظور شرکت در اجلاس سازمان همکاری شانگهای به ازبکستان سفر کرده، پنجشنبه (24 شهریور) با ولادیمیرپوتین، رئیسجمهور روسیه دیدار و گفتوگو کرد.
وی در این دیدار ضمن تشکر از حمایت روسیه جهت عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت: روابط ما عادی نیست، بلکه ماهیت استراتژیک دارد. اراده ایران بر توسعه روابط راهبردی با روسیه در همه حوزههای سیاسی، اقتصادی، تجاری، هوا و فضا هست.
رئیسی با اشاره به دیدار ولادیمیرپوتین با رهبر معظم انقلاب اسلامی افزود: در این دیدار رهبر انقلاب نکات و محورهای راهبردی را مطرح کردند که دنبال تحقق آن خواهیم بود.
وی ضمن تشکر از روسیه به خاطر حمایت از ایران برای عضویت در اتحادیه اوراسیا و بریکس گفت: همکاری ما در سازمان همکاری شانگهای و ارتباط جمهوری اسلامی با اعضای این سازمان میتواند در جهت توسعه اقتصادی برای ایران و توسعه منطقه کمک بهسزایی داشته باشد.
رئیسی تاکید کرد که با پیگیری کمیسیون مشترک دو کشور، تفاهمات و توافقات بین دو کشور زودتر اجرایی و عملیاتی شود.
رئیسجمهوری اسلامی ایران با اشاره به تحریمهای آمریکا علیه ایران گفت: آمریکا تصور میکند هر کشوری را که تحریم کند، توسعه آن کشور دیگر متوقف میشود و فهم و درک آنها در این قضیه خطاست. آمریکا سالهاست ایران را تحریم کرده اما ملت بزرگ ایران تحریم و تهدیدها را برای خود به عنوان یک فرصت در رشد و پیشرفت تلقی کرده است.
رئیسی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران تحریمها علیه روسیه را به هیچ عنوان قبول ندارد و این تحریمها را به رسمیت نمیشناسیم و ارتباط تجاری و اقتصادی خود را با روسیه توسعه و تقویت خواهیم کرد. ارتباط کشورهایی که توسط آمریکا تحریم شدهاند با یکدیگر، میتواند بسیاری از مشکلات را حل کند و روز به روز آنها را حتی قویتر کند.
وی با اشاره به مذاکرات هستهای گفت: حسن نیت ایران امروز برای همه مشخص شده که ما میز مذاکرات را ترک نکردیم، لیکن عهدشکنی آمریکا و عمل نکردن به تعهدات از جانب اروپاییها برای خیلیها روشن شده است. از یک طرف مذاکره میکنند و از طرفی دیگر تهدید؛ چه کسی در میان مذاکرات با تهدید نسبت به شورای حکام و دیگر مجامع مذاکره میکند؟ این لازمه حسن نیت نیست.
رئیسجمهور روسیه با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران در زمینه تکنولوژیهای پیشرفته، دستاوردهای خوبی داشته، افزود: تمایل داریم در این زمینهها همکاری داشته باشیم.
ولادیمیر پوتین با اشاره به روابط گسترده تجاری مسکو – تهران، از افزایش رفت و آمد مقامات اقتصادی دو کشور ابراز خوشنودی کرد و اظهار داشت: حجم تجارت بین دو کشور در سال گذشته میلادی ۸۱ درصد و در پنج ماهه نخست امسال ۳۰ درصد افزایش یافته است.
رئیسجمهور روسیه با بیان اینکه توافقنامه همکاریهای جدید تهران-مسکو در مراحل پایانی قرار دارد، برای تدوین پیشنویس سند همکاریهای راهبردی اقتصادی میان دو کشور اعلام آمادگی کرد.
رئیسی: ایران برای گسترش روابط با پاکستان حد و مرزی قائل نیست
سید ابراهیم رئیسی همچنین در حاشیه این اجلاس و یک روز قبل از برگزاری رسمی مراسم، با «شهباز شریف» نخستوزیر پاکستان هم دیدار و گفتوگو کرد و با مهم توصیف کردن روابط تهران و اسلامآباد تاکید کرد: ایران برای گسترش روابط با پاکستان حد و مرزی قائل نیست. سران دو کشور ایران و پاکستان توافق کردند کمیتهای متشکل از مسئولان مربوط دو کشور برای پیگیری و اجرایی شدن طرحها تشکیل شود.
دعوت رسمی از رئیسجمهور ایران برای سفر به پکن
سید ابراهیم رئیسی روز جمعه در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای در شهر سمرقند ازبکستان پس از دیدار با با الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور بلاروس با شی جین پینگ، رئیسجمهور چین هم دیدار کرد و دو طرف درباره مهمترین مسائل مربوط به مناسبات دوجانبه برای ارتقای همکاریهای اقتصادی گفتوگو و تصمیمگیری کردند.
رئیسی برنامه همکاریهای جامع راهبردی ایران و چین را نشانه و نماد اراده دو کشور برای توسعه همهجانبه روابط دانست و اظهار کرد: ظرفیتهای گسترده موجود در زمینههای نفت و انرژی، ترانزیت، کشاورزی، تجارت و سرمایهگذاری بستر بسیار مناسبی برای تعمیق و توسعه روابط اقتصادی بین دو کشور است.
وی با اشاره به بدعهدی طرفهای آمریکایی و اروپایی در عمل به تعهدات رفع تحریم تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به هیچوجه مقابل قلدری آمریکا کوتاه نخواهد آمد.
همچنین شی جین پینگ، رئیسجمهوری چین هم در این دیدار از مواضع مستقل جمهوری اسلامی ایران در موضوعات بینالمللی تقدیر کرد و با اشاره به نقش مهم ایران در امور منطقهای و بینالمللی گفت: چین از عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان بریکس حمایت میکند.
در این دیدار همچنین شی جین پینگ بهصورت رسمی از آیتا... رئیسی برای سفر به چین دعوت کرد.
علت غیبت رئیسجمهور در ضیافت شام سران
ضیافت شام سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای شامگاه پنجشنبه در حالی در سمرقند برگزار شد که رئیسجمهور کشورمان در این مراسم حضور نیافت. علت حضور نداشتن رئیسجمهور ایران در این ضیافت، تاکید بر پروتکلهای جمهوری اسلامی ایران در مراسم شام بوده است؛ از این رو سید ابراهیم رئیسی پس از شرکت در آیین غرس نهال یادبود اجلاس، عازم مسجد اهل بیت (ع) شهر سمرقند شد تا ضمن ادای فرضیه نماز، در جمع نمازگزاران مردم مسلمان این شهر نیز حضور یابد.
سازمان شانگهای در مقابل تحریمها، نیازمند راهکارهای نوین است
همچنین سید ابراهیم رئیسی روز جمعه و در بیست و دومین اجلاس سران سازمان همکاریهای شانگهای در سمرقند، ضمن قدردانی از موافقت اعضای سازمان همکاری شانگهای برای عضویت کشورمان در این سازمان منطقهای، گفت: این سازمان باید با اتخاذ برنامههایی به تجارت پایدار میان اعضا و مبادلات مالی، کالایی و دادهها کمک کند.
وی افزود: دولت آمریکا با قلدری درصدد تحمیل خواستهها و قوانین داخلی خود بر نظام بینالملل و کشورهای دارای حاکمیت و استقلال برآمده و بدون تردید آمریکا به دنبال عقب نگه داشتن کشورها از مسیر توسعه مستقل خود است و سازمان همکاری شانگهای در مقابل با یکجانبهگرایی و تحریمهای ظالمانه آمریکا، نیازمند اتخاذ راهکارهای نوین و تدابیر ویژه است.
رئیسی تصریح کرد: منطقه ما طی چند دهه گذشته طعم تلخ مداخله خارجی را چشیده که حاصل آن چیزی جز ایجاد تروریسم و اشاعه ناامنی نبوده و نتیجه آن نیز شرایطی است که در افغانستان با آن مواجه هستیم. آمریکا نهتنها از شکست خود در افغانستان درس نگرفته، بلکه سیاست اجرای ناامنی و سیاست مداخلهجویانه را به سمت دیگر مناطق آسیایی تسری میدهد.
رئیسجمهور با اشاره به اینکه بزرگترین ظرفیت ما برای ایجاد صلح ظرفیت تمدنی ما است، گفت: استقرار صلح، ثبات و امنیت در منطقه قفقاز برای جمهوری اسلامی ایران بسیار اهمیت دارد.
وی با اشاره به عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت: عضویت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان گام مهمی در عرصه سیاست منطقهای و بینالمللی جمهوری اسلامی ایران است و مطمئنا با حضور فعال و موثر جمهوری اسلامی ایران در فعالیتهای سازمان همکاری شانگهای، این عضویت به عنوان یک تحول مهم در تاریخ این سازمان ثبت خواهد شد.
شکست پروژه دشمن برای منزوی کردن ایران
سید ابراهیم رئیسی بامداد شنبه در بازگشت از سفر سهروزه به ازبکستان در تشریح نتایج و دستاوردهای این سفر، با بیان اینکه سفر به سمرقند در راستای تقویت سیاست همسایگی و همهجانبهگرایی اقتصادی ایران انجام شد، گفت: در راستای این نگاه ابتدا دیداری دوجانبه با رئیسجمهور و مقامات عالیرتبه ازبکستان داشتیم.
رئیسجمهور با اشاره به اینکه در ۲۰ سال گذشته مسئولان عالی ایران و ازبکستان سفر متقابلی به کشورهای یکدیگر نداشتهاند، افزود: مسائل مورد علاقه طرفین در عرصه تمدنی، فرهنگی و نیز همکاریهای اقتصادی و تجاری در حوزههای ترانزیتی و انرژی، در دیدار با مقامات ازبکستان مورد بحث و بررسی قرار گرفت. طرف ازبکستانی اعلام کرد که تمایل دارد همکاری با ایران را در اولویت سیاستهای خود قرار دهد و این زمینه و امکان خوبی برای هر دو کشور است.
رئیسی بخش بعدی برنامههای سفر خود به ازبکستان را دیدار با سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای عنوان کرد که در اجلاس سمرقند شرکت کرده بودند و اظهار کرد: در این راستا بیش از ۱۰ دیدار داشتیم و مسائل دوجانبه و ارتباطات اقتصادی و تجاری را مورد بحث و بررسی قرار دادیم.
رئیسجمهور با بیان اینکه در این دیدارها اراده جدی جمهوری اسلامی در توسعه روابط همسایگی برای طرفین محرز و تصمیمات خوبی برای گسترش همکاریها اتخاذ شد، تصریح کرد: سران کشورهای چین، پاکستان، هند و دیگر کشورها به شکل رسمی از بنده برای سفر دعوت به عمل آوردند که این سفرها در زمان مناسب برای پیگیری توافقات صورتگرفته در این دیدارها، انجام خواهد شد.
رئیسی بخش دیگر برنامههای سفر خود را سخنرانی در بیست و دومین اجلاس سران سازمان شانگهای عنوان و خاطرنشان کرد: در این سخنرانی ظرفیتهای متنوع جمهوری اسلامی برای توسعه همکاری با سازمان شانگهای و کشورهای عضو تشریح شد.
رئیسجمهور با اشاره به اعلام ارتقای عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای در نشست سمرقند، گفت: عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای زمینه خوبی را جهت ارتباط با زیرساختهای اقتصادی منطقه برای فعالان اقتصادی کشورمان فراهم میکند و از همه فعالان اقتصادی و بنگاههای تولیدی میخواهم با توجه به اقبال کشورهای منطقه برای همکاری با ایران و استفاده از کالاهای ساخت کشورمان، کار و تلاش خود را در مسیر بهره گرفتن از این فرصت مضاعف کنند.
رئیسی افزود: آنچه در نتیجه این سفر و رایزنیهای انجام شده در آن حاصل شد، نشان میدهد که تلاش دشمن برای به انزوا کشاندن جمهوری اسلامی ایران با تهدید و تحریم با شکست مواجه شده است و امروز همه کشورها علاقهمند به گسترش همکاریها و روابط خود با ایران هستند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد