بایدن، دشمنی که باید بسوزد!

با گذشت هشت ماه از آغاز حمله روسیه به اوکراین، روابط ریاض و مسکو به بالاترین حد خود رسیده‌است. در روز‌هایی که آمریکا و انگلیس در کنار بسیاری از کشور‌های اروپایی سعی می‌کنند با هر روشی رهبر روسیه را تهدید کنند، شاهزاده عربستانی تصمیم گرفته روابطش با پوتین را بیش از همیشه کند. بر همین اساس، نشست هفته جاری اوپک پلاس در وین را می‌توان آخرین نمونه از این روابط رو به افزایش دانست که از یک طرف با تقاضا‌های شرکای ریاض مقابله می‌کند و از طرفی دیگر هم به پوتین در بحبوحه جنگ اوکراین، آرامش خاطر می‌دهد. به نظر می‌رسد هر دو کشور به دنبال این هستند که با کاهش تقاضای جهانی یک تا دو میلیون بشکه در روز، قیمت نفت را افزایش دهند. این اقدام باعث می‌شود که روند تامین گاز اروپا بیش از پیش مختل شود و به نظر می‌رسد بحران تامین انرژی همزمان با نزدیک‌تر شدن به زمستان، وخیم‌تر شود. از طرفی، آمریکا هم متضرر شده، زیرا سعی می‌کرد با استخدام ریاض، فشار‌های ناشی از کاهش تامین انرژی را کمتر کند.

پاسخ منفی

در این میان، جو بایدن حالا شاهد از دست دادن شریکی مهم در خاورمیانه است که در تابستان و با مشخص‌تر شدن بحران تامین انرژی، شخصا به آنجا سفر کرد. بایدن عربستان را دست خالی ترک کرد و حالا باید منتظر عواقب ناخوشایند آن باشد؛ از بالا رفتن قیمت حامل‌های انرژی گرفته تا نتایج انتخابات میاندوره‌ای. شاید مهم‌ترین مسأله برای رئیس‌جمهور آمریکا این باشد که افزایش قیمت نفت ممکن است در جهت کمک به اهداف جنگی پوتین باشد.

رابین میلز، مدیر اجرایی شرکت انرژی قمر در این‌باره می‌گوید: «دولت مردان قبلی سعودی پیشتر خیلی به واکنش و رفتار آمریکایی‌ها و برقراری ارتباط با آن‌ها حساس بودند. سعودی‌ها سعی می‌کردند این‌طور وانمود کنند که بدون توجه به درخواست و میل آمریکایی‌ها، هر آنچه دوست دارند در مورد نفت انجام می‌دهند، اما این بار قضیه کاملا متفاوت است.»

هدیه به بن سلمان

یکی دیگر از نشانه‌های تعمیق مسکو و ریاض، ماه‌گذشته مشخص شد و آن، زمانی بود که در یک اقدام کم‌سابقه در دیپلماسی جهانی، دیپلمات‌های سعودی آزادی زندانیان بین‌المللی در روسیه را تضمین کردند که در بین آن‌ها پنج انگلیسی دستگیر شده در اوکراین به چشم می‌خورد. به نظر می‌رسد پوتین به ریاض فرصتی داده تا نقشی فعال‌تر در سطح جهانی داشته باشد. یکی از مقامات انگلیسی که نمی‌خواست نامش فاش شود، در این‌باره گفت: این اقدام در واقع هدیه‌ای از طرف پوتین به بن‌سلمان بود. پوتین می‌خواست این‌طور به نظر برسد که سعودی‌ها از طریق دیپلماسی به این مهم دست یافته‌اند.

متاثر از پوتین

چهار سال بعد از تبعات سنگین ترور جمال خاشقچی توسط نیرو‌های امنیتی بن‌سلمان در استانبول، حالا به نظر می‌رسد شاهزاده عربستانی در حال بازگشت به سطح جهانی است. تلاش‌های او برای قرار دادن این حکومت پادشاهی به عنوان یک قدرت منطقه‌ای و یک بازیگر جهانی، از مهم‌ترین اهداف این شاهزاده ۳۷ساله است. مقامات عربستانی تاکنون حمله روسیه به اوکراین را محکوم نکرده‌اند و از آن طرف مسکو هم نسبت به جنگ عربستان در یمن طی پنج سال گذشته هیچ انتقادی نداشته‌است؛ برخی نشانه‌ها حاکی است شاهزاده سعودی می‌خواهد از کار‌ها و اقدامات پوتین تقلید کند. در سال ۲۰۱۶ و در زمانی که بن‌سلمان، معاون وزیر دفاع عربستان بود، گروهی از دیپلمات‌های انگلیسی که در بین آن‌ها ماموران MI ۶ هم بودند، به ریاض سفر کردند.

هدف اصلی این سفر رساندن پیشنهاد انگلیس برای چگونگی برخورد با پوتین بود. یکی از آن دیپلمات‌ها چند سال بعد مشاهدات خود را به طور خلاصه این‌طور بیان کرد: او کاملا تحت تاثیر پوتین بود و به نظر می‌رسید می‌خواهد دقیقا جا پای او بگذارد. در سال‌های بعد از آن، بن‌سلمان دقیقا از کار‌های پوتین تقلید کرد. مسأله مهم دیگر این است که اقدامات دولت بایدن در مسلح کردن ارتش اوکراین باعث شده هر دوی آن‌ها در ماه‌های اخیر بیش از پیش با یکدیگر متحد شوند. یکی از مقامات انگلیسی در این‌باره می‌گوید: پوتین این روند را یک نظم جدید جهانی می‌بیند و تصور می‌کند می‌تواند بن‌سلمان را با خود همراه کند. سعودی‌ها سرمایه قدرتمندی همچون نفت را در اختیار دارند که همچنان می‌تواند نقشی استراتژیک در دنیای امروز بازی کند. عربستان می‌داند همه او را کمک‌رسان و حامی پوتین در نظر می‌گیرند، اما اصلا به این مسأله توجهی نمی‌کند. موضوع مهم این است که هر دوی آن‌ها مدیریت را از لنزی یکسان نگاه می‌کنند.

روزنامه جام جم