بشقاب‌سلامت برای روزهای‌دیابتی

نشانه‌های بیماری ناگهانی و در سنین مختلف بروز می‌کند، اما امکان ظهور آن در سن نوجوانی بیشتر است. از آنجا که مسأله تغذیه و کنترل آن از سن کم برای افراد مبتلا به دیابت به‌ویژه نوع یک بسیار مهم است، در روز جهانی دیابت به مرور اصلی‌ترین نکات تغذیه‌ای برای نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک پرداخته‌ایم.

دیابت نوع یک زمانی بروز می‌کند که غده پانکراس یا همان لوزالمعده قادر به تولید انسولین نباشد. از آنجا که بدون حضور هورمون انسولین، مواد کربوهیدرات یا قند‌ها نمی‌توانند از خون به سلول‌ها وارد شوند، سطح قند خون به شکل نامناسب افزایش می‌یابد. امکان ابتلا به این بیماری از کودکی تا بزرگسالی وجود دارد، اما میانگین سنی تشخیص بیماری، ۱۳سالگی است. آمار‌ها می‌گویند ۸۵درصد از موارد تشخیص ابتلا به دیابت نوع یک زیر ۲۰سالگی بوده است. برای کنترل بیماری، متخصصان سه راهکار مهم شامل استفاده دائمی از انسولین، مدیریت رژیم‌غذایی و ورزش را در نظر می‌گیرند.

از ۴ نشانه اصلی غافل نشوید

هرشخصی که با نوجوان مبتلا به دیابت در ارتباط است، می‌تواند از روی تغییرات ایجادشده در ساختار جسمی، رفتاری یا تغذیه‌ای فرد، به بیماری او شک کند. در کودکان‌ونوجوانان باید به چهار نشانه اصلی شامل تکرر ادرار، تشنگی غیرعادی، خستگی و لاغری مفرط دقت کرد.

هیدرات‌کربن را بشمارید

یادگیری شمارش میزان هیدرات‌کربن (قند) مصرفی روزانه بسیار مهم است، به‌ویژه اگر با هر وعده غذایی نوجوان باید انسولین دریافت کند. متخصص تغذیه متناسب با سن، میزان فعالیت بدنی، میل به مصرف خوراکی‌ها و تحرک بدنی، هیدرات کربن مناسب روزانه را مشخص کرده و نحوه محاسبه آن را به نوجوان می‌آموزد. نکته‌ها را به خاطر بسپارید:

تعداد هیدرات‌کربن‌های موجود در غذای مصرفی روزانه را بشمارید.

برچسب موادغذایی شامل خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها را بخوانید و از ترکیبات آن آگاه شوید.

برای تکراری نشدن وعده‌های غذایی با کمک متخصص تغذیه، ایده‌های سالم و جدیدی برای تغذیه فرزندتان در نظر بگیرید.

بشقاب سالم بچینید

بشقاب غذای روزانه فرزند شما باید حاوی مقدار مناسبی سبزیجات و غلات کامل (سبوس‌دار) باشد. در مقابل باید مصرف غذا‌های چرب و فرآوری‌شده به حداقل کاهش یابد. برای تدارک وعده غذایی سالم به این موارد توجه کنید:

۱- یک‌چهارم هر بشقاب غذا در هر وعده غذایی را با سبزیجات غیرنشاسته‌ای تا نیمه پُر کنید. سبزیجاتی مانند سیب‌زمینی، نخودفرنگی و ذرت بهتر است از برنامه غذایی حذف شود.

۲- در یک‌چهارم بعدی می‌توانید از غلات و خوراکی‌های نشاسته‌ای مانند غلات و نان کامل، برنج، ماکارونی یا سبزیجات نشاسته‌ای استفاده کنید.

۳- در یک‌چهارم سوم، پروتئین‌هایی مانند گوشت قرمز کم‌چرب، مرغ یا ماهی یا بوقلمون را اضافه کنید.

۴- وعده غذایی خشک و خالی خوشمزه نیست! به‌ویژه این‌که باید با ملاحظاتی همراه باشد؛ بنابراین ممکن است غذا برای بچه‌ها دلچسب نباشد. در یک‌چهارم آخر، برای افزایش اشتهای کودکان و نوجوانان، هر وعده غذایی باید با شیر کم‌چرب (در وعده صبحانه)، ماست سبک و کم‌چرب (در وعده ناهار و شام) و یک عدد میوه همراه باشد. برای میوه‌ها، سعی کنید از انواع میوه‌هایی که هیدرات‌کربن یا قند پایینی دارند، استفاده کنید؛ بنابراین موز، سیب و انگور گزینه‌های خوبی نیستند.

هر روز یک ورزش حرفه‌ای

کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت، باید هر روز یا حداقل سه روز در هفته، ورزش کنند. ورزش همراه با رژیم‌غذایی مناسب، دو راهکار مهم و اصلی برای کنترل وزن و میزان قند خون بدن است.

روزنامه جام جم