مدتی قبل بود که پس از شیوع مواردی از آبله میمون در کشورهای مختلف اروپایی و نیز آمریکا و استرالیا، برخی کارشناسان حوزه پزشکی، منشا این بیماری را کشور نیجریه عنوان کرده و گفتند آبله میمون از آزمایشگاههای بیولوژیک آمریکا در نیجریه که تعداد آنها به شش آزمایشگاه میرسد پخش شدهاست. همچنین مدتی قبل وزارت دفاع روسیه فاش کرد آمریکا بیش از ۲۰۰میلیون دلار برای بهرهبرداری از آزمایشگاههای بیولوژیک در اوکراین هزینه کردهاست.
به گفته ارتش روسیه، صندوق سرمایهگذاری «هانتر بایدن» پسر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در تأمین مالی این برنامه مشارکت داشتهاست. در اوکراین، سازمان کاهش تهدید پنتاگون ۱۷۰ میلیون دلار برای ساخت اولین آزمایشگاه بیولوژیک در ۱۵ژوئن۲۰۱۰ در انستیتو ملنیکف برای مهار طاعون در اودسا سپس سال ۲۰۱۳ در کییف، وینیکا، گرنوپل، اوزگورود، دنپروپتروسک، سیمفروپل، خرسون، لوُف سرمایهگذاری کرد و به این ترتیب ۱۵ آزمایشگاه بیولوژیک تاسیس شد.
در اوایل سال جاری میلادی همچنین گزارشهایی درباره آزمایشگاههای بیولوژیک آمریکا در قزاقستان منتشر و اعلام شد حضور آزمایشگاههای آمریکا در کشورهای مستقل مشترکالمنافع به شیوع عفونتها و بیماریهای همهگیر مرموز و همچنین آزمایشهایی روی مردم به ویژه در کشور گرجستان منجر شده است.
سال۲۰۱۱ در گرجستان، آزمایشگاه مرجع بیولوژیک مرکزی با عملکرد محافظت از سه سطح در تفلیس، پایتخت گرجستان توسط ریچارد لوگر، رئیس کمیته بینالمللی سنای آمریکا و اندرووبر، معاون وزیر دفاع سابق تأسیس شد و با سهم ۱۵۰ میلیون دلار آمریکا از آژانس کاهش تهدیدات پنتاگون، به بهرهبرداری رسید. این آزمایشگاه «آزمایشگاه لوگر» نامگذاری شد.
طبق توافقنامه حاصل شده، آزمایشگاه تحت کنترل مستقیم وزارت دفاع آمریکا بوده و دولت گرجستان حق نظارت بر آن را ندارد. محققان بیولوژیک آمریکایی و دیگر محققان غیرنظامی که در این مرکز کار میکنند از مصونیت دیپلماتیک برخوردارند و میتوانند از مجراهای دیپلماتیک برای انتقال مواد بیولوژیک استفاده کنند. در جمهوری آذربایجان، پنتاگون برای ارتقای شبکه آزمایشگاههای بیولوژیک حدود ۱۷۰میلیون دلار سرمایهگذاری کردهاست. سال۲۰۱۳، این مرکز، آزمایشگاه مرجع بیولوژیک مرکزی را در باکو ساخته و حدود ۱۰ ایستگاه نظارت بیولوژیک در مناطق مختلف آذربایجان احداث کرده و ارتقاءدادهاست.
مخالفت آمریکا با شفافیت
اظهارات سرگئی لاوروف در حاشیه اجلاس گروه ۲۰، بار دیگر خطر آزمایشگاههای بیولوژیک آمریکا را در معرض توجهات قرار دادهاست. لاوروف در سخنرانی خود گفت: «ما توجه همگان را به فعالیتهای بیولوژیک-نظامی پنتاگون در بسیاری از کشورها، به ویژه در آسیای مرکزی جلب میکنیم.»
وی گفت: آمریکا با شفافسازی فعالیت آزمایشگاههای بیولوژیک نظامی در سراسر جهان مخالفت میکند. این امر موجب ایجاد سؤالاتی در افکار عمومی میشود که در واقع چه اتفاقی رخ میدهد و چه اهدافی دنبال میشود. لاوروف افزود: در مناطق مختلف جهان از جمله کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، آزمایشگاههای بیولوژیک تاسیس شده و این کشورها خواهان تهیه پروتکلی برای منع ساخت سلاحهای بیولوژیک هستند. فقط آمریکا مخالف این پروتکل است. به اعتقاد روسها هدف آمریکا از تاسیس این آزمایشگاههای بیولوژیک، محاصره روسیه است؛ چرا که آمریکا باعنوان کمک به کشورهای مشترکالمنافع برای جلوگیری از تهدیدات زیستشناختی، شبکهای از آزمایشگاههای بیولوژیک نظامی در گرجستان، اوکراین، مولداوی، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، قزاقستان و سایر کشورهای اطراف روسیه احداث کردهاست. طبق این برنامه، پنتاگون تحت پوشش پیشگیری از تهدیدهای بیولوژیک، به شکار کارشناسان و فناوریهای تسلیحات بیولوژیک اتحاد جماهیر شوروی سابق پرداخته و آنها را در کشورهای مشترکالمنافع به روز و بازسازی کرده و یک آزمایشگاه بیولوژیک با محافظت سطح بالا به وجود آوردهاست.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد