امشب و فرداشب در شبکه پنج
اقدامات اخیر قدرت‌های رسانه‌ای غربی وآمریکایی علیه شبکه پرسی تی وی بیان‌کننده این نکته است که آزادی بیان و مردم‌سالاری و آزادی مطبوعات و رسانه برای این قدرت‌ها بی‌ارزش است و شعاری بیش نیست و فقط در زمان مناسب ارزش ابزاری برای قدرت‌های غربی فراهم می‌آورد.
تحرکات اخیر اتحادیه اروپا علیه شبکه پرس تی‌وی یک پرسش اساسی را مطرح می‌کند که وجهی از دورویی و استانداردهای دوگانه آنها را آشکار می‌سازد. درحالی که ده‌ها شبکه و رسانه فارسی‌زبان علیه ایران اقدامات مخرب انجام می‌دهند و به‌طور ویژه در این کشور سعی در ترویج خشونت و ایجاد بحران دارند، می‌توانند کاملا آزادانه خبرپراکنی کنند و لحظه‌ای از گرم کردن تنور بحران دست نکشند و حتی خود را نماینده رسانه‌های آزاد در جهان معرفی کنند اما همین قدرت‌ها یک شبکه ایرانی را در جهان آزاد رسانه‌ای‌شان برنمی‌تابند و وقتی به شبکه پرس تی‌وی می‌رسند، روشی متفاوت در پیش می‌گیرند. این رفتار دوگانه غرب به حدی متناقض است که بسیاری از کارشناسان خارجی نیز آن را متضاد با تمام منشورهای جهانی و شعار آزادی اطلاع‌رسانی، آزادی شبکه‌ها و آزادی ماهواره‌ها می‌دانند. مروری بر دیدگاه کارشناسان رسانه داخلی و خارجی مبین این نکته است که خاموش کردن صدای این رسانه مستقل و روشنگر فایده‌ای نخواهد داشت و چراغی که شبکه پرس‌تی‌وی روشن کرده تا واقعیت‌ها را نمایش دهد، خاموش نخواهد شد و اقدامات تقابلی غرب علیه شبکه پرس تی‌وی، روز به روز این شبکه رسانه‌ای را قوی‌تر می‌کند. در ادامه نظر برخی کارشناسان و تحلیلگران خارجی و داخلی درباره اقدامات اخیر علیه پرس‌تی‌وی، آمده است.
هراس از کنشگری رسانه‌ای پرس‌تی‌وی
فرا هیوز، روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است دولت‌های غربی، شبکه پرس تی وی را به مثابه جایگزینی مؤثر برای رسانه‌های تحت نظارت خود می‌پندارند و تا حد زیادی از نوع کنشگری رسانه‌ای این شبکه در هراسند، بنابراین با تحمیل فشار و محدودیت به آن سعی دارند تا جای ممکن تسلط خود را بر روایت‌ها و گفتمان‌های رسانه‌ای حفظ کنند.
هیوز در پاسخ به این سؤال که دیدگاه وی در باره اقدام اخیر اتحادیه اروپا در وضع تحریم علیه شبکه پرس تی وی و حذف این شبکه از بستر پخش ماهواره‌ای یوتل‌ست چیست، گفت: من به هیچ عنوان از آنچه به‌تازگی در باره پرس تی وی از سوی نهادها و دولت‌های غربی اتفاق افتاده، شگفت‌زده نشده‌ام. پیشتر نیز رسانه‌ای نظیر آرتی با چنین رویکردی از سوی دولت‌های غربی روبه‌رو شده بود. با این حال فکر می‌کنم اقدامات اخیر غربی‌ها علیه شبکه پرس تی وی تا حد زیادی به دنبال آن بوده تا جبهه‌ای جدید را علیه ایران، جدای از وضع تحریم‌های مختلف اقتصادی ایجاد کنند و در یک معنا، دامنه و میدان جنگ علیه ایران را تاجای ممکن گسترده کنند.
رمزگشایی اقدامات اخیر اروپا
به نظر رابرت فانتینا، تحلیلگر و روزنامه‌نگار، اقدام اخیر اتحادیه اروپا در تحریم شبکه پرس تی وی و همچنین حذف این شبکه از ماهواره یوتل‌ست، حامل دو پیام عمده و محوری است: اول این‌که نهادهای مهم رسانه‌ای و مدیریت پخش آنها در بسترهای ماهواره‌ای کاملا تحت کنترل و نفوذ سیاست رسمی دولت‌های غربی است و دوم این‌که این اقدامات، بیش از همه به جای این‌که انزوای پرس تی وی را به همراه داشته‌باشد، کنجکاوی افکار عمومی را بیشتر می‌کند.
رابرت فانتینا در باره اقدامات اخیر اتحادیه اروپا در وضع تحریم‌های مختلف علیه شبکه پرس تی وی و حذف آن از ماهواره یوتل‌ست و این‌که زمان‌بندی این اقدام می‌تواند حامل چه معانی‌ای باشد، گفت: روش‌های اخیر کشورهای غربی علیه این شبکه به هیچ عنوان تازه نیست و آنها هر زمان که صلاح ببینند و موقعیت را مساعد بیابند، علیه شعارهایی نظیر آزادی بیان و دموکراسی که خود را سال‌هاست سردمدار و پیشرو در باره آنها قلمداد می‌کنند، وارد میدان می‌شوند و عملا آنها را نقض می‌کنند.
روش‌های تبعیض‌آمیز رسانه‌ای
جان استپلینگ، نویسنده و تحلیلگر مسائل سیاسی در واکنش به تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه پرس تی وی و حذف این شبکه از ماهواره یوتل‌ست گفت: کشورهای غربی در فضای رسانه‌ای به‌دنبال حقیقت و صداقت نیستند و تنها چیزی که می‌خواهند، استفاده ابزاری از رسانه جهت پیشبرد دستورکارهای‌شان است؛ مسأله‌ای که نمود عینی خود را در اقدامات اخیر کشورهای اروپایی علیه شبکه پرس تی وی و اعمال محدودیت‌های جدید علیه آن نشان داده است.
جان استپلینگ افزود: این اقدام اروپا عملا بخشی از چارچوب کلی سانسور و روش‌های تبعیض‌آمیزی است که کشورهای غربی در محیط رسانه‌ای اعمال می‌کنند و برای این مسأله به هیچ فرد یا نهاد بین‌المللی نیز پاسخگو نیستند.
ماهیت ابزاری آزادی بیان برای غربی‌ها
مسعود شجره، رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی در لندن در واکنش به اقدام اخیر اتحادیه اروپا در اعمال تحریم علیه شبکه پرس تی وی گفت: مفاهیمی نظیر آزادی بیان، آزادی مطبوعات و رسانه نزد دولت‌ها و کشورهای غربی، بی‌پایه و بی‌ارزش است و ماهیتی ابزاری و فرصت‌طلبانه دارد.
رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی در لندن گفت: این اقدام نمودی عینی از روش و سیاستی است که دولت‌ها، رسانه‌ها و نهادهای غربی سال‌هاست دنبال می‌کنند و در قالب آن می‌کوشند تا صدای هر فرد و موجودیتی را که علیه آنها و منافع‌شان سخن می‌گوید یا درباره اقدامات و رفتارهای نامشروع و غیرقانونی آنها افشاگری می‌کند، به هر نحو ممکن خاموش کنند.
به گفته این تحلیلگر، شاید بزرگ‌ترین جرم شبکه پرس‌تی‌وی از دید جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای غربی این باشد که نگاهی تازه و متفاوت را با آنچه آنها مایل به ترویج و توسعه آن در عرصه بین‌المللی هستند به افکار عمومی در جهان عرضه می‌کند.
ابزار سیاست خارجی غربی‌ها
بری گراسمن، تحلیلگر و وکیل حقوقی بین‌الملل گفت: استانداردهای رسانه‌ای و آزادی بیان در کشورهای غربی و آمریکا به ابزارهایی برای سیاست خارجی تبدیل شده‌اند.
این کارشناس در باره اقدام اخیر اتحادیه اروپا در تحریم شبکه پرس‌تی‌وی و حذف آن از ماهواره یوتل‌ست گفت: کشورهای غربی نظیر آمریکا تا حد زیادی استانداردهای رسانه‌ای و آزادی بیان در این حوزه را به ابزارهایی برای سیاست خارجی خود تبدیل کرده و رویکردی غیرعادلانه را در این حوزه اجرایی و عملیاتی می‌کنند. البته آنها در این زمینه پوشش‌های خاصی نیز برای اقدامات نامشروع خود درنظر می‌گیرند.
نوع نگاه غربی‌ها به حوزه رسانه
بری گراسمن، تحلیلگر سیاسی و وکیل بین‌المللی معتقد است اقدامات اخیر اتحادیه اروپا علیه شبکه پرس‌تی‌وی نیز قصه جدیدی نیست و پرده از ماهیت حقیقی سیاست‌ها و نوع نگاه کشورهای غربی به حوزه رسانه برداشته است. به گفته این کارشناس، بسترهای اصلی پخش رسانه‌ای در عرصه بین‌المللی، اساسا از فعالیت‌ها و نوع کنشگری رسانه‌ای شبکه پرس‌تی‌وی احساس خطر کرده‌اند و با طرح ادعاهای واهی سعی در از میدان به‌در کردن این رقیب قدرتمند دارند.
بزرگ‌ترین حامیان اقدامات قهری
سیدمحسن عباس، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی معتقد است پرس‌تی‌وی با انجام درست رسالت خود جهت آگاه کردن انسان‌ها درباره جنایات، روش‌های خلاف قانون و قاعده رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین و همدستی غرب با این رژیم، مجموعه غرب و صهیونیست‌ها را به این نتیجه رسانده که جز با برخورد قهری، نمی‌توان صدای این شبکه را خاموش کرد.
این روزنامه‌نگار درباره علت اصلی تحریم این شبکه و حذف آن از ماهواره یوتل‌ست گفت: یکی از اصلی‌ترین دلایل اقدامات تقابلی اخیر کشورهای غربی علیه شبکه پرس‌تی‌وی را باید در پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ شمسی در ایران و متعاقبا ظهور گفتمانی در این کشور دانست که تا حد زیادی برای کشورهای غربی به‌مثابه امری خطرناک تصور و ارزیابی شده‌است.
پیام‌های تحریم‌های اخیر اروپا
ذاکر احمد، وکیل حقوقی و تحلیلگر سیاسی مستقر در شهر ژوهانسبورگ آفریقای‌جنوبی بیان کرد: من به‌شخصه به‌هیچ‌عنوان از اقدامات اخیر غرب علیه شبکه پرس‌تی‌وی متعجب و شگفت‌زده نشدم. این روند و رویه‌ای تکراری از سوی آنهاست.
وی افزود: غرب با این قبیل اقدامات سعی دارد اولا صدای رسانه‌ای ایران را تا جای ممکن ساکت کند و از سوی دیگر، فضای مساعدی برای حمایت از اغتشاشات در این کشور فراهم سازد. سناریویی که البته همان‌طورکه گفتم به هیچ عنوان مسأله جدیدی نیست و پیشتر نیز بارها با تمسک به آن سعی شده تا در داخل ایران ایجاد بی‌ثباتی و آشفتگی شود. اقدام اخیر اتحادیه اروپا در تحریم شبکه پرس‌تی‌وی و حذف آن از ماهواره یوتل‌ست به‌وضوح نشان داد که تا چه اندازه استانداردها و اصول ادعایی غرب درباره آزادی بیان و مردم‌سالاری، دروغین و مضحک است. در واقع تعهد آنها به این اصول کاملا ابزاری و فرصت‌طلبانه است.
روایت‌های مخدوش غربی‌ها
جان باسنیچ، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی راجع به اقدامات اخیر اروپایی در محدود کردن پرس‌تی‌وی گفت: شبکه‌ای نظیر پرس‌تی‌وی در حال ارائه جایگزینی برای روایت‌های غلط و مخدوش دولت‌های غربی است؛ مسأله‌ای که ضرورت برخورد با رسانه‌ای نظیر پرس‌تی‌وی از سوی دولت‌های غربی را -از منظر خود آنها- دوچندان کرده است. به گفته این تحلیلگر، کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا عمیقا به این مسأله متعهد هستند اجازه ندهند که افکار عمومی غربی حتی به اصطلاح، رقبا و دشمنان خود را بشناسند. همان رقبا و دشمنانی که دولت‌های غربی آنها را برای مردم کشورهای‌شان برساخته‌اند. برخورد تهاجمی غرب با پرس‌تی‌وی نیز در همین بافت و چهارچوب قابل فهم و درک است.
«هوش رسانه‌ای» ضرورت جهان اسلام
شیخ محمدعلی میرزایی، رئیس مرکز پژوهش‌های فکری دانشگاه بین‌المللی «جامعه‌المصطفی» با اشاره به این‌که هم خبرهای درست و معتبر و هم خبرهای نادرست و غیرواقعی، فکر انسان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و در شکل‌گیری شخصیت انسان نقش دارد، بر لزوم برخوردار بودن مسلمانان از «هوش رسانه‌ای» برای تشخیص اخبار واقعی از غیرواقعی تاکید کرد.
این کارشناس افزود: موضوع رسانه به تفکر و پرورش عقیده و شکل‌گیری شخصیت انسان مربوط می‌شود و انسان از گذشته تاکنون همواره تحت‌تاثیر رسانه‌ها قرار داشته است ولی آنچه تفاوت پیدا کرده، توسعه عظیم رسانه و فناوری رسانه‌ای است که بر جهان سیطره یافته است. رئیس مرکز پژوهش‌های فکری «جامعه‌المصطفی» ادامه داد: با تغییر اوضاع و پیشرفت رسانه‌ها، همه متوجه شدند که انسان برای آن‌که قدرتمند و مقاوم و پیروز شود، نیاز به ابزارهایی مثل رسانه، قدرت نظامی، فرهنگ و امنیت دارد و همه این عناصر باید در کنار هم باشند. رسانه باید کاملا اخلاقی باشد و بر قواعد اخلاقی تمرکز کند و راستگو و آزاد باشد.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بین‌الملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
