طي 25 سال اخير اقداماتي در اين منطقه صورت گرفت اما حالا قرار است سرخس در 4 راه اتصال جهاني نقش ويژه اي داشته باشد. بر همين اساس نشست بررسي فرصت هاي سرمايه گذاري و توسعه تجاري در منطقه ويژه اقتصادي سرخس با حضور سفرا، نمايندگان ديپلماتيک و سرمايه گذاران ايراني و بين المللي برگزار شد تا تفاهم نامه هايي براي شروع کارها به امضا برسد.
سرخس از جمله شهرستان هاي خراسان رضوي به شمار مي آيد. موقعيت استراتژيک سرخس و تغيير مقدار نهادهاي توليد در قيمت تمام شده در کليه کالاها با افزايش وزن هزينه هاي حمل و نقل موجب شده تا جايگاه منطقه ويژه اقتصادي سرخس در صدر فهرست بررسي امکان سنجي اغلب پروژه هاي لجستيکي قرار بگيرد. بحث حمل و نقل ريلي با توجه به همجواري سرخس با اتحادیه کشورهای مستقل یا همسود يا همان حوزه cis و بخشي از پروژه هاي توليدي خصوصا صنايع و انرژي از جمله مهمترين موضوعات براي اين منطقه است. بر همين اساس روز يکشنبه گذشته بود که مراسم امضا تفاهم نامه همکاري هاي اقتصادي و لجستيکي في مابين منطقه ويژه اقتصادي سرخس و سرمايه گذاران ايراني و بين المللي برگزار شد تا به گفته مديرعامل اين منطقه، به جاي حرف زدن، کارها در عمل پيش برود.
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس با بيان اينکه حجم گسترده سرمايه گذاري ها و اقدامات اقتصادي موجب شده تا اين منطقه مورد توجه کشورهاي همسايه قرارگيرد، به "جام جم" مي گويد: “در حال حاضر تمام مسئولان در جهت توسعه اقتصادي کشور به دنبال تقويت نقش و جايگاه سرخس هستند.”
محمدرضا کلائی ادامه ميدهد: “ما امروز به عنوان يک نقطه ژئوپوليتيک و نقطه عزيمت سياسي در تحولات جديدي که در منطقه رو برو هستيم، توانسته ايم سرخس را تبديل به اصلي ترين کريدور اقتصادي براي ارتباطات شمال جنوب کنيم. حجم گسترده ترانزيت بار و گسترش سرمايه گذاري براي توسعه انبار داري و مخازن مختلف کالا بخشي از اين کارهاست و انشالله با راه اندازي فرودگاه اين منطقه و شهرستان، سرخس به يکي از بزرگترين قطب هاي ترانزيت ريلي و جاده اي و هوايي کشور تبديل خواهد شد.”
به گفته اين مسئول، در کنار تقويت حوزه جاده ابريشم، تقويت بازار اتحادیه کشورهای مستقل(CIS)، ارتباط با خليج فارس و در کنار آنها تقاطع با ايستگاه شهيد مطهري مي تواند تبادل کالا را به شدت بالا ببرد و در اين مسير اتصال به محورهاي غربي کشور در حوزه همسايگان غرب ايران هم توان کارها را بالا مي برد.
چند روز پيش نشستي در سرخس برگزار شد که استاندار خراسان رضوي هم در آن حضور داشت. در آن نشست براي کارگروه هاي اقتصادي، حوزه اشتغال و حوزه سرمايه گذاري تصميماتي اتخاذ شد تا هماهنگي گسترده اي بين حوزه پايانه هاي مرزي و گمرک و حوزه هاي سياسي و منطقه ويژه اقتصادي به وجود بيايد. ماحصل اين اتفاقات هم اين است که همه نهادها و سازمان ها دست به دست هم بدهند تا براي رونق مرز سرخس گام بزرگي برداشته شود.
در همين رابطه مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس با بيان اينکه در کنار حجم اقداماتي که مرز اقتصادي ويژه سرخس مي تواند انجام دهد، افزايش سرمايه گذاري هاي خارجي و بين المللي نيز روز افزون است، مي گويد: “ما پيوسته در حال مراجعه سرمايه گذاري هاي خارجي در اين منطقه هستيم و همت و هميتي که آستان قدس رضوي در حوزه تحول مديرتي خودش در مرز و منطقه ويژه سرخس ايجاد کرده است، کمک شاياني به ما مي کند. تمام اين اقدامات براي اين است که رونق و آباداني اين منطقه و ايران عزيز را شاهد باشيم. نتيجه تمام اين کارها به نفع، بازرگانان، تجار و صاحبان کسب و کار است که بتوانند از ويژگي ها و شرايط منطقه استفاده بکنند. اين امتيازات چه در حوزه ترانزيت کالا و چه واردکنندگان و يا صادرکنندگان با توجه به امکاناتي که در حوزه هاي مختلف کالايي و تخليه و بارگيري وجود دارد در خدمت همگان است.”
در نشست بررسي فرصت هاي سرمايه گذاري و توسعه تجاري در منطقه ويژه اقتصادي سرخس، خسرو ناظري دبیرکل سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو) با بيان اينکه يکي از اولويت هاي اين سازمان گسترش و افزايش تجارت درون منطقه اي است، به "جام جم" گفت: “طبق سند بنيادين اکو که چشم انداز آن سال 2025 است، در سازمان همکاري اقتصادي که عبارت از 10 کشور است هدف قرار داديم تا تجارت درون منطقه اي اکو را دو برابر کنيم. “
ناظري با اشاره به حجم مبادرات کنوني اين سازمان ادامه داد: “آن حجم از تجارتي که در حال حاضر داريم ما را قانع نمي کند و زير 10درصد تجارت عمومي ما با جهان است. يعني از تمام تجارتي که 10 کشور اکو با جهان دارند تنها 8 درصدش تجارت درون منطقه اي است.”
به گفته دبیرکل اکو، براي رسيدن به اهداف سازمان، منطقه هاي ويژه اقتصادي و از جمله منطقه ويژه اقتصادي سرخس مي توانند نقش بارزي ايفا کنند و با فعال شدن ظرفيت هاي آنها در دستيابي به هدف اصلي، امروز سرخس مي تواند سهم ارزنده اي داشته باشد.
نماينده مردم سرخس و فريمان در مجلس شوراي اسلامي با بيان اينکه وجه مميز سرخس باعث شده تا ما با جديت مسائل را دنبال کنيم، به "جام جم" مي گويد: “در يکسال اخير و با توجه به تحولات گسترده سياسي بين المللي و منطقه اي شاهد رشد سرمايه گذاري و توجه ويژه به حوزه مرزي رخس هستيم.”
سید احسان قاضی زاده هاشمی ادامه ميدهد: “به اين نکته هم بايد اشاره کنم که وجوه برتري سرخس نسبت به ساير گذرگاه هاي مرزي بسيار برجسته است. هم به لحاظ مدت زمان حمل و نقل و جابجايي کالا و هم سرعت آن و همچنين کارهايي که در حوزه هاي گمرکي و پايانه هاي مرزي و افزايش خدمات براي سرعت بخشيدن به تبادل کالا انجام شده، امتياز بسيار خوبي براي اين منطقه به وجود آورده است.”
وي با اشاره به نقش سرخس در توسعه منطقه تصريح مي کند: “اين منطقه ويژه اقتصادي نقش زيادي در توسعه تجارت خارجي جمهوري اسلامي و افزايش ترانزيت کالا و رونق اقتصادي خراسان رضوي، به عنوان يک کريدور براي تبادل کالاها دارد. ضمن اينکه اين امتياز براي ساير کشورها در مسير شمال به جنوب نيز وجود دارد.”
به گفته قاضی زاده هاشمی الان حجم ترانزيت ريلي که در مرز سرخس وجود دارد 67درصد ترانزيت ريلي کل کشور است که بيانگر حجم تبادلات بسيار بالاست. حال اگر بتوانيم در حوزه زير ساختي مخصوصا حوزه انبارگرداني و انبارداري و توسعه انبارهاي مسقف و سردخانه اي سرمايه گذاري بيشتري داشته باشيم و ترانزيت هوايي هم به کمک بيايد افق هاي روشني را در آينده خواهيم داشت.
نماينده مردم سرخس در مجلس بيان مي کند": "تفاهم نامه هاي مختلفي هم در آستانه نگارش است و برخي از اينها در سطوح بالاي دولتي است و آن چيزي که بر اساس معاهدات و قراردادها باشد مجلس نيز از آنها حمايت خواهد کرد و اين اتفاقات پيوند و همبستگي بين اجزا حاکميت را در کشور نشان مي دهد."
حال با توجه به ايمن بودن حوزه سرزميني سرخس و وجود امنيت براي سرمايه گذاري اقتصادي و همچنين ايجاد فضاي مناسب براي توسعه و رونق امر تبادلات و ترانزيت مي توانيم آينده بسيار مناسبي را براي اين منطقه و شهرستان شاهد باشيم.
عکس: مجید آزاد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد