کتابی که منتشر نشده تمام شد!

محمد رحمانی، مؤلف این کتاب که پیشتر در کنار سابقه روزنامه‌نگاری خود خالق چند کتاب پرمخاطب در حوزه تاریخ معاصر ایران بود، در جدیدترین کتاب خود دست به روی یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های تاریخی گذاشت و از زاویه نگاه وحید افراخته عضو مرکزیت گروهک منافقین به بررسی و نقد تاریخ این سازمان پرداخته‌ است.
البته کتاب «من اعتراف می‌کنم» با زیر عنوان «زندگی و زمانه وحید افراخته» در اعترافات و زندگی افراخته متوقف نشده و نویسنده و پژوهشگر این کتاب سراغ ده‌ها پرونده دیگر رفته و حتی با انجام مصاحبه‌‌های متعدد اثری جامع در این حوزه را خلق کرده‌است.
کتاب تقریبا هزار صفحه‌ای مذکور به صورت تخصصی به گروهک منافقین پرداخته‌است و با عنایت به بدیع‌بودن موضوع و انتشار بسیاری از پرونده‌ها برای اولین‌بار و سبک نویسنده در نقل‌های مستقیم اسناد، به عنوان یک منبع دست اولی و نه یک کتاب صرفا عمومی جلوه‌گر می‌شود. با وجود این اما نویسنده نسبت به جلب رضایت مخاطبان عمومی خود غافل نشده و با تعداد بسیاری پی‌نوشت توانسته‌است همه مخاطبان خود با هر سطحی راضی نگاه دارد. همچنین نثر روان کتاب که برآمده از سابقه روزنامه‌نگاری رحمانی است، خواندن این کتاب را لذت‌بخش‌تر کرده‌است.
این کتاب در فصل‌های اصلی خود با عنوان‌های «چرا افراخته»، «در اوج آرمانگرایی»، «بوی تند باروت» و «به نام خدایگان شاهنشاه آریامهر» به نگارش درآمده‌است. جالب این که تمام نسخه‌های کتاب من اعتراف می‌کنم در کمتر از یک هفته در مرحله پیش از چاپ، پیش‌فروش شد و عملا این کتاب راهی قفسه هیچ کتابفروشی در چاپ اول خود نشد. انتشارات روزنامه ایران با توجه به این استقبال بی‌نظیر برنامه‌ریزی برای چاپ دوم این کتاب را آغاز کرده‌است.
مؤلف این کتاب در مقدمه می‌نویسد: درباره با چرایی تغییرات افراخته می‌توان نظریات مختلفی بیان کرد اما به نظر نگارنده سایه اعدام و البته شکنجه مجدد سبب شده افراخته در بسیاری از موارد برای خوشایند ساواک دست به اغراق زده‌باشد. اما این قضاوت‌ها نمی‌تواند تمام اعترافات وی را فاقد ارزش کند. خاصه آن‌که بسیاری همچون خانواده افراخته معتقدند وی به شناخت جدیدی رسیده‌بود و به آنچه‌ می‌نوشت و‌ می‌گفت، ایمان داشت. چاپ اعترافات درون زندان در موارد دیگری همچون فردوست، نورالدین کیانوری، احسان طبری و حسین احمدی روحانی فارغ از انگیزه‌های نویسندگانش به موجب شخصیت حائز اهمیت راوی و تسلط آنان بر وقایع تاریخی تبدیل به منابعی منحصر به فرد و جنجالی در حوزه تاریخ معاصر ایران شده‌اند.
عمده روایت‌های موجود از بی‌نظیر بودن همکاری افراخته با ساواک حکایت دارد، اما نباید از یاد برد که در پرونده بسیاری دیگر از چریک‌ها و حتی فعالان سیاسی دربند، اسنادی از اعتراف، مصاحبه، همکاری با نهادهای امنیتی و درخواست عفو ملوکانه به ثبت رسیده که کمتر کسی آن را یادآوری می‌کند. در این میان آنچه اعترافات افراخته را حائز اهمیت می‌کند، جایگاه مهم سازمانی و تسلط وی بر وقایع درون سازمانی به عنوان یکی از اعضای مرکزیت سازمان مجاهدین خلق است. بی‌شک با دقت در اعترافات وی بسیاری از مسائل پیش و بعد از افراخته قابل فهم‌تر‌ می‌شود.
با وجود این، به اعتقاد نگارنده همان‌طور که پیشتر نیز اشاره شد، بخشی از اعترافات افراخته به خصوص در تأکید بیش از حد بر فساد جنسی در گروهک منافقین بیشتر برای خوشامد ساواک و به جهت حساس کردن مذهبی‌ها طراحی و مطرح شده‌است. بررسی ریشه‌های ترور و خشونت در این گروهک فراتر از پرداخت به تمایلات جنسی است. در اهمیت اعترافات و همکاری افراخته همین بس که با افشای تغییر ایدئولوژی سازمان و شرح مسائل درونی آن وقایع ثانویه‌ای همچون صدور فتوای نجاست مارکسیست‌ها در زندان و جشن سپاس به وقوع پیوست که در جای خود مفصلا محل بحث است. بازنشر اعترافات افراخته و دیگران الزاما به معنی تأیید با رد اظهارات آنان نیست. با این اوصاف نمی‌توان به بهانه اخلاق‌گرایی اصل اسناد را مخدوش و ناقص ارائه کرد و همچنان گنجینه ارزشمند اسناد انقلاب را از دسترس محققان و علاقه‌مندان پنهان نگه داشت. حذف اعترافات افراخته در این کتاب جز در موارد خاص صورت نگرفته که چرایی آن را از مخاطبان خود پنهان نخواهیم‌کرد. بخش بسیار مختصری از اعترافات افراخته در قالب داستان‌های جنسی سران مجاهدین که دارای جزئیات شنیعی بود، به کلی حذف شد. بخش عمده‌ای از تک‌نویسی‌ها توضیحات در رابطه با مسائل فنی ساخت بمب و دستگاه شنود که کمکی به تحلیل‌های جامعه‌شناختی و تاریخی نمی‌کرد، به دلیل اهمیت کمتر در این کتاب منعکس نشده‌است. همچنین در شرح عملیات به علت توضیحات دقیق محسن خاموشی، بیشتر به اعترافات وی تکیه شده که با نظم بهتری به تبیین اجرای عملیات پرداخته‌است. انگیزه نگارش این کتاب نه تخریب شخصیت افراخته و نه قدیس‌سازی از او یا دیگران است؛ بلکه کوشش شده روایتی همه‌جانبه و منصفانه از آنچه به وقوع پیوسته، تقدیم شود. هر چند هرگز مدعی آن نبوده و نیستیم که بر تمام حقیقت احاطه یافته و هیچ خطای سهوی در این اثر رخ نداده‌است. کتاب در پنج فصل شرایط جامعه و گروهک منافقین را برای مخاطبان خود روایت خواهدکرد.

منبع: ضمیمه قفسه روزنامه جام‌جم