بسیاری از تحلیلگران حوزه روابط بینالملل اذعان دارند تروریسم در خلا شکل نمیگیرد. بسیاری از گروههای تروریستی اگر متکی به مصادر امنیتی و سیاسی نباشند اساسا قدرت زیست و تثبیت موقعیت منطقهای یا بینالمللی خود را از دست خواهند داد. در چنین شرایطی، ترسیم شبکه حامی گروههای تروریستی، امری ضروری محسوب میشود. ماجرا زمانی پیچیدهتر میشود که غرب را مولد تروریسم تکفیری یا تروریسم نژادپرستانه در نظام بیناللمل قلمداد کنیم. به عبارت بهتر، نقش غرب در تولید با بازتولید ترور و خشونت در نظام بینالملل صرفا حمایت از تروریسم نیست، بلکه تولید خشونت، به یک مولفه راهبردی ثابت در سیاستگذاری مشترک جهانی آمریکا و اتحادیه اروپا تبدیل شده است.
جلسه اخیر پارلمان اروپا در استراسبورگ، نقطه آشکارساز تلاش غرب برای بازتولید خشونت و ترور در ایران و منطقه است. برای درک بهتر گریزی به تحولات سالهای اخیر در منطقه غرب آسیا میزنیم: سال ۲۰۱۳ میلادی، رویای آمریکایی -اروپایی تسخیر حوزه شامات و استخدام ظرفیتهای منطقهای و اقتصادی سوریه و عراق به سود غرب آنقدر سران اروپایی را مدهوش کرده بود که متوجه ثمره و فرجام بازی فاجعهآمیز خود با حلقه آتشی که آمریکا ایجاد کرده بود، نشدند.
هماکنون ابتدای سال ۲۰۲۳ میلادی قرار داریم و به برکت جانفشانی رزمندگان مقاومت، خلافت خودخوانده داعش در عراق و سوریه از هم فرو پاشیده است. رشد گروههای تروریستی و تکفیری و بازگشت آنها به خاک کشورهای اروپایی ـ که مولد و حامی این گروهها بودند ـ از یکسو و وقوع بحران مهاجرت به کشورهای اروپایی، جملگی هزینههای سختی را بر پیکره قاره سبز وارد کرده است. در چنین شرایطی، دستگاههای امنیتی غرب مشغول مدیریت یک معادله امنیتی به مراتب خطرناکتر از قبل هستند و آن، برهم کنش تروریسم تکفیری و تروریسم نژادپرستانه است.
وقتی نمایندگان پارلمان اروپا دهان خود را در دفاع از امنیت جهانی و محکومسازی ظاهری تروریسم باز میکنند، بلافاصله باید رویکرد کلان و البته پنهان دستگاههای امنیتی غرب در قبال مسأله تروریسم را در نظر گرفت. برهمکنش تروریسم تکفیری و نژادپرستانه در غرب به این معناست که غرب از یک سو درصدد تولید، بازتولید و تثبیت تروریسم تکفیری در آن سوی مرزهای اروپاست تا به واسطه آن، هم چهره اسلام را مخدوش و هم پروسه تجزیه جهان اسلام و منطقه غرب آسیا را هدایت و مدیریت کند. این روند در دوران ریاستجمهوری جو بایدن و حضور دموکراتها در کاخسفید(که خود نظریهپردازان تجزیه منطقه بر اساس مولفههای قومیتی و مذهبی محسوب میشوند) شدت گرفته است. از سوی دیگر، غرب در صدد است اسلامستیزی سیستماتیک در غرب را در واکنش به موجودیت و جنایات داعش به گونهای نهادینه کند که در آن گروههای نژادپرست، اسلامستیز و مهاجرگریز بدون آنکه متوجه تسلط پنهان دستگاههای امنیتی غرب بر این بازی باشند، خود را در دل معادلات سیاسی -امنیتی داخلی کشورشان، حتی در قالب احزاب تازه تاسیس تعریف کنند و از این طریق به بازیگرانی قابل کنترل و نظارتپذیر در سراسر اروپا تبدیل شوند.
رهاسازی تروریسم تکفیری و تروریسم منبعث از انگیزههای نژادپرستانه و نئوفاشیستی در غرب از سوی پارلمان اروپا و از سوی دیگر، محکوم کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان مجموعهای که سودای بانیان تاسیس داعش درخصوص تبدیل منطقه و ایران به دریایی از آتش و خون را با کابوسی سخت به ضرر منافع غرب و رژیمصهیونیستی تغییر داد، در ذیل همین نگاه کلان امنیتی آمریکا-اروپا قابل تفسیر است.
نمایندگان پارلمان اروپا اعم از سوسیال دموکرات، محافظهکار، حزب سبز و لیبرالها در جریان رایگیری بر سر تروریستی خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در ذیل همین نقشه و پازل دستگاههای امنیتی خود حرکت کردند، بدون آنکه نامی از این بازیگران پنهان ببرند!
در اینجا بار دیگر باید دوگانه مهندسی -محاسبه و تبلور آن در رویکرد کلان امنیتی غرب را مورد توجه قرار داد. مهندسی امنیتی غرب در نظام بینالملل بسیار پیچیده و بر مبنای برهمکنش دو جریان تروریستی خودساخته به نام تروریسم تکفیری و تروریسم نژادپرستانه شکل گرفته است. این منظومه و اجزای آن سالهاست به چارچوب نگاه نظری و عملیاتی غرب در حوزه امنیت اروپایی و بینالمللی تبدیل شده است. اما خروجی نهایی این منظومه تروریستی، قطعا آن چیزی نیست که اتحادیه اروپا در مخیله خود تصور میکند. فربهسازی تروریسم تکفیری و تروریسم نژادپرستانه و هدایت برهمکنش این دو علیه یکدیگر، نقشه راهی است که همافزایی مطلق و بدون عیب و نقص آمریکا-اروپا با یکدیگر نیز قادر به پیادهسازی کامل آن نخواهد بود، چه برسد به آمریکا و اروپای امروزی که در محاسبات جهانی به مراتب ناتوانتر از گذشته به نظر میرسند. بهتر است این جمله کلیدی را به خاطر داشته باشیم: تنفس مصنوعی پارلمان اروپا به تروریسم خودساخته غرب، درنهایت راه تنفس خود اروپاییان را در حوزههای منطقهای و جهانی مسدود خواهد کرد.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد