با این وجود احتمال میرود که تغییرات اعمالی در صحن علنی مجلس، سقف بودجه را تا حد تورم نقطهای افزایش دهد.
بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور از حیث منابع و مصارف بالغ برحدود ۵۰۰۰ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال جاری رشد ۴۰ درصدی را ثبت کرده است. براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ از کل بودجه عمومی ۱۹۸۴ هزار میلیارد تومانی سال آینده، حدود ۱۴۵۴ هزار میلیارد تومان معادل ۷۳.۳درصد آن مربوط به بودجه جاری (هزینهای)، نزدیک به ۳۲۸هزار میلیارد تومان معادل ۱۶.۵ درصد مربوط به بودجه عمرانی و حدود ۲۰۲ هزار میلیارد تومان معادل ۱۰.۱ درصد نیز مربوط به تملک داراییهای مالی یا تسویه دیون دولتی است. یکی از تغییرات مشهود بودجه سال آینده، کاهش منابع و هزینههای خارج از سقف بودجه در جداول کلان است که همزمان باعث کاهش حجم تبصرهها، واقعیترشدن بودجه و افزایش شفافیت شده است. شرکتهای دولتی در سال آینده در حدود ۵۴۰ همت در بخش تولید و خدمات سرمایهگذاری خواهند کرد که در صورت تحقق، شاخص سرمایه گذاری را به نسبت سال جاری بهبود خواهد داد. همچنین شبههای که در فضای مجازی مبنی بر این که اغلب اعداد و ارقام بودجه متعلق به نهادهای انقلابی است بررسیها حاکی از آن است که بودجه نهادهای انقلابی با ۱۴هزار میلیارد تومان، سهمی در حدود ۷/۰ درصد در مصارف عمومی دولت دارد.
بهبود سهم بودجههای عمرانی در استانهای کمبرخوردار
بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور نشان میدهد که سهم بودجه عمرانی در استانهای کمبرخوردار با هدف کاهش فاصله آنها با سایر استانها با شیب بیشتری افزایش پیدا کرده است. بودجه عمرانی استان کهگیلویه و بویراحمد با رشد ۱۲۳درصد از ۹۱۲میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۲۰۰۰ میلیارد تومان رسید که بالاترین رشد در میان استانهای کشور است. بعد از آن استان لرستان با رشد بودجه عمرانی استانی ۱۱۰ درصدی از ۱۴۰۶ میلیارد تومان به تقریبا ۳۰۰۰ میلیارد تومان، استان سیستان و بلوچستان با رشد ۱۰۹ درصدی از ۳۰۰۰ میلیارد تومان به بیش ۶۳۳۱ میلیارد تومان، استان مازندران با رشد ۱۰۸ درصدی از ۱۴۳۶ میلیارد تومان به حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان، استان خراسان جنوبی با رشد ۱۰۷ درصدی از ۸۶۵ میلیارد تومان به تقریبا ۱۸۰۰ میلیارد تومان و استان کرمان با رشد ۱۰۱ درصدی از ۲۴۱۸ میلیارد تومان به ۴۸۵۳ میلیارد تومان جزو استانهایی که دارای بیشترین رشد در بودجه تملک داراییهای سرمایهای استانی بوده است.افزایشی که به نظر میرسد در استانهای نیازمند توجه جهت افزایش زیرساختها تقریبا انجام گرفته است. کمترین میزان رشد در بودجه تملک داراییهای سرمایهای استانی نیز مربوط به استان تهران با رشد ۱۷ درصدی بوده که این بودجه از ۱۷۳۹ میلیارد تومان به ۲۱۰۵ میلیارد تومان رسیده است.
تاثیر نرخ تسعیر ارز بر اقتصاد
نرخ تسعیر ارز (ETS) در بودجه سال آینده بدون تغییر بر روی رقم ۲۳ هزار تومان ثابت مانده است. اهمیت این نرخ در این مطلب است که دولت از ابتدای دهه ۵۰ درآمد ارزی را به شکل ریالی در بودجههای سنواتی وارد کرده و نرخ تبدیل ارز به ریال برای محاسبات حسابداری و مقدار عددی منابع حاصل از صادرات نفت و گاز اهمیت پیدا کرده است. عدم تغییر این نرخ در بودجه سال آینده بر سه بخش اصلی تاثیر خواهد گذاشت؛ یکی محاسبه معادل ریالی پرداخت حدود پنج میلیارد یورو به بخش دفاعی و پروژههای پیشران بوده و دیگری محاسبه حقوق گمرکی و بازرگانی کاهش تاثیر افزایش نرخ ارز بر تورم کالاهای وارداتی است. همچنین درآمد ریالی ناشی از صادرات نفت و گاز افزایش احتمال تحقق منابع این بخش به دلیل امکان فروش گرانتر ارز در بازار آزاد وجود دارد. در سالهای گذشته این نرخ در بازار به عنوان کف مورد انتظار نوسان ارز مورد توجه فعالان اقتصادی قرار داشت که نرخ ارز نیمایی در سال آینده این نقش را ایفا خواهد کرد.
تسهیلات مورد توجه نمایندگان
لایحه دولت در این بخش هم طبق رویه سال گذشته و مشابه سایر تبصرهها فاقد جزئیات است و به صورت کلی بانکها را مکلف کرده که در چارچوب برنامه کنترل تورم و رشد نقدینگی و ترازنامه مبلغ ۲۰۰ همت از محل صددرصد مانده سپردههای قرضالحسنه و بخشی از حساب جاری تسهیلات مربوط به قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی قوانین مربوط به ایثارگران قانون جهش تولید مسکن و قانون جهش تولید دانشبنیان را پرداخت کند. با توجه به تجربه سال گذشته مجلس، این تسهیلات به صورت جزئی در صحن علنی مجلس مورد تاکید قرار خواهد گرفت و سهم هر بخش مشخص خواهد شد.
یارانههای بودجه ۱۴۰۲
تسعیر فرآوردههای صادراتی نفتی با نرخ ETS انجام خواهد شد که با توجه به فاصله ۴۰ درصدی با نرخ ارز آزاد از ابهامات این بند است. همچنین ۶۹ همت بابت یارانه دارو، مبلغ ۳۱۵ همت بابت یارانه نقدی و معیشتی، مبلغ ۴۵ همت بابت مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امام خمینی و بهزیستی، مبلغ ۵۶ همت باب یارانه نان، هزینه، تولید، توزیع و فروش ۱۲۶ همت، عوارض و مالیات بر ارزش افزوده ۴۸ همت و ۴۸۵ همت یارانه مستقیم در بودجه سال آینده تعریف شده که در مقایسه با سال جاری (بعد از حذف ارز ترجیحی) تغییری نکرده است. مواردی که به آن اشاره شد، مصارف بخش هدفمندی است که با توجه به حذف جداول، تغییرات آن قابل ردگیری نیست.
روزنامه جام جم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد