استشمام بوی عطر قهوه در فضای شهر تاریخی و مذهبی زواره

جام جم آنلاین اصفهان ؛ امروز چهاردهم اسفند ماه برابر با دوازدهم شعبان اولین روز برات در زواره است مراسم سنتی برات از امروز در این شهر آغاز شده است و به مدت 3 روز یعنی تا 14شعبان ادامه دارد.در این سه روز مردم با حضور در مساجد و آرامستان های زواره با قرائت قرآن و فاتحه برای شادی روح درگذشتگان طلب مغفرت می کنند. مراسم سنتی برات در زواره محمد رضا شواخی زواره کارشناس فرهنگی می گوید: در مراسم سنتی برات در زواره جلسه ختم از صبح تا ظهر برای درگذشتگان در مساجد زواره برگزار می شود در این مراسم از حاضران با قهوه پذیرایی می شود بعد از ظهر نیز مردم در آرامستان های زواره حضور می یابند و برای شادی روح درگذشتگان فاتحه خوانده و دعا می کنند.این کارشناس فرهنگی افزود: مراسم برات برای درگذشتگانی برگزار می شود که از نیمه شعبان سال قبل تا امسال دارفانی را وداع گفته اند و مراسم چهلم آنان برگزار شده باشد. فوت شدگانی که تا نیمه شعبان مراسم چهلمشان نشده مراسم برات را در سال آینده برگزار می کنند.وی گفت: در ایام برات زواره ای های ساکن سایر شهرهای ایران نیز به این شهر می آیند و شهر زواره بسیار شلوغ می شود. حضور مردم در مساجد و آرامستان های زواره برای شرکت در مراسم بزرگداشت درگذشتگان بسیار گسترده و بازار صله ارحام نیز داغ است.شواخی زواره افزود: مراسم سنتی برات در گذشته نزدیک به 20 سال پیش برای هر یک از رفتگان به مدت سه روز برگزار می شد اما هم اکنون بازماندگان فقط یک روز از سه روز را مراسم برگزار می کنند. بازماندگان برای قاری قرآن در این روز با مشکل مواجه هستند زیرا تعداد قاریان قرآن شهر محدود (البته برای مراسم ختم) و تعداد درگذشتگان هم زیاد است . برخی از قاریان به صورت مشترک دو یا چند مراسم را اداره می کنند. در هر مسجد مراسم بزرگداشت چند تن از درگذشتگان برگزار می شود .
پخت قهوه برای مراسم سنتی برات در زواره با قدمت 300 سالهمحمد رضا شواخی زواره معتقد است: پذیرایی با قهوه یکی از ویژگی های مراسم سنتی برات در زواره به شمار می رود براساس گفته ها و نقل قول های قدیمی های زواره که سینه به سینه به ما رسیده قدمت پذیرایی با قهوه در مراسم سنتی برات به بیش از 300 سال می رسد برخی هم معتقدند قدمت پذیرایی با قهوه در مراسم سنتی برات در زواره به 5 قرن هم می رسد وی درباره چگونگی پخت قهوه می گوید: پخت قهوه به این صورت است که در شب قبل از برگزاری مراسم برات، قهوه توسط افراد متبحر و آشنا با پخت قهوه که تعداد آنان هم در زواره محدود است و به صورت تجربی آن را فرا گرفته اند در منزل صاحب عزا پخته می شود.این کارشناس فرهنگی افزود: قهوه در دیگ بزرگی ترجیحا دیگ مسی پخته می شود و پخت آن چند ساعت هم طول می کشد. ابتدا آب داخل دیگ مسی که بر روی اجاق قرار گرفته می ریزند تا جوش بیاید پس از جوش آمدن آب قهوه خشک را کم کم به آن اضافه می‌کنند و به صورت مدام هم می‌زند تا قهوه کاملا در آب حل شود بعد از جوش آمدن قهوه شعله اجاق را کم کرده و هل را برای خوش طعم شدن قهوه به آن اضافه می کنند پس از پخته شدن قهوه چند تکه سنگ (معروف به سنگ قیچ) را که قبلا بر روی آتش گذاشته شده و کاملا قرمز شده داخل دیگ قهوه قرار می دهند تا ناخالصی های قهوه را جذب کند (نسبت آب و قهوه خشک و شکر بنا به نظر قهوه پز است)وی اضافه کرد: قهوه پخته شده وقتی سرد شد آن را از صافی (پارچه یا توری) گذرانده و داخل کتری های بزرگ می ریزند و به آن شکر اضافه می کنند و دوباره آن را گرم می کنند حال قهوه آماده و قابل خوردن است.در گذشته در مراسم سنتی برات، قهوه را داخل فنجان قهوه خوری می ریختند و از حاضران در مراسم پذیرایی می کردند تهیه تعداد زیاد فنجان قهوه خوری خود یکی از مشکلات بود که برخی از مساجد خود تعدادی فنجان قهوه خوری داشتند و مابقی باید از اقوام و فامیل نزدیک یا همسایگان عاریت گرفته می شد در حال حاضر از فنجان های کاغذی یک بار مصرف قهوه خوری استفاده می شود که کار را راحت تر کرده است.وی در پایان گفت: جا دارد با توجه به ویژگی خاص برگزاری مراسم سنتی برات در زواره این مراسم در فهرست آثار فرهنگی ناملموس به ثبت برسد.

هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین