همراهان بی‌ادعای مادر و نوزاد

به همین خاطر پنجم ماه می مصادف با پانزدهم اردیبهشت هر سال «روز جهانی ماما» نام‌گرفته است. در همین رابطه با ماریا صادقی، کارشناس ارشد مامایی و مسئول مرکز IVF رویان گفت‌و‌گو کرده‌ایم تا بیشتر با نقش و دغدغه‌های این همراهان مادر و نوزاد آشنا شویم.

صادقی، کارشناس ارشد مامایی، با اشاره به اهمیت حضور ماماها در کنار مادران باردار به جام‌جم می‌گوید: «مامایی از جمله حرفه‌هایی است که قدمتی به بلندی تاریخ بشریت دارد. در کشور ما نیز نخستین مدرسه مامایی به صورت رسمی در سال ۱۲۹۸ تأسیس شده است.»

مامایی؛ شغلی که مورد بی‌مهری قرار گرفته
به گفته صادقی جامعه مامایی از اعضای بااهمیت خانواده پزشکی کشور است که با دانش، تعهد و مهارتی که دارند می‌توانند برای خانواده‌های ایرانی نویدبخش سلامت و نشاط باشند. وی تصریح می‌کند: «مامایی از جمله حرفه‌هایی است که به واسطه مسئولیت‌پذیری و صبری که نسبت به بیماران خود دارد، ایفای نقش می‌کند؛ ماما در کل فرآیند بارداری و زایمان پابه‌پا و همراه مادر است و دلسوزانه و متعهدانه در کنار او کمک می‌کند این مسیر هموار شود و نیز در فرآیند زایمان هم با حس امنیت و آرامشی که به مادر می‌دهد، لحظاتی را که به واسطه درد زایمان می‌تواند برای مادر ناخوشایند باشد، تلطیف می‌کند.» مسئول مرکز IVF رویان توضیح می‌دهد: «همکاران ماما به واسطه وظایف و سختی کاری که دارند، ساعت‌های طولانی با حجم کار زیاد و در محیط‌های پر سر و صدا و محیط‌هایی که از نظر دمایی ناامن هستند و حتی مناطق دورافتاده کشور با صبر و تحمل به جامعه خدمت‌رسانی می‌کنند اما مورد بی‌مهری‌های زیادی قرار می‌گیرند.»
این کارشناس‌ارشد مامایی با تأکید به اهمیت جایگاه ماماها در فرآیند بارداری می‌گوید: «ماما می‌تواند تمام خدمات مربوط به دوران بارداری و زایمان را برای مادری سالم که شرایط پرخطر ندارد، انجام دهد.» به گفته صادقی در تمام دنیا قدم اول خدمات مامایی و بارداری برعهده همکاران ماماست و هیچ لزومی ندارد که خانمی باردار برای دریافت خدماتی که یک فرد، دانش‌آموخته آن است و دوران تحصیلش را برای ارائه خدمت به مادران باردار آموزش دیده، رد کند و مستقیم به متخصص مراجعه کند. صادقی با اشاره به موارد پرخطری که به واسطه آن خانم‌های باردار باید به متخصص ارجاع شوند، بیان می‌کند: «داشتن فشار خون بارداری، دیابت بارداری، حاملگی دو یا چندقلویی جزو عوامل پرخطری هستند که ماما باید با تشخیص آنها، فرد را به متخصص ارجاع دهد. خانم‌ها در سنین بالا در صورتی که چنین عوامل پرخطری نداشته باشند می‌توانند تحت نظر یک ماما در دوران بارداری قرار بگیرند.»

همراهی از بلوغ تا ۶ هفته بعد از زایمان
مسئول مرکز IVF رویان در ادامه به نقش ماماها در حفظ و تداوم سلامت مادر و کودک اشاره و تأکید می‌کند: «مامایی به حاملگی و زایمان خلاصه نمی‌شود؛ بلکه یک ماما از دوران بلوغ دختری جوان تا دوران یائسگی خدمات بهداشتی ارائه می‌دهد و به عبارتی می‌تواند دوره حمایتی طولانی را در این مسیر طی کند.» صادقی تصریح می‌کند: «آموزش‌های قبل از تولد و آماده‌سازی زوج‌های جوان برای والد شدن، از دیگر خدماتی است که ماماها در کلینیک‌های خود می‌توانند به صورت خدمات مشاوره ارائه دهند. بعد از تولد نوزاد هم تا ۶ هفته بعد از زایمان مراقبت‌های مربوط به نوزاد و مادر شامل بازگشت مادر به سلامت و فیزیک قبل از زایمان و همچنین مراقبت‌های پس از زایمان، آموزش دوران شیردهی، آموزش ارتباطات روحی و روانی که مادر در دوران شیردهی باید با نوزاد هم جزو وظایف ماماها به شمار می‌رود.»

​​​​​​​هر خانواده، یک مشاور ماما
صادقی با اشاره به اهمیت بالای این حرفه، به جام‌جم می‌گوید: «سال ۲۰۲۰/۱۳۹۹، از سوی سازمان بین‌المللی مامایی، سال ماما نامگذاری شده و این شعار مطرح شد که هر خانواده برای سلامت خود نیاز به یک مشاور ماما دارد. همکاران ماما می‌توانند در مطب‌های خصوصی و بیمارستان‌ها، مشاوره‌های قبل، بعد و هنگام ازدواج و نیز آموزش روش‌های پیشگیری قبل از اقدام به بارداری، حمایت‌ها و مراقبت‌هایی که قبل از وقوع بارداری باید اتفاق بیافتد، مراقبت‌های دوران بارداری، اصول زایمان طبیعی، مراقبت‌های بهداشتی مادر و کودک، آموزش به دختران در زمینه دوران بلوغ، آموزش به زنان در دوران میانسالی و پیری و مراقبت‌های دوران یائسگی را ارائه دهند. در واقع می‌توان گفت که مامایی شغلی با چند قابلیت است که می‌تواند در زمینه‌های زیادی خدمات سلامت ارائه کند.»