۸عامل مهم رشد اقتصادی ایران

پرسش اصلی اینجاست که رشد اقتصادی چه اهمیتی دارد که برای پاسخ به آن باید گفت یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصاد سالم است. یکی از بزرگ‌ترین تأثیرات در رشد طولانی‌مدت یک کشور این است که تأثیر مثبتی بر درآمد ملی و سطح اشتغال دارد که باعث افزایش سطح زندگی می‌شود. در این گزارش راه‌های دستیابی به رشد اقتصاد را بررسی‌ کرده‌‌ایم.

در سیاست‌های کلی ایران رشد ۸‌درصدی اقتصاد در نظر گرفته شده اما آمارها نشان می‌دهد با این‌که در دهه۹۰ ، دو سال متوالی رشد اقتصادی ۲درصدی داشته‌ایم اما طی این مدت تقریبا صفر بود. رشد باعث افزایش درآمد و فراوانی کالاهای در اختیار مصرف‌کننده می‌شود و از این طریق رفاه را بیشتر می‌کند در نتیجه در دهه ۹۰ بخش رفاهی تعریف چندانی نداشت. توسعه صنعتی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای را در رشد و توسعه اقتصادی داشته باشد، چرا ‌که تجربه کشورهای توسعه‌یافته و تازه صنعتی‌شده به‌خوبی نشان می‌دهد که توسعه اقتصادی مستلزم توسعه صنعتی است. یکی از معیارهایی که می‌تواند گویای وضعیت توسعه‌یافتگی صنایع باشد، ارزش‌افزوده صنایع و سهم آن در تولید ناخالص داخلی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سهم صنعت از تولید ناخالص داخلی ایران همواره پایین‌تر از کشورهای صنعتی و اکثر کشورهای در حال توسعه بوده است.

کاهش مالیات
آنچه که شواهد نشان می‌دهد، این است که کاهش مالیات به‌ویژه برای افراد با درآمد بالا، راهی غیر‌موثر برای تحریک رشد اقتصادی است و اگر به کسری افزوده شود یا با کاهش سرمایه‌گذاری‌های حامی مالی همراه باشد، احتمالا به اقتصاد آسیب می‌رساند. بنابراین این موضوع که با رشد تولید همراه است، به اشتغال بیشتر افراد منجر ‌شده و این امر باعث افزایش ثروت کشور و جمعیت آن می‌شود. رشد اقتصادی بالاتر همچنین به درآمد مالیاتی اضافی برای هزینه‌های دولت منجر می‌شود که دولت می‌تواند از آن برای توسعه اقتصاد یا برطرف کردن کسری بودجه استفاده کند.

عوامل موثر در رشد اقتصادی
کشف منابع طبیعی بیشتر مانند نفت یا ذخایر معدنی ممکن است رشد اقتصادی را افزایش دهد. افزایش سرمایه‌گذاری در سرمایه‌های فیزیکی مانند کارخانه‌ها، ماشین‌آلات و جاده‌ها، هزینه فعالیت اقتصادی را کاهش می‌دهد و در نتیجه این موارد به بهره‌وری بیشتری می‌رسند. از سوی دیگر رشد جمعیت به معنای افزایش در دسترس بودن کارگران یا کارمندان بوده که به معنی نیروی کار بالاتر است. افزایش سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی می‌تواند کیفیت نیروی کار را بهبود بخشد. این افزایش کیفیت به بهبود مهارت‌ها، توانایی‌ها و آموزش منجر می‌شود و از آنجا که کارگران ماهر، بهره‌وری بیشتری دارند، این امر تأثیر قابل‌توجهی در رشد دارد. همچنین فناوری می‌تواند بهره‌وری را با همان سطح کار افزایش دهد؛ بنابراین رشد و توسعه را تسریع می‌کند.

اقتصاد چطور رشد می‌کند؟
در علم اقتصاد تعریف شده است افرادی که به خدمات بهداشتی یا درمانی دسترسی ندارند، از بهره‌وری پایین‌تری برخوردار هستند. این دسترسی نداشتن به این معناست که نمی‌توان از تمام پتانسیل‌های نیروی کار موجود، استفاده کرد. از سوی دیگر نبود زیرساخت‌ها مانند جاده،‌ مدرسه، بیمارستان و... باعث افزایش قیمت حمل‌‌و‌نقل و گرانی خدمات و کاهش رفاه می‌شود. اگر کشوری از نظر سیاسی ثبات نداشته باشد و به صورت مداوم مواضع خود را تغییر دهد، قطعا در نرخ سرمایه‌گذاری تاثیر می‌گذارد که در رشد اقتصادی محسوس است. همچنین نبود قوانین مناسب برای هدایت سرمایه به بخش تولید باعث از بین رفتن انگیزه تولید و رشد معاملات غیر‌تولیدی می‌شود که در این بخش با ابزار مالیات می‌توان به کنترل آن پرداخت. کارشناسان بر این باورند اقتصاد ایران در مسیر رشد تولید قرار گرفته که این موضوع به تایید صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی هم رسیده است. صندوق بین‌المللی پول اخیرا گزارش داده، ایران با این‌که در شرایط تحریم قرار دارد از منابع خود استفاده بهتری داشته است. ایران از سال ۹۷ با بازگشت تحریم‌ها روبه‌رو شد اما اکنون رشد صنعتی و تولیدی اتفاق افتاده است. آمارها نشان می‌دهد توانسته راه خود را پیدا کند، البته تحریم‌ها در سرعت این رشد تاثیر داشته است.

عوامل رشد اقتصادی
۱- منابع طبیعی مانند نفت و ذخایر معدنی
۲- سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیرساختی
۳- رشد جمعیت و نیروی کار
۴- بهره‌وری سرمایه انسانی
۵- استفاده از فناوری در تولید
۶- تصویب قوانین مناسب برای تولید
۷- استفاده از ظرفیت‌های خالی
۸- افزایش صادرات محصولات تولیدی

موانع رشد اقتصادی
۱- بلایای طبیعی
۲- از بین رفتن زیرساخت‌ها
۳- عدم سرمایه‌گذاری
۴- اتمام منابع طبیعی
۵- کاهش سطح بهداشت و رفاه
۶- تصویب قوانین ضد‌تولید
۷- افزایش هزینه‌های تولید
۸- سرکوب قیمت‌گذاری