یکی از این مجموعهها «نیکان» نام دارد که در مرحله تولید است. سریالی محصول سیمافیلم و به کارگردانی علی سرآهنگ و تهیهکنندگی کامران مجیدی که قرار است به زودی و پس از پایان مجموعه «آتش و باد» از شبکه سه پخش شود.
در خلاصه داستانی که از این سریال منتشر شده، آمدهاست: «یه پرنده کوچیک قبل از پرواز، اولین چیزی که تجربه میکنه یه حسی شبیه به سقوطه.» از آنجا که قهرمان این داستان دختری جوان با دغدغههای امروزی است و نیز حضور کامران مجیدی در مقام تهیهکننده، عدهای معتقدند فضای این کار بیشباهت به فیلم «لاک قرمز» نیست. نکته بعد کارگردانی علی سرآهنگ و نخستین تجربه تلویزیونی اوست. آنها برای این سریال از بازیگران نام آشنایی هم دعوت به همکاری کردهاند؛ از جمله: پژمان بازغی، بهنام تشکر، سیما تیرانداز، شقایق دهقان، رضا داوودنژاد، مریم سعادت و اصغر نقیزاده. مدتی است تیزر این سریال از شبکه سه پخش میشود که به همین بهانه جامجم با کامران مجیدی تهیهکننده، رضا داوودنژاد، سام کبودوند و اصغر نقیزاده بازیگران و توحید بختیاری مشاور حقوقی سریال گفتوگویی داشته که در ادامه میخوانید.
هر مجموعه تلویزیونی با اهدافی ساخته میشود و سازندگان آثار نمایشی صرفا با هدف سرگرمکنندگی آنها را نمیسازند، بلکه با هر اثرشان میخواهند تلنگری هم به مخاطبان بزنند و آنها را به فکر وادارند. این اتفاق در سریال تلویزیونی نیکان هم رخ داده و سازندگان این اثر نمایشی هم اهداف قابل تاملی برای ساخت این اثر داشتند. در واقع آنها درصددند مسائل مبتلابه قشر نوجوان جامعه را به تصویر بکشند که با چه مسائلی مواجهند. بنابراین گروه سازنده سعی کرده دنیای واقعی این دسته از مخاطبان را به بهترین شکل به تصویر بکشد تا مورد توجه مخاطبان به ویژه والدین هم قرار گیرد. چرا که این روزها مسائل نوجوانان کم نیست و باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا گاهی غفلت والدین ممکن است به ماجراهای زیادی منجر شود. به همین دلیل سریال نیکان قرار است به این موارد بپردازد.
پرداختن به نوجوانان؛ دغدغه همیشگی
کامران مجیدی را بیشتر به عنوان تهیهکننده در سینما با فیلمهایی چون زرد و لاک قرمز میشناسیم. او با سریال نیکان فعالیت در تلویزیون را تجربه کردهاست که در این باره به جامجم میگوید: سال ۹۵ آقای کرمی رئیس وقت سیما فیلم از من خواست سریالی با محوریت خانواده و دختران طراحی، تحقیق و نگارش کنیم. ما هم مشتاق این موضوع شدیم و با دو نویسنده جوان مستعد و کار اولی شروع به نگارش مجموعه تلویزیونی نیکان کردیم.
وی ادامه میدهد: واقعیت این است که من همیشه دغدغه حوزه کودک و نوجوان داشتهام و این انگیزه باعث شد ساخت این سریال را بپذیرم. ضمن اینکه من پیش از نیکان، حدود ۱۲ تله فیلم برای تلویزیون ساختهام که تقریبا در تمام جشنوارههای داخلی و دیدگاه مردم مورد اقبال قرار گرفتهاست؛ مثل «خدا جیرجیرکها را دوست دارد» و «اوقات مشترک آنها» و... .
وی در خصوص ویژگیهای این سریال هم توضیح میدهد: نیکان نوجوانی است در بستر خانواده و جامعه که دچار مشکلاتی میشود ولی در نهایت با تلاش و پشتکار بر آنها فائق میگردد. مجیدی در پاسخ به این پرسش که عدهای معتقدند این سریال ادامه فیلم لاک قرمز است میگوید: اصلا اینطور نیست. تنها شباهتشان این است که محوریت هر دو کار یک دختر نوجوان است وگرنه هیچ ارتباطی با فیلمهایی که من در سینما کار کردهام ندارد.
این تهیهکننده درباره انتخاب بازیگر اصلی سریال که با این کار به مخاطبان معرفی خواهد شد هم بیان میکند: در مورد انتخاب بازیگر باید بگویم چون موضوع دختر نوجوان بوده، ما تقریبا حدود شش ماه تست میگرفتیم. این در حالی بود که چند هزار نفر متقاضی برای این نقش مراجعه کردهبودند و داوطلب شدند که در نهایت به پنج انتخاب اصلی رسیدیم و از این پنج نفر توانستیم یک نفر را انتخاب کنیم. وی در پاسخ به سؤال دیگری درخصوص اینکه چقدر توانسته با این سریال، بخشی از دغدغهها و مشکلات نوجوانان را مطرح کند هم میگوید: بهنظرم در مورد دغدغه نوجوانان و میزان رضایت مخاطب باید صبر کنیم تا این مجموعه تلویزیونی پخش شود.
فقر داستانهایی درباره دغدغه دختران جوان
رضا داوودنژاد، بازیگر سریالهایی چون از سرنوشت، نون و ریحون و پشت کنکوریها که این اواخر با «شهباز» توانست نقش یک پلیس متفاوت را بازی کند، در این سریال هم به گفته خودش نقش متفاوتی را ایفا کردهاست. او در گفتوگو با جامجم درخصوص حضورش در نیکان و نقشی که بازی کرده، میگوید: من آقای سرآهنگ را خیلی دوست دارم. گرچه پیش از این هیچگونه همکاری با هم نداشتیم اما وقتی فیلمنامه را خواندم به نظرم کار خوبی آمد و جزو مجموعههای تلویزیونی است که حرفی برای گفتن دارد.
وی ادامه میدهد: در ابتدا آقای سرآهنگ نقش دیگری را برای من درنظر گرفتهبود اما من به ایشان پیشنهاد دادم نقش دیگری را بازی کنم، چون احساس میکردم جای کار بیشتری دارد. بنابراین نقشم تغییر کرد؛ چون نقش پیشنهادی کمی تکراری و شبیه نقشهای قبلیام بود که بازی کردهبودم. به همین دلیل آقای سرآهنگ پذیرفت.
داوودنژاد درباره همکاری و تعاملی که با کارگردان داشته هم توضیح میدهد: این سریال نخستین همکاری ما با هم بود و سر این سریال با او آشنا شدم و بسیار هم ایشان را دوست دارم، چون بسیار انسان خوب و کارگردان حرفهای است و دست بازیگر را برای ایدههایی که به ذهنش میرسد باز میگذارد. به نوعی فضا برای مشورت و همفکری در کار آقای سرآهنگ وجود دارد.
این بازیگر درباره پیشبینیاش از استقبال مخاطب هم بیان میکند: با توجه به فیلمنامهای که خواندم، میتوانم بگویم من این اواخر دو سریال بازی کردم به نامهای نیکان و شهباز که هر دو را دوست داشتم و فکر میکنم فقر چنین داستانهایی درباره دختران جوان در آثار تلویزیونی احساس میشود. چون در دورانی که من فیلم و سریال زیاد بازی میکردم، در آثاری حضور داشتم که به نوعی محوریتش دختران و مسائل مربوط به آنها بود و اتفاقا آثار ماندگاری هم شدند؛ مثل مجموعه تلویزیونی پشت کنکوریها و...
وی همچنین میافزاید: همیشه تعجب میکردم چرا به دغدغههای نسل جوان در آثار نمایشی کمتر پرداخته میشود. از اینرو یکی از دلایلی که باعث شد بازی در این دو سریال را بپذیرم همین مسأله بود، چون هم فیلمنامههایشان را دوست داشتم و هم اینکه مطمئن بودم برای این نسل حرفی برای گفتن دارند؛ آن هم در شرایطی که برای این نسل حرفی زده نشده و فیلم و سریالی ساخته نمیشود، بنابراین فکر میکنم باید به این مسائل و این نسل بیشتر پرداخته شود.
داوودنژاد در ادامه متذکر میشود: فضای کار امروز با سالهای گذشته خیلی تفاوت پیدا کردهاست، بهخصوص مجموعههای تلویزیونی که در مقطعی خیابان خلوتکن و پرمخاطب بودند. ما ساعتها پای تلویزیون مینشستیم. باید جذابیت سریالها بیشتر شود. خاطرم هست دهههای گذشته که ما سریال بازی میکردیم یکبار سردار طلایی سر صحنه آمد و گفت: سریال شما که پخش میشود آمار جرم و جنایت پایین میآید.
چالشهای یک روانشناس
سام کبودوند را نخستین بار با بازی در سریال «یادآوری» شناختیم. بعد هم کارهایی چون: گاهی به پشت سر نگاه کن و تاریکی شب، روشنایی روز. او یکی از بازیگران اصلی «نیکان» است که درباره نقش و حضورش در این سریال به جامجم میگوید: من نقش صدرا را در این مجموعه تلویزیونی بازی میکنم که روانشناس است و یکباره در روز عروسیاش اتفاقی برایش میافتد که زندگیاش را تحتالشعاع قرار میدهد.
وی ادامه میدهد: برای اولین بار بود که با آقای سرآهنگ همکاری میکردم، ولی یکی از بهترین تجربههای همکاریام بود. به این دلیل که بهشدت انسان شریف و هنرمندی است و با بازیگران تعامل بسیار خوبی داشت. چون قبل از کار با هم تمرین و فضاسازی میکردیم و درباره داستان و کاراکتر گپ میزدیم.
کبودوند همچنین درباره پیشبینیاش از بازخورد مخاطبان این مجموعه تلویزیونی هم بیان میکند: فکر میکنم نمیتوان در این زمینه بازخورد مخاطب از هیچ سریالی را پیشبینی کرد. چون بستگی به سلیقه مخاطب و شرایطی دارد که هر اثر تلویزیونی روی آنتن میرود اما بهعنوان یکی از بازیگران این سریال میتوانم بگویم ما نویسندههای توانایی داشتیم که فیلمنامه خیلی خوبی را نوشتهاند و کارگردانان توانمندی هم آن را ساختهاند. امیدوارم همانطور که کار برای ما در این سریال لذتبخش بود، تماشای آن برای مخاطبان هم جذاب باشد.
وی درباره نیاز مخاطبان به مضامینی چون سریال نیکان هم توضیح میدهد: من فکر میکنم پرداختن به مسائل روز جامعه و مشکلات و دغدغههای نسل جوان از مهمترین مضامینی است که میتوان در یک اثر نمایشی به آن پرداخت. اصلا یکی از دلایلی که باعث میشود یک سریال بهاصطلاح بگیرد و با مردم ارتباط خوبی برقرار کند، همین مسأله است. اینکه به مسائل روز جامعه بپردازد و به نیاز مخاطب امروز پاسخ بدهد.
این بازیگر همچنین میگوید: ابزار یک بازیگر بدن اوست. همینقدر میتوانم بگویم که من در این مجموعه تلویزیونی هیچ ابزاری جز صورت و چشمهایم برای بازی نداشتم. اصلا یکی از دلایلی که باعث شد این نقش را بازی کنم همین مسأله بود و بزرگترین چالشم برای این نقش همین مسأله بود که بدون ابزار بازیگری باید بازی و این حس را به مخاطب هم منتقل میکردم. از این نظر بسیار تجربه عجیبی برایم بود.
برای جوانها سریالهای بیشتری ساخته شود
اصغر نقیزاده یکی از بازیگرانی است که در این سریال حضور دارد. او پیش از این در مجموعههای تلویزیونی دادستان، زیر خاکی، معراجیها، وضعیتسفید و خوشرکاب ایفای نقش کردهاست اما حضور این بازیگر را بیشتر در آثار دفاعمقدس به یاد داریم. وی درباره حضورش در این سریال و نقشی که بازی کرده به جامجم میگوید: من در نیکان نقش یک پدر را بازی میکنم. پدری که درگیر دغدغهها و مشکلات فرزندش میشود.
وی همچنین میافزاید: من فضای این کار را خیلی دوست دارم. بسیار خوب و صمیمانه و بدون حاشیه بود. همه به همدیگر احترام میگذاشتند و محیط بسیار دوستانهای بود. فکر میکنم وقتی فضای یک کار در پشتصحنه بدون تشنج و رابطه آدمها با هم خوب باشد، ناخودآگاه این انرژی به مقابل دوربین و مخاطبانی که سریال را تماشا میکنند منتقل میشود.
وی در ادامه عنوان میکند: آقای سرآهنگ کارگردان خوبی است و حساسیتهای خاص خودش را در کار دارد که در جهت بهبود آن اثر است. هنگام کار از هیچ پلانی به آسانی نمیگذشت و خیلی دلسوزانه کار میکرد. تلاش او و گروهش این بود که یک کار خوب به مخاطب ارائه دهد. همه این مسائل به بازیگر سر کار انرژی و انگیزه میدهد. نقیزاده همچنین با توجه به مضمون سریال توضیح میدهد: نیکان یکی از کارهایی است که به نسل جوان میپردازد و به نظرم ساخت چنین سریالهایی در تلویزیون بسیار لازم است. یعنی ساختن کار برای جوانان خیلی مهم است.
یک سریال پرحادثه و جذاب
یکی از عناوین مهمی که مدتی است در تیتراژ سریالها میبینیم، عنوان مشاور حقوقی است. توحید بختیاری، مشاور حقوقی این مجموعه تلویزیونی است که درباره اهمیت این موضوع در آثار تلویزیونی به جامجم میگوید: امروزه ساخت و پخش سریال به یک صنعت جدی در جهان تبدیل شده و یک محصول فرهنگی،تجاری، صادراتی و بسیار پولساز است. شبکههای تلویزیونی در سراسر جهان و البته شبکههای پخش اینترنتی در تلاش برای ساخت و پخش فیلم و سریالهای با کیفیت برای جذب مخاطب و بالطبع کسب درآمد از فروش اشتراک، تبلیغات و اسپانسر هستند. وقتی صنعت سرگرمی سازی در جهان اینقدر جدی و مهم است، استفاده از خدمات مشاوران و متخصصان در حوزههای مختلف در این صنعت بسیار ضروری است.
وی میافزاید: وکلا و مشاوران حقوقی در دو حوزه میتوانند به سازندگان فیلم و سریال کمک کنند. ابتدا بهعنوان مشاور حقوقی فیلمنامه و سپس مشاور حقوقی پروژه یا همان وکیل پروژه. مشاور حقوقی فیلمنامه وظیفه دارد به سؤالات حقوقی نویسندگان حین نگارش فیلمنامه پاسخ دهد و بدون اینکه به روند قصه لطمه بزند، جلوی بروز اشتباهات و اصطلاحا باگهای حقوقی را در فیلمنامه بگیرد. تصور کنید حادثه محرک و سنگ بنای قصه، بر اساس یک موقعیت حقوقی ناصحیح ایجاد شدهباشد. در اینصورت سریال جذابیت، باورپذیری و مخاطب خود را از دست میدهد.
از این رو مشاور حقوقی پروژه باید یک وکیل دادگستری و متخصص در حوزه سینما و تلویزیون باشد، چراکه وظیفه تنظیم و عقد قرارداد با بازیگران و عوامل، قرارداد اجاره تجهیزات و لوکیشن، قرارداد با تلویزیون و در حوزه سینما، قرارداد با شرکتهای پخش و اسپانسر را بهعهده دارد. همچنین مشاور حقوقی پروژه موظف است از دعاوی احتمالی علیه اثر در مراجع قضایی دفاع کند. دعاوی ناشی از اختلافات عوامل، مالکیت معنوی، ادعای توهین به صنوف، شکایت نهادها و... .
وی درباره مسائل حقوقی سریال نیکان توضیح میدهد: مجموعه تلویزیونی نیکان بسیار پر حادثه و جذاب است و قصه دارای ابعاد ویژه حقوقی همچون دادگاه، زندان، قتل، مافیا و... است و نویسندگان سریال حین نگارش به این ابعاد حقوقی توجه داشته و سؤالات حقوقی خود را از مشاور حقوقی فیلمنامه پرسیدهاند.
بختیاری در پاسخ به این سؤال که با وجود اینکه در تمام حوزههای حقوقی، قوانین مختلفی وضع شده اما همچنان اختلافات حقوقی بین مردم وجود دارد، این مسأله از کجا نشأت میگیرد، میگوید: حقوق نیز همانند سایر رشتهها، یک علم و تخصص است و مردم با مطالعه قوانین نمیتوانند به حقوق خود آگاه شده و جلوی بروز اختلافات را بگیرند. از طرفی اگر همه مردم برداشت یکسانی از قوانین داشتند یا به رعایت آن پایبند بودند، نیازی به این همه مراجع انتظامی، قضایی و مراجعه به وکلای دادگستری جهت احقاق حقوقشان نبود. اتفاقا همواره حوادث و اختلافات حقوقی دستمایه ساخت آثار جذاب تلویزیونی بوده و یکی از رسالتهای تلویزیون نیز آموزش مسائل حقوقی به مردم در قالب فیلم، سریال و آیتمهای حقوقی در برنامههای ترکیبی است. تلویزیون همچنان فراگیرترین و پرمخاطبترین شبکه نمایش فیلم و سریال در ایران است. با توجه به گستره مخاطبان تلویزیون و اهمیت ارائه آثار با کیفیت، تهیهکنندگان و برنامهسازان باید از حضور مشاوران و متخصصان در حوزههای مختلف بهره ببرند تا ضمن جلوگیری از بروز اشتباه، بر کیفیت آثار و تولیدات آنها نیز افزوده شود.
سریالهای نوجوان پسند
صدف تهرانی - گروه رسانه: پرداختن به زندگی، دغدغهها و مسائل مربوط به نوجوانان و بهخصوص دختران نوجوان میتواند دستمایه خوبی برای تولید یک سریال تلویزیونی باشد. از طرفی برای مخاطبان هم جذابیتهای بسیاری دارد و همچنین موقعیتهای درام خوبی را هم به وجود میآورد. اتفاقی که قرار است در سریال نیکان هم شاهد باشیم. گرچه در سینما نمونههای بسیاری در این زمینه داریم که محوریت داستان، یک دختر نوجوان و تمام دغدغههای مربوط به این نسل است اما در تلویزیون هم طی دهههای گذشته این موضوع یکی از مضامین مهم سریال سازی بود. از جمله مجموعههای تلویزیونی «دبیرستان خضرا» و «دوران سرکشی» که جزو آثار پربیننده تلویزیون در آن سالها بود. سازندگان این آثار دغدغههای نوجوانان آن روزها را به تصویر کشیدهبودند؛ دغدغههایی که اصلا به روزمرگیهای نوجوانان امروز شباهتی ندارد. با توجه به نسل امروز که ذهنیاتش با آن دوران تفاوتهای بسیاری دارد، لازم است کارگردانان به این امر در سریالسازی توجه بیشتری داشتهباشند و با توجه به خواسته نوجوانان امروز، مجموعههای تلویزیونی را تولید کنند که با مخاطبان نوجوان، ارتباط برقرار کند. در آن سالها اعتیاد و روابط عاطفی جزو مهمترین دغدغههای نوجوانان محسوب میشد. همچنین ارتباط بین والدین و فرزندان، محوریت سریالهای بسیاری بود اما گستردگی رسانه و دسترسی آسان نوجوانان به فضای مجازی و به طور کلی پیشرفت فناوری، باعث شده خواستهها و تفکرات آنان با نوجوانان ۳۰-۲۰ سال قبل تفاوت فاحشی داشتهباشد. همچنین فاصله بین نوجوانان و نسل گذشته که پدران و مادرانشان را تشکیل میدهد جزو دغدغههای این نسل محسوب میشود. همین مسأله باعث شده ساخت آثار نمایشی و برنامههای تلویزیونی برای این گروه سنی سخت و پرچالش باشد. آنان سوالاتی در ذهن دارند که به دنبال پاسخ شان در رسانههای مختلف از جمله تلویزیون میگردند. از این رو ساخت برنامهها و سریالهای نمایشی و انتقال پیام و پاسخ به سوالات آنها در لایههای پنهان این آثار، تاثیرات خوبی روی آنها میگذارد. گرچه تلویزیون برنامههای بسیاری در شبکه مختص آنان یعنی شبکه امید با مضامینی از این دست دارد و میتوان نمونههای خوبی در برنامه سازی در این زمینه نام برد. با این حال در سریالهای نمایشی هنوز فقر چنین آثاری احساس میشود و آنطور که باید برای آنها سریال ساخته نشدهاست. از این رو لزوم ساخت آثار نمایشی مختص این گروه سنی و مطابق با سلیقه و خواستههای آنان در رسانهملی وجود دارد.
نگاهی متفاوت به دختران
مهدیه رضایی - گروه رسانه: یکی از کارکردهای اساسی رسانهها، بازنمایی واقعیتهای جهان خارج برای مخاطبان است. تصویری که ما به مثابه یک مخاطب از پدیدههای مختلف داریم، در موارد زیادی ناشی از تجربه مواجهه با گزارشها و تصاویری است که به وسیله رسانهها ارائه شدهاست. این بازنمایی واقعیتها در ایران بسیار پررنگ دیده میشود. چون فیلمها و سریالهای ایرانی بسیار منطبق با واقعیت ساخته میشوند و کارگردانان از اتفاقات جامعه برای ساختن فیلمهایشان بهره میگیرند.اگر نگاهی به سریالهای تلویزیون در چند سال اخیر داشتهباشیم، متوجه خواهیمشد که سازندگان آثار نمایشی سراغ قشرهای مختلف از جامعه رفتند و زندگی آنها را دستمایه تولید قرار دادند. به همین دلیل در این آثار شاهد دغدغهها و مبتلات اقشار مختلف جامعه در ردههای سنی هستیم که مشکلاتشان را با زبان نمایش به تصویر میکشند. این روند در سالهای اخیر رو به رشد بوده و انتظار میرود این اتفاق با گامهای بلندتری پیش برود. به ویژه اینکه در یک سال و نیم اخیر شاهد تحول در برنامهسازی و سریالسازی هستیم و آثاری متنوع روانه آنتن میشود. البته قبلا هم این انتظار از سازندگان آثار نمایشی میرفت که سعی کنند تصویرگر افراد مختلف جامعه از کودک گرفته تا نوجوان، جوان و میانسال باشند و در قالب قصههای جذاب و تماشایی مسائلشان هم گفته شود تا برای مخاطبان کاربردی باشد. یکی از قشرهای جامعه، دختران نوجوان هستند که تا به امروز چند سریال درباره آنها ساخته و روانه آنتن شدهاست؛ آثاری که هر کدام از آنها از زاویهای متفاوت به این قشر نگاه کرده و با اقبال مخاطبان هم روبهرو شدهاست. شاید همین نگاه بود که سازندگان «نیکان» تصمیم گرفتند سریالی درباره دختران نوجوان بسازنند که پخش آن از چند روز دیگر آغاز میشود. گرچه قضاوت برای اثری که هنوز پخش نشده زود است اما ترکیب بازیگران از نسلهای مختلف نشان میدهد اثری تماشایی برای مخاطبان باشد. در واقع آنها سعی کردند بازیگرانی برای نقشها انتخاب کنند که مخاطبان کمتر آنها را در ایفای چنین شخصیتهایی دیدهباشند تا برایشان همراه با تازگی بوده و از ویژگیهای متمایزی برخوردار باشد. ضمن اینکه پخش تیزر این مجموعه تلویزیونی که از چند روز پیش از شبکه سه آغاز شده، نشان میدهد این سریال میخواهد مخاطبان را غافلگیر کند؛ چراکه در تیزر شاهد تردیدها و دودلی نوجوان قصه هستیم که با مسائل مختلفی دست و پنجه نرم میکند. از سوی دیگر در نیکان شاهد صحنههای اکشن هم هستیم و نشان میدهد این سریال صحنههای تعقیب و گریز هم دارد تا بتواند نگاه بیشتری از مخاطبان را جلب کند. ضمن اینکه هر یک از بازیگران در نقشهایی تازهتر بازی کردهاند. البته برای قضاوت زود است و باید صبر کنیم سریال پخش شود اما در مجموع میتوان ساخت چنین سریالی را که دست روی موضوع دختران نوجوان گذاشته، به فال نیک گرفت و ضرورت دارد تولید چنین آثاری روند رو به رشدی داشتهباشد.
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد