طلا و ارز در سراشیبی سقوط

بررسی میدانی از بازار ارز نشان می‌دهد، تعداد فروشندگان ارز بسیار بیشتر از خریداران است و سیاست‌های بانک‌مرکزی در راستای مدیریت تقاضا در بازار ارز نتیجه مثبت داشته‌است.

کارشناسان بازار ارز معتقدند که نیروی نزولی و صعودی قوی در بازار وجود ندارد و به این ترتیب انتظار دارند قیمت دلار در بازه محدودی نوسان کند.

مدیریت تقاضا در بازار ارز می‌تواند روند صعودی و سوداگری در این بازار را به شدت کنترل کند. این سیاست در دستورکار بانک‌مرکزی قرار گرفته‌است.

سوداگران بازار ارز در تلاش هستند روند صعودی بازار ارز را احیا کنند. همین مسأله باعث شده‌است، آنچه در فضای مجازی بیان می‌شود با آنچه در سبزه میدان و میدان فردوسی در میان صرافی‌ها و دلالان حاضر در این اماکن رخ می‌دهد، کاملا متفاوت باشد.

قیمت ارز در فضای مجازی حدود ۵۰هزار تومان نرخ‌گذاری شده‌است. اما آنچه در واقعیت وجود دارد، نرخ‌های زیر ۵۰هزار تومانی است.در بازار پشت خطی تمایل به فروش ارز بیشتر است؛ امری که نشان می‌‌دهد انتظارات در بازار ارز تا حدی نزولی است. با این حال، در بازار نقدی خرد، بازیگرانی که زیر کانال ۵۱هزار تومان حاضر به فروش نبودند، این روزها به دنبال خریدار می‌گردند. شکسته شدن کانال ۴۹هزار تومانی قیمت دلار می‌تواند سمت و سوی بازار ارز را تغییر دهد و نزول بیشتر در این بازار را شاهد باشیم.برخی دلالان برای کسب سود بیشتر به نرخ‌سازی برای ارز در کانال‌های غیررسمی اقدام می‌کنند.

نکته قابل توجه اینجاست که برخی از این نرخ‌سازی‌ها با اشکالاتی همراه است. به عنوان مثال قیمت‌ها در ساعات مختلف به اشتباه بیان می‌شود که این موضوع باعث شده بسیاری از مردم نسبت به نرخ‌سازی این افراد در فضای مجازی آگاه شوند.

در این بخش آنها به نرخ‌سازی فردایی روی آوردند که دیروز نرخ ۵۱هزار و ۵۰۰ تومان برای این بخش تعیین شد. البته این نرخ‌گذاری عجیب کانال‌های فردایی و دلالان، دوامی نداشت و گزارش‌های میدانی حکایت از این داشت که همچنان خریداری در بازار نبود و حتی در مرکز مبادله نیز تنها نیمی از دلارهای عرضه شده معامله شد.

ترفندهای سودسازی

در این میان دلالان با بهره‌برداری از شکل‌گیری احساسات تلاش می‌کنند از فروش التهابات به نفع خود استفاده کنند. احساسات در بازار، مقوله‌ای است که اقتصاددان‌ها از آن به‌عنوان «انتظارت تورمی» یاد می‌کنند به این معنی که افراد غیرحرفه‌ای که سرمایه‌گذار هستند یا برای تامین مایحتاج خود هر از چندگاهی ارز می‌خرند، بر اساس میل‌شان به میزان پس‌اندازی که برای مقابله با تورم وارد بازار ارز، سکه و... می‌کنند و انتظار از قیمت‌ها، قیمت روزهای آینده را شکل می‌دهند. کار دلال این است که در پیدا و پنهان از انتظارات تورمی برای سودسازی استفاده کند.

در واقع تب مصرف‌کنندگان را می‌سنجد و برای جهت‌دهی به آن از ابزارهای خود استفاده می‌کند؛ ابزارهایی مانند معاملات پشت خطی، آربیتراژگیری و توزیع نامتقارن اطلاعات. هر یک از این ابزارها به دلال کمک می‌کند تا قیمت‌های آینده را نه الزاما متاثر از انتظارات تورمی که بر اساس سودسازی شکل دهد. دلال از تفاوت چند ریالی نرخ دلار در هرات، تهران و سلیمانیه استفاده می‌کند. به این ترتیب که دلال، دلار را با کمک عوامل خود در افغانستان یا کردستان عراق ارزان‌تر می‌خرد و در بازار تهران گران‌تر معامله می‌کند.

با توجه به این‌که هرات و سلیمانیه به ایران نزدیک هستند و نرخ دلار در آنها در بازار ایران تاثیرگذار است، دلال از آن آربیتراژ می‌گیرد. در همین حال دلالان از قدرت سازماندهی فوق‌العاده‌ای برخوردار هستند و برای خود در مسیرهرات ـــ تهران ـــ سلیمانیه محور اطلاعاتی تشکیل داده‌اند.

آنها از میزان ریالی که روزانه وارد یا از بازار خارج می‌شود یا میزان ارز و سکه‌ای که با هدف تعدیل بازار به آن تزریق می‌شود اطلاعات دارند؛ موضوعی که از آن با عنوان عدم تقارن اطلاعات یاد می‌شود. این دسترسی وسازماندهی دست بالا را به دلال می‌دهد تا سودهای خود را بسازد.

به گفته محمد صادقی، کارشناس اقتصادی برای نمونه امروز که دلار در قیمت ۵۰ هزار تومان مقاوم شده، دلال برای جلوگیری از ریزش آن وارد عمل شده است. این گفته نشان می‌دهد انتظارات تورمی به صورت تصنعی مورد تحریک قرار می‌گیرد.