کاهش فساد گسترش عدالت

اژه‌ای هم در این دوسال نشان داده که ریل اصلی خود را بر‌اساس مبارزه با فساد قرار داده است کما این که اکنون یک تغییر و تحول کامل در مبارزه با فساد ایجاد و سرچشمه مفاسد شناسایی شده و به‌ویژه قوه قضاییه بر علل فساد متمرکز شده است. آن‌طور که اژه‌ای هم معتقد است این قوه نه‌فقط با فساد اقتصادی، بلکه با فساد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... هم وارد مبارزه شده است. ضمن این‌که با آسیب‌شناسی که از پرونده‌های فساد صورت گرفته علت ایجاد شکل‌گیری پرونده‌های کثیر‌الشاکی هم در دست عدلیه است و تجربه‌های پیشین پیوست این رویکرد جدید است؛ کما این‌که در اختلاس ۳۰۰۰میلیارد تومانی با یک اشکال تحت عنوان ثبت سفارش داخلی مواجه شدیم که نتیجه یک عمل و دستورالعمل نامناسب به آن فساد گسترده در اوایل دهه ۹۰ منجر شد. این درحالی است که رهبر انقلاب ۲۰‌سال پیش یک فرمان هشت ماده‌ای مهم در باب مبارزه با فساد را مطرح و تاکید کردند مبارزه‌ با فساد پیگیری می‌خواهد، به قول افسانه‌ها «اژدهای هفت‌سر، یک سرش را بزنی، شش سر دیگرش آن طرف زنده‌اند مشغول کارند»، همه‌جانبه باید مبارزه کرد. اگر از آن روز این قضیه را مسئولان دنبال می‌کردند، ما امروز وضع بهتری داشتیم. درواقع وقتی مشکلات را بدانیم، قانون را بر طبق مشکل وضع می‌کنیم و هدف قوانین هم مبارزه با فساد، رفع تبعیض، رفع انحصار، بهبود فضای کسب‌و‌کار و بقیه‌ مسائل اقتصادی دیگر بوده است اما گاهی در مقام اجرا عدم جرأت مبارزه با مفسد داخلی را موجب سلب شجاعت مبارزه با زورگویی‌های دشمن خارجی شده و به تعبیر رهبری اگر مسئولی به‌عنوان مثال، جرأت مقابله با سوءاستفاده‌کنندگان از تجارت یا اعتبارات بانکی را نداشته باشد و با بدهکاران عمده بانکی مقابله نکند، در مقابل خواسته‌های دولت زورگویی مثل آمریکا هم جرأت مقابله نخواهد داشت. بنابراین مشخص است کانال مبارزه با فساد اصلی‌ترین فاز قوه قضاییه در ورودیه سال سوم فعالیت رئیس عدلیه است؛ کما این‌که این نقطه‌نظر دیروز هم در همایش سراسری قوه قضاییه که هر سال به مناسبت بزرگداشت آن همزمان با سالگرد شهادت شهید آیت‌ا... بهشتی(ره) و برگزار می‌شود هم مطرح شد. همایش سراسری قوه قضاییه دیروز دوشنبه، ۵تیر با حضور سران قوا و مسئولان عالی قضایی در سالن اجلاس سران برگزار شد. در این مراسم ابتدا گزارشی از عملکرد قوه قضاییه از سوی معاون اول دستگاه قضا ارائه شد و سپس سخنرانی محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضاییه، سید‌ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه همایش از دیگر برنامه‌ها بود؛ حضور روسای سه قوه یعنی دغدغه همه مسئولان سه قوه برای امر مبارزه با فساد جدی است، چراکه «مبارزه جدی و بدون رودربایستی با هرگونه فساد»، بارها در رأس توصیه‌های کلیدی رهبر انقلاب اسلامی به همه مسئولان بوده است.

بازگشت به احیای حقوق عامه
سخنران اول این مراسم محمدباقر قالیباف بود، رئیس مجلس در همایش بزرگداشت قوه قضاییه این‌طور گفت که تقویت قوه قضاییه در دستورکار و وظیفه ماست. اولویت این پشتیبانی به جاهایی از قوه‌قضاییه داده خواهد شد که محل رجوع مردم است. معتقدیم باید برای کاهش ورود پرونده‌ها به قوه قضاییه تلاش کنیم، بخشی از این تلاش مربوط به اصلاح قوانین است. قالیباف گفت: اشتباه است فکر کنیم که قوا جزایر دور از هم هستند و امروز مطالبه رهبر انقلاب از ما تحول است؛ معتقدم برای تحول قبل از هر چیز نیازمند باور حقیقی به مردم و نقش مردم در حکمرانی هستیم. وی بیان کرد: امروز مهم‌ترین رسالت قوه قضاییه احیای حقوق عامه است. اگر حق مردم ادا شود بدون‌شک مردم هم به حقوق و وظیفه خود آشنا می‌شوند. امروز وظیفه داریم با اولویت مسائل اقتصادی از بیان مشکلات بگذریم و به مسائل دسترسی پیدا کنیم و در تلاش برای حل آن باشیم.

۳ شرط تحول از زبان رئیس‌جمهور
سخنران بعدی رئیس‌جمهور بود که این‌طور تاکید کرد: تمام تلاش ما این است که جامعه‌ای مبتنی بر اخلاق، عدالت و عقلانیت داشته باشیم. هم‌افزایی بین قوه‌قضاییه، مجلس، دولت و همه نهاد‌ها و نخبگان ضرورت دارد. هیچ دستگاهی را نمی‌شناسیم مگر این‌که ماموریت پیشگیری از وقوع جرم دارند. در دستگاه قضایی با جذب ۱۲ هزار و ۵۰۰ کارمند موافقت شد؛ غیر از آن ۸۰۰ قاضی که به کمک قضات می‌آیند. آنچه ضرورت باشد برای رفع مشکلات بودجه‌ای و امکانات و پشتیبانی انجام می‌شود. این کف همکاری با قوه قضاییه است سقف نیست. رئیس‌جمهور در همایش سراسری قوه قضاییه بیان کرد: هر کس در جای تصمیم قرار دارد باید از حق پیروی کند، تنها مدار، حق است و سختی کار قضات هم همین است که باید بر مدار حق حرکت کنند. این‌که حکمی تناسب با موضوع داشته باشد تشخیص قاضی است. شأن و منزلت قضات بالاست و جایگاه رفیعی دارند.
وی با بیان این‌که اولین شرط تحول، تحول‌شناختی است، گفت: دومین شرط تحول، تحول فرآیندی است؛ بازنگاهی در سیر دادرسی و تحول فرآیندی در امور معوقه باید ایجاد شود. با این میزان نیروی کارآمد باید افزایش بهره‌وری داشته باشیم. افزایش پیدا نکردن میزان بهره‌وری ما را به مشکل می‌رساند. همچنین رئیسی گفت: تحول سوم، تحول نهادی است؛ ببینیم به این میزان سازمان و سازوکاری که در نظام اداری داریم نیاز است یا امکان چابک‌سازی وجود دارد.

تشریح سبک جدید
سخنران پایانی مراسم، رئیس دستگاه قضا بود که بیان کرد تحول بزرگی در زندان‌های ما ایجاد شد. دادگستری‌ها و دادستان‌های ما و دادستان کل کشور و بنده ورود کردیم و با هیات‌های بعضا ۱۰۰ نفره و ۵۰ نفره وارد زندان شدند؛ بی‌سابقه بود که گروه‌های ۱۰۰نفره از قضات، دادستان‌ها، بازپرس‌ها و دادیاران وارد زندان شوند و همه مسائل و مشکلات زندان و زندانیان را از نزدیک ببینند و بر‌اساس آن تصمیمات مقتضی بگیرند. این کار فوق‌العاده‌ای بود که اثر آن تا سال‌ها بعد ظاهر خواهد شد. برای اشتغال و آموزش و بهداشت زندانیان تحولات بسیار بزرگی اتفاق افتاد.
اژه‌ای با اشاره به موضوع بازرسی کل کشور با وظیفه بسیار سنگین بر نظارت بر حسن اجرای قوانین گفت: قوه قضاییه با کمک، همراهی و پیشقدمی دولت ۲۱۰ گلوگاه و بستر فساد را شناسایی و برای دولت ارسال کرد. در مقاطعی بود که وقتی گزارشی از سوی سازمان بازرسی می‌رفت دولت‌ها برافروخته می‌شدند اما با اعلام گلوگاه‌های فساد از سوی این سازمان آقای رئیسی تقدیر و تشکر کردند. رئیس قوه قضاییه افزود: در مورد مسأله صیانت و احیای حقوق عامه دادستان کل کشور و دادستان‌های ما افزایش ۱۲۰‌درصدی در رسیدگی به حقوق عامه داشتند. دادگستری‌های ما علاوه بر پرونده‌های معمول خود بیست وچند هزار پرونده اغتشاشات را هم مورد رسیدگی قرار دادند.
اژه‌ای گفت: در سال گذشته تلاش کردیم سند تحول و تعالی را به برنامه تبدیل و برنامه را به عمل تبدیل کنیم. یکی از مسائل پیش‌بینی شده در این سند تعامل با قوای دیگر بود به‌طوری که در سال‌های بعد از انقلاب چنین تعاملی بین سه قوه وجود نداشت. در سال گذشته به‌دلیل شرایطی که در پاییز به وجود آمد ورودی پرونده‌های ما بیش از ۴ درصد افزایش پیدا کرد اما رسیدگی‌های ما با سرعت و اتقان بیشتری انجام شد.