روایت یک قهرمان ملی

حمیدرضا الداغی، نامی است که با منتشرشدن فیلمی از یک زدوخورد در سبزوار بر سر زبان‌ها افتاد و با روشن‌شدن زوایای تازه از این ویدئو با عنوان قهرمان ملی شناخته شد. برای روشن‌ترشدن ابعاد این حادثه و شناخت بیشتر شخصیت این شهید همان روزهای اول پس از رخداد، یک مستندساز و گروهش راهی سبزوار شدند تا آنچه گذشته یا در ادامه در جریان است را به تصویر بکشند. چهارم تیر روزی بود که از این مستند با محوریت شهادت حمیدرضا الداغی با حضور خانواده وی؛ محسن برمهانی معاون سیمای رسانه ملی؛ مهدی نقویان رئیس سیمافیلم؛ حمید خواجه‌نژاد مدیر روابط عمومی سیما؛ محمد خوشدل‌فر تهیه‌کننده و کارگردان؛ امیرمحمد عباسی نویسنده مستند؛ دیگر عوامل فیلم و جمعی از مستندسازان و علاقه‌مندان در سالن مذاکرات مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان صداوسیما رونمایی شد. در ابتدای مراسم، آیین اکران خصوصی مستند جوانمرد برگزار شد که تماشای بخش‌هایی از این اثر با اشک و اندوه حضار به ویژه خانواده این شهید همراه بود. به گزارش جام‌جم، پس از پایان پخش مستند، محسن برمهانی، معاون سیما گفت: شما امروز با قدوم خود سازمان صداوسیما را متبرک کردید و وظیفه دارم بابت این حادثه‌اى که همه مردم ایران از آن مطلع شدند، به خانواده شهید الداغى تبریک و تسلیت بگویم. وى ادامه داد: شاید به ظاهر شهید الداغی چهره‌اى متفاوت از طیف وسیع شهدای نظام مقدس جمهوری اسلامی باشد اما در دوره جنگ تحمیلی از این طیف شهدا داشتیم. همان گونه که در بین شهدای مدافع حرم هم چنین چهره‌هایى را شاهد هستیم.
معاون سیما تاکید کرد:خدا هیچ‌گاه امرش را زمین نمی‌گذارد و همواره اهل حقی پیدا می‌شوند که امرش به وسیله آنها پیاده شود و حجت را بر همگان تمام کنند. محسن برمهانی همچنین ضمن تشکر و قدردانی از عوامل و دست‌اندرکاران مستند جوانمرد خاطرنشان کرد: به عنوان کسى که مستندسازى کرده‌ام، به خوبی درک می‌کنم که وقتی خانواده‌ای عزیزشان را از دست می‌دهد بازگویی ماجرا و گفت‌و‌گو در آن شرایط کار سختی است اما شما با حضورتان مقابل دوربین این مستند، رسالت زینبی‌‌تان را انجام دادید که کار ارزشمندی است.
برمهانی در پایان سخنانش تاکید کرد: ما مدیون و وامدار خون شهید الداغی هستیم و ان‌شاءا... بتوانیم حق این خون را به سهم خودمان در رسانه ملی به‌جا بیاوریم.

پخش مستند جوانمرد در زمان مناسب
مهدی نقویان، رئیس مرکز سیمافیلم در این مراسم تصریح کرد: رسالت سیمافیلم بیشتر با سریال‌سازی شناخته می‌شود، اما با تدبیر معاون سیما همچون گذشته در مواردى به حوزه مستندسازی هم توجه داریم. وی ادامه داد: نوید می‌دهم در سریال‌ها هم موضوعات و وقایع روز مثل این سوژه و قهرمانان واقعى کشور دستمایه قرار خواهد گرفت. همان‌گونه که برای حادثه شاهچراغ مینی‌سریالی در حال ساخت داریم که ان‌شاءا... در سالگرد این واقعه روی آنتن خواهد رفت. معمولا تعریفی که از آثار فاخر داریم مربوط به هزینه‌های مالی ساخت این آثار است؛ اما آثار فاخر در واقع می‌تواند شامل تولیداتی با موضوع و اهمیت ویژه را هم شامل شود. «جوانمرد» جزو آثار فاخر ماست چون موضوع ویژه و فاخری دارد. نقویان افزود: حضرت آقا فرمودند «دوران بزن‌دررو تمام شده است». این فقط یک فرمان نظامی نبود بلکه یک فرمان در حوزه رسانه هم است. وقتی اتفاقی ناگوار می‌افتد و در جامعه شبهه ایجاد می‌شود رسانه نباید آن موضوع را رها کرده و باید مساله را پیگیری کند و آن را برای مخاطب تبیین کند. رسالت ما در سیمافیلم همین است. رئیس سیمافیلم در مورد زمان پخش این اثر گفت: این مستند در زمان اربعین شهید آماده پخش بود اما تصمیم بر این شد در یک موقعیت زمانى مناسب روی آنتن برود. مستند جوانمرد درباره یک قهرمان ملی است و به همین خاطر زمان پخش آن همیشه موضوعیت دارد. تلاش می‌کنیم با تبلیغات رسانه‌ای مناسب این اثر را روی آنتن بفرستیم.

سروها ایستاده می‌میرند
در این مراسم محمد خوشدل‌فر، کارگردان مستند جوانمرد با بیان تشکر از خانواده الداغی به ویژه آزیتا الداغی (خواهر شهید) به دلیل سعه‌صدرش در همراهی با سازندگان مستند عنوان کرد: تصاویر منتشر‌شده از این حادثه آن‌قدر تکان‌دهنده و رشادت شهید الداغی آن‌قدر جذاب بود که دوست داشتیم ابعاد این حادثه بیشتر دیده شود. آن روزها انواع و اقسام شایعات مطرح می‌شد ولی ما سعی کردیم روایت درست و کامل را ارائه دهیم و با همه افراد مرتبط صحبت کنیم. از سیمافیلم و سفیرفیلم به خاطر حمایت‌های‌شان تشکر می‌کنم.
امیرمحمد عباسی، نویسنده اثر هم گفت: خداراشکر می‌کنم توانستیم این کار را بسازیم. امیدوارم ماندگار شود! فکر می‌کنم شهید برای هر کس معنایی داشته باشد ولی برای من معنایش این است که کسی در شرایطی کاری را انجام دهد که بقیه در همان موقعیت آن کار را نمی‌کنند. این شهید از نظر چهره و سبک زندگی شبیه شهدای دیگر نبود اما کاری کرد که برای همه ما تکان‌دهنده بود. کار او باعث شد به خودمان بیاییم و بدانیم در لحظاتی باید اقداماتی انجام دهیم که قبلا به آن فکر نمی‌کردیم. حمید خواجه‌نژاد، مدیر روابط عمومی سیما هم با اشاره به تقارن این مراسم با دیدار خانواده شهدا با رهبری بیان کرد: رهبر انقلاب فرمودند شهدا قهرمانان کشورند؛ اهالی هنر برای نسل جوان الگوسازی کنند. خانواده شهدا بزرگ‌ترین مجاهدان بیرون از میدان هستند. در ادامه شاهنده، مادر شهید الداغی هم گفت: از همه کسانی که ما را در این مدت تنها نگذاشتند تشکر می‌کنم! مرهمی بر غم سنگین دل ما بودند. از جوانان سازنده این مستند ممنونم! من مستندهای دیگری هم از این واقعه دیدم که قابل قبول نبودند اما در این مستند ایستادگی حمیدرضا به‌درستی نمایش داده شد. به واقع سروها ایستاده می‌میرند. در پایان مراسم از خانواده شهید الداغی با حضور معاون سیما و رئیس سیمافیلم تجلیل شد.

دنیای آدم‌های معمولی
در پایان این مراسم با خوشدل‌فر، معاون تولید سفیرفیلم، کارگردان و تهیه‌کننده «جوانمرد» گپ زدیم. وی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود آگاهی نسبت به چالش‌ها و دشواری همکلام‌شدن با خانواده شهید، عوامل این جنایت و... در روزهای ابتدایی حادثه، در همان زمان سراغ ساخت مستند رفته است به جام‌جم گفت: خیلی سریع وسایل را جمع کردیم و راهی سبزوار شدیم تا یک کار کوتاه بسازیم ولی کار خیلی دلی جلو رفت. همان طور که خواهر شهید در مستند اشاره کرد نمی‌خواهم بی‌مورد جو را روحانی کنم، اما واقعا همه چیز پشت سر هم جور شد. به همین دلیل تصمیم گرفتیم پرتره کامل‌تری از شهید الداغی و اتفاقی که افتاده است بسازیم تا در آینده هر کس بخواهد در این باره بداند با اطلاعات کامل درباره افراد مختلف درگیر این موضوع مواجه شود. این کار باید همان چند روز اول انجام می‌شد تا به چهلم شهید برسد. هر چند مستند برای چهلم آماده شد اما تصمیم گرفتند زمان دیگری پخش شود. وی ادامه داد: سال‌های سال روایتی که از شهدا داشتیم تیپیکال و کلیشه‌ای بوده است. البته حتما در زمان جنگ هم چنین شهدای متفاوتی داشتیم اما من متولد ۱۳۶۹ هستم و سنم اجازه نمی‌دهد آن زمان را به یاد بیاورم. به همین دلیل کمتر شنیدیم فردی با طیف فکری متفاوت در لحظه تصمیم درستی بگیرد، جسورانه عمل کند و به شهادت برسد‌. خیلی‌ها از جمله خود من اگر در آن زمان بودیم چنین کاری نمی‌کردیم. او در مورد نشان‌دادن واقعیت شخصیت این شهید و محدودنکردن وی به یک جبهه و جناح خاص در این مستند گفت: فکر می‌کنم همین نشان‌دادن ساز در زندگی شهید و این که معلم گیتار فرزندش است، متفاوت باشد. سعی کردیم واقعیت را نشان دهیم. ما با خانواده‌ای اصیل، محترم و شریف مواجه شدیم که مادرشان معلم بوده و خانواده تحصیلکرده‌ای هستند. تلاش کردیم واقعیت این خانواده را روایت کنیم. نمایش واقعیت این خانواده است که برای نسل جوان کارکرد دارد وگرنه آنچه جناحین در این سال‌ها خواستند ارائه دهند بیان شده است. شهید الداغی شبیه آدم‌های معمولی بود و همین جذاب است.