نگاهی به نمایش «چراغ جادو» چنگیز اوزک از ترکیه

میراث ناب جهانی

نمایش سایه و قره‌گوز از سنت‌های نمایشی کشور ترکیه به شمار می‌آید که همچنان می‌تواند در جهان طرفداران خاص خود را داشته‌باشد؛ زیرا این قالب نمایشی به زبان طنز و مطایبه می‌تواند همچنان مسائل اجتماعی را به راحتی نقد کند و کارکردی برای تحولات اجتماعی داشته‌باشد. هرچند این رویکرد به درازنای تاریخ منع و انکار شده و به‌جای بزرگسالان فقط برای کودکان در اعیاد اجرا می‌شود.
نمایش سایه و قره‌گوز از سنت‌های نمایشی کشور ترکیه به شمار می‌آید که همچنان می‌تواند در جهان طرفداران خاص خود را داشته‌باشد؛ زیرا این قالب نمایشی به زبان طنز و مطایبه می‌تواند همچنان مسائل اجتماعی را به راحتی نقد کند و کارکردی برای تحولات اجتماعی داشته‌باشد. هرچند این رویکرد به درازنای تاریخ منع و انکار شده و به‌جای بزرگسالان فقط برای کودکان در اعیاد اجرا می‌شود.
کد خبر: ۱۴۱۵۳۵۶
نویسنده رضا آشفته | عکاس و کارشناس رسانه

چراغ جادو به جای پرده مسطح مستطیل شکل بر یک پرده دایره اجرا می‌شود و همین نسبت‌های شکلی اجرا گویای دگرگونی در ارائه قره گوزی است که تاکنون می‌شناخته‌ایم و با این حالت می‌شود، گونه‌هایی تازه‌تر برای اجرای آن در نظر گرفت. چنانچه در بیان اقیانوس و ته دریا نیز از تلفیق این پرده و ویدئو پروجکشن استفاده می‌شود. به همین دلیل ماهی‌ها خیلی طبیعی به نظر می‌رسند و دیگر از آن حالت عروسک سایه رنگی بیرون می‌آیند، چون عروسک‌های قره گوز از چرم نقاشی شده در مقابل تابش منبع نوری بر پرده شکل می‌گیرند و این خود بیانگر یک سنت نمایشی است که از دیرباز وجود داشته و به دلیل پیشرفت‌ فناورانه تحولاتی را شامل این نوع اجرا کرده‌است.
نمایش چراغ جادو همچنان قصه‌گو و طنزپرداز است و یک افسانه کهن را پیش روی مخاطبان قرار می‌دهد. دوست قره گو برای او چراغ جادو را می‌آورد که پیشنهاد سه آرزو را می‌کند. اول این‌که بزرگ بشود و از پرده بیرون می‌زند. دوم کوچک می‌شود و درون آب برکه در کنار قوربابه باید زیست کند و مورد سوءاستفاده واقع می‌شود و لک لک قره‌گوز را از چنگ قورباغه می‌رهاند و سوم، به حالت معمول برمی‌گردد و انگار نه انگار آرزویی داشته‌است. شاید این بی آرزویی بی‌دردسرترین حالت برای زندگی باشد و به همین باریک‌اندیشی انسان را از داشتن آرزویی می‌رهاند و خوشبختی را در مسیر سرنوشت تعیین می‌کند. این نمایش بنا بر جاذبه قصه کهن و شکل نسبتا نو شده‌اش ظاهرا به جذب مخاطب امروزی و بیرون از ترکیه نیز موفقیت‌آمیز باشد و چه بسا همین تکنیک‌ها بتواند در خدمت بیان مسائل اجتماعی این روزگار نیز به کار آید که گروه‌های ترک و غیرترک می‌توانند برای نوجویی‌هایشان از این قالب نهایت بهره را ببرند. به هر تقدیر، شکل و بیان چراغ جادو هنوز کلاسیک‌تر از آن است که بشود آن را یک نمایش مدرن در نظر گرفت. اما این دلیلی بر رد شدنش نیست و باید همچنان هم وفادارانه اجرایش کرد و هم این که بشود شکل‌ها و بیان‌های امروزی‌تر را نیز در این قالب تزریق کرد.

 

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰
سفر اربعین به سلامت

ضروری‌ترین نکات بهداشتی را که زائران اربعین باید رعایت کنند در گفت‌وگو با یک متخصص بیماری‌های عفونی بررسی کرده‌ایم

سفر اربعین به سلامت

وقتی دل جنگل سوخت

«جام‌جم» در گفت‌وگو با جانشین فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی کشور بررسی کرد

وقتی دل جنگل سوخت

نیازمندی ها