متاسفانه جامعه ما بین سنت و مدرنیته گیر افتاده و در حال حاضر رفتارهای غربی در میان مردم ما بهعنوان معیارهای مثبت در نظر گرفته میشود و هرکاری که در تمدن غرب انجام شود، مورد قبول قشر جوان واقع میشود که با سبک زندگی اصیل ایرانی تفاوت دارد. دنیای مدرن امروزی باعث شده بسیاری از جوانان از ازدواج و فرزندآوری منصرف شوند و در مقابل برای پر کردن خلأهای عاطفی، به حیوانات و نگهداری از آنها تمایل پیدا کنند. برخی نیز برای پر کردن خلأ ارتباطی، به زندگی با حیوانات گرایش دارند؛ زیرا عواطف و محبت به غیر را نتوانستهاند از طریق انسانی جبران کنند و به همین دلیل حیوانات را جایگزین ارتباطات اجتماعی خود با گروه همسالان کردهاند. البته تعدادی هم نگهداری از حیوانات خانگی را نشانه طبقه اجتماعی بالا میدانند و امروزه این موضوع یکی از شاخصهای مرفه بودن به شمار میرود که در ایران تابع مد است. از طرفی در محیط اطراف شاهد افراد زیادی هستیم که حس شدید دیده شدن، باعث شده به نگهداری از حیوانات روی آورند.
تنیدگی در شفیره تنهایی
امروزه بسیاری از انسانهای جامعه ما با آن که بهظاهر در جمع هستند ولی عمیقا و از درون به شدت احساس تنهایی میکنند. این را دکتر نصیر عابدینی، روانشناس بالینی و کارشناس مذهبی میگوید و میافزاید: کاهش معاشرت افراد، طلاق عاطفی، دوری اعضای خانواده از یکدیگر، تاخیر در ازدواج، بیتفاوتی مردم نسبت بههم، بیفرزندی، فضای مجازی و... از جمله عواملی است که موجب ایجاد احساس و بحران تنهایی و عامل روی آوردن جوانان به حیوانات خانگی و زندگی مجردی شدهاست. البته افزایش اختلالات روانی همچون اضطراب، افسردگی و اختلالات شخصیت در خانوادههای غیرمستحکم مزید بر علت است. این روانشناس میافزاید: در زمینه پیامدهای روانی نگهداری حیوانات و تاثیر بر عملکرد خانواده و سلامت روانی افراد، مطالعات زیادی انجام نشده اما از نظر روانشناسی و براساس تحقیقاتی که در فرهنگ مغربزمین صورت گرفتهاست - که البته با سبک زندگی ایرانی و فرهنگ جمعگرا و عاطفهگرای ما متفاوت است - حیوانات اهلی و خانگی میتوانند عامل کاهش استرس و اضطراب و افزایش احساس امنیت و آرامش در افراد باشند.
خطرات نگهداری از حیوانات خانگی برای سلامت
در افرادی که زمینه آلرژی یا آسم دارند، این حیوانات به عنوان یک آلرژن محسوب میشوند، مواد دفعی حیوانات یا پوست و موی آنها و پر پرندگان به طور مستقیم بر دستگاه تنفسی تاثیر میگذارند و به دنبال آن سیستم ایمنی بدن تحریک شده و باعث ایجاد التهاب دستگاه تنفسی میشود. این التهاب نیز موجب تحریک دستگاه تنفس و بروز سرفههای طولانیمدت شده و همچنین در افراد مستعد بیماریهای آسم باعث ایجاد حملات آسم یا تنگی نفس میشود و زمینه سرفههای طولانیمدت را فراهم میکند.در بسیاری از موارد بیمارانی که برای مشکلات تنفسی مراجعه میکنند، متاسفانه به نگهداری از حیوان خانگی اشاره نمیکنند. همین مسأله موجب تشخیص اشتباه شده و گاهی بیماری آنها به عنوان عفونت سینوزیت یا عفونت ریه تشخیص داده میشود که باعث تجویز آنتیبیوتیکها به مدت طولانی برای درمان بیماران خواهدشد. علاوه بر آلرژنها، نگهداری غیرعلمی و غیربهداشتی برخی حیوانات میتواند زمینهساز ایجاد عفونتهای مختلف باشد.
عوارض روانی لطمه زننده
البته اگر نگهداری از حیوانات خانگی مزایایی برای افراد دارد اما عوارض روانی آسیبزایی هم میتواند برای صاحبان آنها داشتهباشد.
دکتر عابدینی بیان میکند، چون حیوانات خانگی در مقایسه با عمر طبیعی انسانها طول عمر کوتاهتری دارند، در صورت مرگ آنها، آسیبهای روحی و لطمات بعضا جبران ناپذیری به سیستم روانی فرد وابسته وارد میشود. متأسفانه قطع این وابستگی در برخی افراد به عوارضی همچون عوارض ترک، اضطراب، افسردگی و گذر ناموفق از فرآیند سوگ میانجامد.
موضوع دیگری که نباید از یاد برد اینکه احتمال بروز آشفتگی در خانواده در حیطه ارتباط و آمیزش عاطفی در افراد دارای حیوانات خانگی نیز وجود دارد؛ چراکه این افراد به واسطه وقت بیشتری که با حیوانات صرف میکنند کمتر در محیط خانه و تعاملات عاطفی بین اعضای خانواده خود را درگیر کرده و در نتیجه ارتباط چندانی با اعضای خانواده خود برقرار نمیکنند و تعدادی از تحقیقات نشان داده افرادی که شدیدا به این حیوانات وابسته هستند، روابط انسانی کمتری دارند و از تشکیل خانواده و فرزندآوری فاصله گرفته و این با سبک و فرهنگ ایرانی در تضاد است. در نتیجه اساسا وابستگی به هر چیزی از جمله یک تکه سنگ از نظر دین و روانشناسی مطرود است و از همین رو وابستگی به حیوانات اهلی نیز به هیچ وجه مورد تأیید علم و دین نیست به ویژه اینکه حیوان خانگی بخواهد جایگزین فرزند شود. فرزندآوری سبب تقویت نسلها میشود و خلأهای عاطفی را پر میکند. اگر افراد زود ازدواج کنند و به فرزندآوری روی آورند، خیلی کم سراغ نگهداری از حیوان خانگی میروند و روی آوردن بسیاری از زوجهای ایرانی به حیوانات خانگی حاصل تنهایی، بیفرزندی و خلأ عاطفی آنهاست.
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد