درواقع در این برنامه سعی شده فضای حسینیه تداعی شود. فصل اول و دوم این برنامه در محرم و صفر سال گذشته روی آنتن رفت و فصل سوم با اتمسفری شاد در ماه شعبان پخش شد. این برنامه امسال در دهه ابتدایی محرم تا شب شام غریبان با تغییر در مجمعالذاکرین و مجری با مخاطبان همراه است. ضمن نگاهی به این برنامه برای دریافت جزئیات بیشتر با سعید ستودگان (تهیهکننده) و نجمالدین شریعتی (مجری) گفتوگو کردیم.
باردیگر «حسینیه معلی» برپا شد تا دل عشاق اباعبدا...حسین(ع) را در این ایام ویژه در عزای او همراه کند و یادآور راه و رسمی باشد که حضرت امام حسین(ع) برای زندگی باعزت برگزید. این چهارمین بار است که علاقهمندان مهمان این حسینیه تلویزیونی میشوند و دل و جان به مداحیها، تعزیهها و دیگر آیینها، مناسک و مراسمی میسپارند که از دریچه تصویر به خانهها راه پیدا میکند. دهه اول محرم هم برای حضور در این حسینیه، باید شبکه سه را انتخاب کنید تا بیننده و شنونده روضه سومین امام شیعیان و یارانش باشید. سعید ستودگان، تهیهکننده این برنامه است که امسال با تغییراتی راهی آنتن شده است. او در گفتوگو با جامجم، بخشی از این تغییرات و نکات تازهشان در فصل جدید را چنین توضیح میدهد: «تلاش کردیم هر فصل از حسینیه معلی را با با نگاهی تازه روی آنتن ببریم. مثلا سراغ مداحیهایی از اقصینقاط ایران بهویژه اقوام مختلف رفتیم؛ چراکه میخواستیم عزاداریهای مختلف را جمعآوری کرده و مردم را به تماشای آن دعوت کنیم. به همین دلیل در فصلهای گذشته سراغ نخبگان رفتیم تا عزاداریها را به شکل صحیح به تصویر بکشیم. ضمن اینکه تعزیهخوانی را که در سالهای اخیر مورد غفلت قرار گرفته و جزو هنرهای خاص ایرانی محسوب میشود، به تصویر کشیدیم. سعی کردیم هنر تعزیهخوانی را در این برنامه با قدرت نشان دهیم و با زبان تصویر بگوییم در این حوزه چه ظرفیتهایی داریم که باید به آن توجه کنیم. در این فصل هم با نگاهی تازه سراغ آیینهای کهنی رفتیم که در شهرهای مختلف ایران همزمان با محرم پا میگیرد. برای مثال مراسم گلمالی لرهای عزیز یا عزاداری و سینهزنی خاصی که اردبیلیها دارند و... . هرشب یکی از این آیینها را نمایش خواهیم داد تا با این کار ضمن کمک برای زنده نگهداشتن آنها، در معرفیشان به مردم ایران بهخصوص نسل جدید، موثر باشیم. آنجا که سبک و سیاق عزاداریها حس و حال وطنی میگیرد، یادمان میآید که مردم عزیز کشورمان همواره فرهنگی را که پذیرفتهاند از کانال اندیشه ایرانی عبور داده و سعی داشتهاند بر دیگر جوامع و فرهنگها تاثیر بگذارند؛ میتوان ادعا کرد هیچگاه پذیرنده صرف نبودهاند. با مطرح کردن این دیدگاه با ستودگان، وی عنوان میکند: در واقع میشود گفت این فصل از برنامه سعی در بازنمایی پیوند فرهنگ ایرانی و اسلام دارد و آیینهایی که ایرانیان در گوشه گوشه کشور از قدیم برای عزاداری در این ایام تدارک میدیدند را روی آنتن میبرد.
گنجینه تمامنشدنی
با آغاز نخستین فصل حسینیه معلی و با توجه به سابقهای که از برنامههای در این ژانر سراغ داشتیم احتمالا کسی فکر نمیکرد یک برنامه مذهبی تا این حد متفاوت باشد و البته مخاطبان را با هم همراه کند. این تازگی و استقبالی که از برنامه صورت گرفت لزوم بازنگری در ساختار برنامهسازی در این گونه را یادآوری کرد و پس از آن هم شاهد نمونههای تازه در تولید برنامهها بودیم. ستودگان درباره رمز موفقیت برنامه و ادامهدار شدن آن بیان میکند: این موضوع را میتوان از چند جنبه مورد بررسی قرار داد. یکی از جنبه معنوی است. دستگاه سیدالشهدا(ع) و ائمه معصوم آنقدر عظیم است و وجوه متفاوتی دارد که تا قیامت میتوان دربارهاش آثار متنوعی نوشت و ساخت. این یک گنجینه تمامنشدنی است.
از سوی دیگر ظرفیتهایی است که میتوان با ساختار جدید، دکور جذاب و نوآوریهای متعدد در برنامه ایجاد و به این طریق با سبکی تازه مخاطبان را با خود همراه کرد که ما در برنامه حسینیه معلی سعی کردیم از این دو وجه بهره ببریم و خدا را شکر با عنایت حضرت(ع) فکر میکنم این اتفاق افتاده باشد. البته در این مسیر با دشواریها و مسائلی هم مواجه هستیم که امیدواریم در ادامه برطرف شود.
در مورد رویکرد متفاوت این برنامه و فضای بدیع آن محمد عشایری منفرد، کارشناس مذهبی پیشتر در گفتوگو با جامجم بیان کرده بود: من از چند جهت به برنامه «حسینیه معلی» توجه کردم و به نظرم برنامهای خوب و موثر آمد. یکی فضای غیررسمی که در برنامه وجود داشت. چون این فضای غیررسمی باعث ایجاد ارتباط با واقعیت شخصیت مداحها و ذاکران اهلبیت(ع) میشد. چیزی که شاید در کمتر برنامهای اتفاق افتاده و این یکی از مهمترین ویژگیهای این برنامه است که به لایههای پنهانی مداحی و مداحان پرداخته بود.
جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون هم پیشتر در این باره به جامجم گفته بود: ایجاد تحولات محتوایی که مدتهاست در دستور کار برنامهسازان، تولیدکنندگان و تهیهکنندگان رسانهملی قرار گرفته است، سبب شده تا نگاهها به مسائل زندگی، باورها، فرهنگ و اعتقادهای دینی و ملی مردم جای دقیقتر، عمیقتر، ظریفتر و هنرمندانهتر در تولیدات متنوع فرهنگی صداوسیما نمود داشته باشد. بر همین اساس با توجه به مرکزیت و محوریت سبک زندگی ایرانی ـــ اسلامی و لحاظ ویژگیها و مولفههای فرهنگ ایرانی ـــ اسلامی و نقش آنها در زندگیسازی خانوادگی و اجتماعی و باروری اعتقادی قشرهای مختلف جامعه و همچنین آشنایی با کسانی که به باورهای دینی و مذهبی عرق دیرینه دارند و در همین عرصه به خدمت مشغول هستند، باعث شده تا حمایت تولیدکنندگان آثار اعتقادی و مذهبی تلویزیون به سمت قشری از خادمان فرهنگی و دینی کشور سوق پیدا کند که تولید بعضی از برنامههای مورد توجه و علاقه مردم و خانوادهها شاخص آن است.
یک حضور متفاوت
در ادامه از ستودگان درباره عناوین حاضر در جایگاه میز ذاکران و نقششان در این برنامه میپرسیم که او عنوان میکند: همانطور که همیشه و از ابتدا گفتیم حسینیه معلی یک برنامه استعدادیابی نیست و به همین خاطر داور نداریم بلکه مجمعالذاکرین داریم. در این فصل از برنامه هم به همین ترتیب میز ذاکرین حضور دارند که بر اجراها ناظر هستند. این فصل با عبدالرضا هلالی، میثم مطیعی، مجید بنیفاطمه، مهدی رسولی در جایگاه میز ذاکران همراه هستیم. یکی از خبرهایی که مدتی پیش از پخش حسینیهمعلی منتشر شد، تغییر مجری و حضور نجمالدین شریعتی، مجری برنامههای معارفی سیما در این سمت بود. خبری که با واکنشهای متعددی روبهرو شد. ما شریعتی را با اجرای آرامش در برنامه «سمتخدا» و همچنین اجرای ویژهبرنامههای سحر میشناسیم و باید دید در این جایگاه متفاوت تا چه اندازه میتواند رضایت مخاطبان را جلب کند؟ ستودگان دراینباره میگوید: نجمالدین شریعتی یکی از بهترین مجریان صداوسیماست و در حوزهای که فعالیت میکند هم از چهرههای برتر است. برای او و ما، کار کردن با یکدیگر جذابیت داشت، چون اجرای این برنامه از متفاوتترین کارهایی است که او تاکنون داشته است. همانطور که اشاره کردید پیشتر با اجرای برنامه سمتخدا و ویژهبرنامههای سحر رمضان شناخته میشد اما میتوان گفت اجرای برنامهای در سبکوسیاق حسینیهمعلی متفاوتترین حضور او در قاب تلویزیون است. زحمت این فصل را به او دادیم و مطمئنیم که اجرای حرفهایاش دیده خواهد شد. البته در این جایگاهی که آقای شریعتی حضور دارند نمیتوان نامش را مجری گذشت و به نوعی میزبان مداحان و ذاکران هستند.
مستمعان روضه
یکی از ویژگیهای این برنامه که در این فصل هم ادامه دارد، حضور تعدادی از مردم در برنامه است. ستودگان این افراد را مستمعین مینامد و درباره تفاوت این حضور با فصلهای پیشین عنوان میکند: ما در این برنامه از عنوان تماشاگر استفاده نمیکنیم، بلکه به حضار در حسینیه مستمعین روضه امامحسین(ع) میگوییم. در این فصل بسیاری ابراز تمایل کردند در جایگاه مستمعین حضور داشته باشند و با استقبال زیادی از سراسر ایران روبهرو شدیم که توانستیم میزبان تعدادی از آنان باشیم. یکی از ویژگیهای فصل چهارم این است که مستمعین هر شب از قشر خاصی هستند. ما مستمعین بینالمللی هم داریم مثلا آفریقاییها، استرالیاییها و ... ساکن ایران. همانطور که گفتم هر شب متعلق به یک قشر است. مثلا در شب سوم محرم که بهنام حضرترقیه(س) دختر سهساله امامحسین(ع) نامگذاری شده است پدران همراه با دختران خردسال خود که حدود ۴ ــ ۳ ساله هستند به برنامه میآیند. در شب تاسوعا میزبان جانبازان گرامی هستیم و... . وی در مورد بخشهای مختلف هر قسمت از برنامه هم تصریح میکند: هر شب چند اجرای مداحی و تعزیه داریم و یک آیین که متعلق به شهری از ایران است هم اجرا میشود. شرکتکنندگان این بخش اهالی یکی از شهرها هستند که در حسینیه به اجرای آیین مرتبط خود با محرم میپردازند. امسال هم مثل فصول گذشته شرکتکنندگان بینالمللی و همچنین از سراسر ایران داریم. ستودگان درباره دکور برنامه هم که هر فصل یکی از وجوه تمایز و مورد توجه آن است ذکر میکند: در دکور این فصل هم سعی کردیم زیباییهای بصری را در نظر داشته باشیم و ضمنا به شکلی از طراحی برسیم که فضای حسینیه را تداعی کند و برای مخاطبان حسوحال این ایام را داشته باشد. این تهیهکننده با توضیح تعداد قسمتهای برنامه که محدودتر شده، میافزاید: این چهارمین فصل از حسینیهمعلی است. در این فصل به خاطر یکسری از شرایط فقط ۱۱شب در خدمت مخاطبان هستیم و متاسفانه نشد محرم و صفر علاقهمندان به برنامه و عشاق دستگاه سیدالشهدا(ع) را همراهی کنیم. این برنامه از ابتدای دههمحرم شروعشده و تا شامغریبان روی آنتن میرود.
بیان مسائل اجتماعی در نوحهها
میثم مطیعی، یکی از اعضای حاضر در مجمعالذاکرین این برنامه است. این سخنران، مداح و مدرس دانشگاه فارغالتحصیل مقطع دکتری علوم قرآن و حدیث است که در بیشتر مداحیهایش به مسائل مرتبط با جبهه مقاومت و دیگر موضوعات سیاسی و اجتماعی نیز اشاره میکند. مطیعی از شاگردان استاد اخلاق زندهیاد آیتا... آقامجتبی تهرانی بود و تعدادی از مقاتل اهلبیت(ع) را از حفظ به عربی میخواند و همچنین صراحتلهجه دارد؛ از این رو مورد توجه بسیاری ازجمله جامعه مداحان قرار گرفته است. وی این روزها با فصل تازه برنامه «حسینیهمعلی» همراه شده که این حضور بازخوردهای زیادی داشته است.
راوی قصه «عمو عباس»
سیدمجید بنیفاطمه به لحاظ سنی بزرگترین مداح حاضر در مجمعالذاکرین برنامه حسینیهمعلی است. او که در برخی از فصلهای پیشین برنامه هم با آن همراه بوده کارش را از حدود سال ۱۳۷۱ یعنی در ۱۵سالگی آغاز کرده و یکی از چهرههای بنام این عرصه محسوب میشود. این ذاکر فعال در حوزه نوحهخوانی، مداحی و شور بیشتر به خاطر اجرای قطعه بااحساس «عمو عباس» میان عموم عاشقان اهلبیت(ع) شناخته میشود. از آثار او میتوان به «جان آقا سنه قربان آقا»، «کشتی به گل نشسته اومده» و «یارا دلبر و دلدارا ماه جهانآرا» اشاره کرد.
مداح زنجانی عاشق اهلبیت(ع)
مهدی رسولی، مداح زنجانی است که این سالها به یک چهره شناختهشده در تلویزیون و هیاتهای مذهبی تبدیل شده است. او پیش از این درباره مداحی در حضور رهبری گفته بود: «تاکنون چند مرتبه توفیق داشتم محضر رهبر معظم انقلاب مداحی کنم که ایشان یکسری فرمایشاتی فرمودند که اینها برای خودم امانت است. این اتفاق یکی از بزرگترین توفیقهای زندگی بود که در محضر رهبر معظم انقلاب رقم خورد.» رسولی بهواسطه اصالتی که دارد، مداحیهای زیادی به زبان ترکی دارد که برای آذریزبانها خاطرهانگیز است. این مداح برای چهارمین سال متوالی در برنامه حسینیهمعلی حضور دارد.
جرقه مداحی در کودکی
بیشتر مخاطبان عبدالرضا هلالی را با نماآهنگ «عزیزم حسین» که با حالوهوای کودکانه و عاشقانه بود به یاد میآورند. او صدای خاصی دارد که بسیاری از مداحیهایش برای مخاطبان خاطرهانگیز شده است. هلالی پیش از این ماجرای مداحشدنش را اینطور تعریف کرده: «یک روز در کوچهمان فوتبال بازی میکردیم که دیدم یک آقای خوشقیافه و محاسندار ایستاده و بازی ما را نگاه میکند. من هم قیچی میزدم و فوتبال بازی میکردم. جلو آمد و گفت شما فوتبالت خیلی خوب است، خوب بازی میکنی، من هم گفتم شما بچهمحل ما نیستید اینجا چه کار میکنید؟ گفت که هیات ما در محله شما برگزار میشود و من را به جلساتشان دعوت کرد. این مداح عباس صابری بود. اولین جرقه مذهبیشدن و هیاترفتن همانجا خورده شد.»
مروری بر فصلهای حسینیه معلی
محرم ۱۴۰۱
حال و هوا: عزاداری
مجری: حامد سلطانی
مجمعالذاکرین: سعید حدادیان، محمد صمیمی، مجید بنیفاطمه و مهدی رسولی
صفر ۱۴۰۱
حال و هوا: عزاداری
مجری: حامد سلطانی
مجمعالذاکرین: مهدی سلحشور، مهدی رسولی، سیدمجید بنیفاطمه و محمد صمیمی
شعبان ۱۴۰۱
حال و هوا: شاد
مجری: احمد اکبرنژاد
مجمعالذاکرین: مهدی رسولی، احمد واعظی، عبدالرضا هلالی و حجتالاسلام مصطفی کرمی
برخی ویژگیهای فصل تازه
حضور اقشار متمایزی از مستمعین
اجرای آیینهای مذهبی شهرهای مختلف
تغییر مجری برنامه
گفتوگوی «جامجم» با نجمالدین شریعتی
امیدوارم امام حسین (ع) برنامه را بپسندد
اجرای برنامه حسینیه معلی را نجمالدین شریعتی به عهده دارد که بسیاری از توجهها را به خود جلب کرد. با شریعتی گفتوگو
کردیم تا از تفاوت برنامه با اجراهای پیشین او بدانیم.
پیش از این شما را با اجراهایی آرام در برنامه سمت خدا و ویژهبرنامههای سحر رمضان میشناختیم و با حضور در برنامه حسینیه معلی بهنظر میرسد با سبک تازهای در کار شما مواجه هستیم. همین تفاوت برای خودتان جذاب بود یا اینکه اصلا تفاوتی نمیبینید؟
متفاوت است؛ نمیشود گفت متفاوت نیست اما اساسا هر کاری از نظر من ویژگی و مختصات خود را دارد. هر موقعیتی که در آن قرار میگیری متفاوت و متغیر است. جذابیت حسینیه معلی از نگاه من فضایی بود که شاید خودم تا امروز کمتر تجربه کرده بودم. حضور عزاداران حاضر در حسینیه که همراه با مدح مادحین و ذاکرین سینه میزدند و اشک میریختند از نگاه من در اجرا موثر بود؛ ضمن اینکه خودم هم جزئى از این مخاطبان بودم که در این فضا قرار داشتم. اقتضای این مجلس و محفل که به شکل حسینیه تقدیم نگاه مخاطب میشود طبیعتا نوع اجرای خاصتر و فعالتری را میطلبد که الحمدا... احساس میکنم محقق شده است.
البته شاید مخاطبان انتظار چنین اجرایی را از شما نداشته باشند چون اقتضای برنامههای پیشین، اجرایی آرامتر و ساکنتری بوده است.
باید دید بازخورد مخاطبان چگونه است. فعلا ذهنم از آنچه قرار است برای این برنامه و اجرای من اتفاق بیفتد، خالی است. من با سیلى از باران احساس و عاطفه همراه برنامه شدم و میشود گفت در مسیری قرار گرفتم که نمیتوانم حرفهای تحلیلش کنم. همهاش دل بود. البته بهنظرم میرسد باید خروجی کار را به صورت کامل دید. مثل یک تابلو نقاشی که باید تکمیل شود و بعد از دور آن را نگاه کرد و گفت چطور بوده است!
با مرور برنامه حسینیه معلی در فصلهای گذشته بهنظر میرسد مقوله اجرا چندان مطرح نیست و کار مجریان بیشتر میزبانی و پیونددهنده بخشهای مختلف و رابط میان مادحین و مجمعالذاکرین است. در این فصل هم به همین ترتیب پیش خواهیم رفت؟
بله اما من بیش از دو دهه است که در تلویزیون کار میکنم. ۱۵ سال است که در برنامه «سمت خدا» هستم و پنج سال است که در سحرها اجرای «ماه من» را برعهده دارم؛ سحرهایی که مزین به نام امیرالمومنین (ع) است. بیشترین چیزی که برای من جذاب بود و هست، اینکه دوست داشتم در کارنامه کاریام، بهصورت مستقل اثری از امام حسین(ع) وجود داشته باشد. نمیدانم در حسینیه معلی سال دیگر باشم یا نه، ولی دوست داشتم من هم در اتفاق مبارک امسال سهیم باشم و برای نجمالدین شریعتی حاضری بزنم؛ با این باور که حضورم در حسینیه معلی میتواند اولا به خودم کمک کند و بعد شاید به برنامه. امیدوارم که امامحسین (ع) ببینند و بپسندند.
فصلهای پیشین حسینیه معلی را دنبال کرده بودید؟
بله. پارسال برنامه را دنبال کردم. به نظرم حسینیه معلی خیلی قابلیت دارد. ظرفیت این برنامه خیلی بالا و زیاد است. اساسا نام امام حسین(ع) چنین ظرفیتی دارد. از نگاه من سطح برنامه نسبت به سال قبل به لحاظ فکر و اندیشهای که پشت آن وجود دارد، چند پله بالاتر است. بدیع بودن و نوآوری که یکی از ویژگیهای همیشگی این برنامه است، این فصل هم، در فضا و قالب حسینیه معلی مشهود است و این موضوع، معلای امسال را با سال گذشته متمایز میکند.
از تمایز، مقصودتان حضور گروههایی از شهرهای مختلف برای اجرای عزاداریهای آیینی است؟
هم این و هم اینکه امسال دوستان در بخش دکور و فضای حسینیه چند پله جلوتر هستند. مستمعین امسال حسابشدهتر حضور دارند. مثلا شب حضرتعلیاصغر(ع) حضور مادران و شیرخوارگان را داریم. شب حضرتقاسم(ع) نوجوانها به برنامه میآیند. در شب حضرتابوالفضل(ع)جانبازها هستند. در شب شامغریبان بانوان حضور دارند که رسالت حضرتزینب(س) روی دوششان است.
تفاوتهایی که در ابتدای گفتوگو به آن اشاره کردیم چقدر برای شما چالشبرانگیز بود؟
ابتدا در آن فضا غرق شدم. یادم است دوستان پشت دوربین میگفتند مخاطب تلویزیون را هم ببین و من به خودم میآمدم. استودیو را بیشتر حسینیه دیدم. به همین علت، اینکه نگاهم به دوربین باشد و مخاطب را به این فضا بکشانم و در اتفاقات حسینیه شریک کنم، برایم دشوار بود که البته این از جاذبه اتمسفر و فضای حاکم بر برنامه نشأت میگرفت و کمکم این نکته هم لحاظ شد. زمان برد تا احساس کنم داریم یک برنامه تلویزیونی ضبط میکنیم. البته میشود این را جزو محسنات کار به شمار آورد. مخاطب ما در منزل یا در هر جایی که قرار دارد شاهد عزاداری در حسینیه است و او هم سهیم میشود. نه اینکه حس کند شاهد یک برنامه تلویزیونی است. این را هم اضافه کنم، وقتی در مراسم عزاداری امام حسین (ع) هستی عواطفت میجوشد، به همین علت بعد از اجرای هر بخش گاهی بدنم از شدت مصیبتی که میشنیدم درد میگرفت. با خود میگفتم چطور میتوانم چند شب این فضا را تحمل کنم؟ بعد روضه هیأت، معمولا چای میخورید و با احساس سبکی خارج میشوید ولی در حسینیه ما، روضه پشت روضه بود که میسوزاند و آتش میزد.
البته در هیأت احساس رهایی بیشتری نسبت به اجرای برنامه تلویزیونی وجود دارد و آسانتر میتوان احساسات را بروز داد.
دقیقا. آنجا چراغ را خاموش میکنند و میگویند بگذارید مردم موقع خواندن روضه راحت باشند و اشک بریزند اما اینجا ما زیر صدها پروژکتور، دوربین و... بودیم. خلاصه اینکه این برنامه جزو توفیقاتم است. با خودم فکر میکنم چقدرآدم خوشبختی هستم که در طول این سالها به واسطه ضبط بعضی از برنامهها، محرم را چند بار تجربه میکنم. میشود گفت با حضور در این برنامه، عاشورای امسال من، یک ماه پیش رخ داد و باز هم با رسیدن روز عاشورا تجربه خواهد شد. حسرت میخورم که گاهی برخی همان یک عاشورای سالشان را تجربه نخواهند کرد. این لطف امام حسین (ع) به من و بچههای حسینیه معلی است. آقا سیدمجید بنیفاطمه به عنوان بزرگتر این جمع، با سالها تجربه ذاکری اهل بیت علیهمالسلام، بسیار هنرمند و خوش قلب، مهدی رسولی عزیز با ملاحتی که دارد و آقای هلالی در کنار دکتر میثم مطیعی که امسال اولین حضورش در معلی است، ترکیب بینظیری را رقم زدند. آقا میثم بهواسطه تدریس در دانشگاه و تسلط به مباحث تاریخ حضورش مغتنم بود لذا امسال ما مجمعالذاکرینی داریم که هر کدام از بزرگواران قابلیتی دارند و سعی شد از این ظرفیت به بهترین شکل استفاده کنیم. این هم جزو وجوه تمایز معلی امسال با سالهای قبل است. امیدوارم حسینیه معلی بهانهای باشد برای وصلت دلهای مخاطبان با سیدالشهدا علیهالسلام و کربلای معلی و انشاءا... با لطف و نگاه پر مهر حضرت عشق علیه السلام همیشه مردم ما حال دلشان خوب و معیشت و زندگیشان روبهراه باشد.
هرچه گفتیم جز حکایت دوست
در همه عمر از آن پشیمانیم...
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد