حسینیه معلی حسینیه‌ای یادآور!

حسینیه معلی سال ۱۴۰۲ و در فصل سوم خود (سال۱۴۰۱ در دو فصل پخش شد)، با تنوع بسیاری رویاروست. بنیان برنامه که بر شناسایی و معرفی جلوه‌های گوناگون عزاداری حسینی در میان اقوام ایرانی در ابتدا و سپس در میان مردم مسلمان کشورهای دیگر استوار است. این بار قرار است شکوه و بزرگی عزای حسینی را نزد مردم عدالتجو و آزاده در جهان بیشتر به رخ بکشد.

عزاداری حسینی، واقعه و رفتاری است که موجب انسجام امت مسلمان به ویژه شیعیان شده است. ماهیت انقلاب حسینی، چیزی است که بیانش برای همه مردم جهان، موجب جوشش درونی نسبت به مقابله با ظلم ظالمان، دفاع از حق و مظلوم است. تمسک به رویه و اندیشه‌ای که از این حماسه الهام گرفته می‌شود، در سده‌های اخیر، موجب خیزش انسان‌ها در مقاطع مختلف شده است. آنچه در انقلاب اسلامی بروز پیدا کرد و سپس در هفت سال دفاع مقدس تا مدافعان حرم رخ داد یا آنچه در کشورهای منطقه اعم از عراق و سوریه و لبنان و یمن و... شاهدیم، بنیانش بر اندیشه حماسه حسینی و عاشوراییان است.

در حسینیه معلی، در کنار مجال اجرای عزاداری و سبک‌‌های مختلف مرثیه‌سرایی و سوگ، شاهد انواع آیین‌ها بوده‌ایم؛ ازجمله نحوه پذیرایی از مردم، اجرای تعزیه، دمام‌زنی و دهل‌نوازی و...، به همراه توضیحات فنی و نیز محتوایی فرهنگی درباره این آیین‌ها و اشاراتی که از این سبک‌های عزاداری استنباط می‌شود. حتی توجه به سنین مختلف به ویژه نوجوانان و جوانان، که شاید تداومی بر اجراهایی چون «نوگلان حسینی» در فرهنگسرای اندیشه تهران باشد، بتوان تصور کرد که اکنون و در نمونه‌های گزیده در تلویزیون به نمایش درمی‌آید، از نکات بسیار مثبت این حسینیه تلویزیونی است. برای سال جاری، اجراها گسترده شده است. فضای بزرگ حسینیه کمک کرده تا حجم کمی عزاداری بیشتر به چشم آید. همچنان که سعی شده از ابزارهای تعزیه کاملا بهره گرفته شود و اسب و مانند آن را به رخ کشیده‌اند. این نمونه نشان می‌دهد که برنامه حسینیه معلی، در نهایت امکان، کوشیده تا نمونه‌های سنتی عزاداری‌ها را به دور از حشو و زواید امروزی بر عزاداری‌ها، به تلویزیون آورده و در برابر دیدگان افرادی بگذارد که در ساعات مختلف امکان دیدن تلویزیون را دارند و قرار است در کنار عزاداری‌های مساجد و حسینیه‌ها و هیئات بیرون از استودیو از آن بهره ببرند.

خوبی برنامه این است که با قطع‌های بی‌مورد بر چهره افراد، یکدستی تمرکز بر عزاداری‌های مثالی را نمی‌شکند و همچنین اجرا را تا نهایت، اجازه پخش می‌دهند. دیده‌ایم که به‌خصوص در دوره‌هایی در سیما، به‌خصوص هنگام شب‌های احیا، وسط مراسم که در حال پخش است، مجری را نشان داده و او تکمله و وجیزه‌ای مرتبط می‌خواند، در حالی که اتصال ذهنی با مراسم را نزد بیننده می‌شکند.

خوشبختانه برنامه‌ سازان حسینیه معلی اجازه می‌دهند اتصال درونی بر اجراها برقرار بماند. زمان هر اجرا نیز متعادل و متناسب است. حضار در حسینیه نیز همسان و همگام هستند. از اینها که عبور کنیم، داور که نه، مداحان ناظر نیز‌ مسلط برخورد می‌کنند. با احترام به همه مداحان این برنامه، نحوه سنجش و نظاره‌گری و برابرگذاری‌های مهدی رسولی از میان این افراد به نسل آکادمیک امروز بسیار نزدیک‌تر است و امثال عبدالرضا هلالی یا سیدمجید بنی‌فاطمه، با نوعی حجب و احترام با اجراها برخورد کرده و بیان نظر می‌کنند و در این میان، باید دید میثم مطیعی، چه تکمله‌ای بر این مجموعه پربار خواهد افزود. علاوه بر این، مجری فصل نخست، نزدیک‌تر و همراه‌تر با برنامه بود و مجری فصل سوم و جاری نیز امید که چنین باشد.