میدان باز انتخابات

حالا قرار است دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین انتخابات خبرگان رهبری با قانون جدید برگزار شود تا بدین ترتیب موج ثبت‌نام‌های فله‌ای که در انتخاب‌های گذشته مطرح و موجب وهن انتخابات و ابزار خنده و تمسخر شده بود، متوقف شود.

استارت انتخابات دوازدهمین مجلس شورای اسلامی ۱۶ مردادماه به‌صورت رسمی و با یک اقدام نوآورانه که حواشی زیادی هم به‌دنبال‌داشت آغاز شد. البته مقدمات این فرآیند پیش از این و براساس سیاست‌های کلی انتخابات که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده بود انجام و طی آن مقرر شد تا قانون انتخابات اصلاح شود. از همین رو، پیامکی از سوی وزارت کشور برای ثبت‌نام متقاضیان نمایندگی مجلس شورای اسلامی ارسال و از آنها دعوت شد با مراجعه به پنجره واحد وزارت کشور نسبت به نام‌نویسی الکترونیکی خود اقدام کنند.
 
بهانه‌ای برای انتقاد
این پیامک مورد انتقاد برخی چهره‌ها و جریانات که معمولا از هر تغییری گله‌مند و درصدد بهانه‌جویی هستند قرار گرفت. این دسته از منتقدان که روزی از نظارت استصوابی و محدود شدن اشخاص و افکار نو در انتخابات شکایت و اعتقاد داشتند که دایره ورود به مجلس شورای اسلامی و نهادهای تصمیم‌ساز تنگ است، این‌بار نیز همصدا با رسانه‌های لندن‌نشین عنوان کردند: «پیش‌ثبت‌نام و ارسال پیامک به معنای برگزاری انتخاباتی کم‌رمق‌تر از انتخابات مجلس یازدهم است و رویه‌ای که وزارت کشور در پیش گرفته نوعی پیش‌ردصلاحیت است و می‌خواهند جبهه‌های سیاسی زودتر نیروهای‌شان را وارد انتخابات کنند تا آن کسانی که اهل خالص‌سازی هستند، اسناد و مدارک لازم را برای ردصلاحیت جمع‌آوری کنند»!
 
حمله جریان تندرو
جریان تندرو نیز در راستای تکمیل اقدامات ضدمردمی خود با صدور بیانیه‌ای به انتقاد از قانون جدید انتخابات پرداخته و آن را مصداق خودبراندازی دانسته و تلویحا انتخابات پیش‌رو را بی‌رونق معرفی و آن را تحریم کرد اما طبق آمار اعلام‌شده از سوی محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات کشور، تا ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه روز چهارشنبه ۱۸مردادماه و همزمان با دومین روز پیش‌ثبت‌نام، حدود ۱۴هزار و ۷۰۰نفر برای حضور در انتخابات مجلس شورای اسلامی نام‌نویسی کرده‌اند که رکورد بی‌سابقه‌ای است و نوید افزایش مشارکت مردم در انتخابات را می‌دهد.

قانون جدید انتخابات
بنابر قانون جدید انتخابات، فرآیند ثبت‌نام از داوطلبان انتخابات مجلس به‌صورت دومرحله‌ای انجام می‌شود و مهلت مرحله پیش‌ثبت‌نام ساعت ۱۸ یکشنبه ۲۲ مردادماه به پایان می‌رسد و وزارت کشور با همکاری مراجع امنیتی و قضایی نظیر وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه‌پاسداران، فرماندهی انتظامی و قوه قضاییه، مدارک ارسالی از سوی متقاضیان که شامل عدم سوءپیشینه، تابعیت، پایان خدمت سربازی و مدرک تحصیلی می‌شود را بررسی کرده و افراد واجد صلاحیت وارد مرحله ثبت‌نام نهایی می‌شوند و پس از بررسی صلاحیت متقاضیان داوطلبی در انتخابات توسط شورای نگهبان مورد ارزیابی قرار گرفته و برای شرکت در انتخابات تایید می‌گردند.طبق این قانون انتخابات، افراد ۳۰ تا ۷۵ساله که مدرک تحصیلی آنها کارشناسی ارشد یا معادل آن است می‌توانند در پیش‌ثبت‌نام انتخابات شرکت کنند. البته داشتن کارت پایان‌خدمت برای آقایان زیر ۵۰ سال الزامی است و متقاضیان شاغل در ادارات دولتی نیز باید تصویر پذیرش استعفای خود را با مدارک دیگر در سامانه معرفی‌شده بارگذاری کنند.
 
ضرورت دومرحله‌ای بودن ثبت‌نام
طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در بیان ضرورت دومرحله‌ای بودن ثبت‌نام در انتخابات با اشاره به این‌که عدم تناسب زمانی به‌منظور بررسی صلاحیت‌ها یکی از مشکلاتی است که شورای نگهبان در یکی دو دهه اخیر با آن مواجه بود، گفت: بررسی صلاحیت چندهزار نفر نیازمند زمان است. در انتخابات سال ۹۸، پرونده ۱۶هزار نفر در مدت ۲۰ روز بررسی شد و به‌رغم تلاش شبانه‌روزی اعضا و کارکنان شورای نگهبان اما همواره این نگرانی وجود داشت که حقی از مردم و داوطلبان تضییع شود.

وی ادامه داد: از این رو در طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات، مرحله پیش‌ثبت‌نام تعبیه شد. در این مرحله بررسی صلاحیت صورت نمی‌گیرد، بلکه مدارک شکلی و عینی افراد توسط نهاد‌ها و دستگاه‌های مرجع بررسی می‌شود و افرادی که مدارک‌شان مورد تایید باشد، امکان ثبت‌نام در مرحله بعد را دارند. به گفته مسئولان ستاد انتخابات، این مرحله جدید می‌تواند بار بررسی صلاحیت هزاران نامزد انتخابات را از دوش ستاد اجرایی و هیات نظارت بر انتخابات برداشته و بررسی صلاحیت چهره‌های نهایی را برعهده نهادهای مربوط قرار دهد. 

مجلس، دکان پررونق
به نظر می‌رسد اهمیت جایگاه مجلس در قانون‌گذاری و معضلات پیش‌آمده از سوی برخی نمایندگان توجه به این مهم را دوچندان می‌کند چراکه نمایندگی مردم در خانه ملت دکان پررونقی است و می‌تواند امتیازات و رانت‌های مختلفی را در اختیار آنها قرار دهد. لذا حساسیت در سنجش صلاحیت‌ها می‌تواند اثرات مفید درازمدتی را به دنبال داشته و امنیت روانی جامعه را تامین کند. بنا بر تقویم اعلام‌شده از سوی وزارت کشور، فرآیند ثبت‌نام مرحله دوم ۲۷ مهرماه خواهد بود و به مدت هفت روز یعنی تا ۳ آبان‌ماه ۱۴۰۲ هم ادامه دارد.

بازار داغ ثبت‌نام‌‌ها
یکی از نکات جالب در انتخابات پیش‌رو این است که بازار دعوت از کارشناسان، نخبگان و دغدغه‌مندان به انتخابات در فضای مجازی داغ شده است و گروه‌های فکری و فعالان حوزه‌های مختلف درصدد هستند در راستای غلبه بر تبلیغات منفی داخلی و خارجی و برگزاری انتخابات پرشور و رقابتی افراد واجد صلاحیت را برای حضور در انتخابات دعوت کرده و انتخاباتی باشکوه و در تراز انقلاب اسلامی رقم بزنند. دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی اسفندماه سال‌جاری برگزار می‌شود و نظارت بر نحوه تبلیغات نامزدهای انتخابات در فضای حقیقی و مجازی، ارتقای آگاهی داوطلبان و مردم درباره وظایف و اختیارات نمایندگان با هدف این‌که وعده‌های غیرقابل‌اجرا و فراتر از اختیارات خود به مردم ارائه دهند، تشکیل هیأت‌های نظارت در وزارت کشور، افزایش زمینه حضور موثر احزاب و تشکل‌های سیاسی، شفافیت مالی در انتخابات، تعیین دقیق مصادیق و شرایط احراز صلاحیت کاندیداها و افزایش بسترهای مناسب برای دفاع داوطلب از مهم‌ترین مواردی است که در قانون جدید انتخابات مورد توجه قرار گرفته و نوید برپایی انتخاباتی با سلامت و امن را می‌دهد.