این روزها دیگر اغلب عاشقان حضرت اباعبدا... الحسین راهی عتبات هستند تا خودشان را به حماسه بزرگ پیاده روی اربعین برسانند. تا چشم کار میکند، سیاهپوشانیاند که عزادار حسین هستند. چهرهها، قد و قامتها، رنگ چشمها و حتی زبانها و گویشها مختلفند اما وجه مشترکشان لباس عزای حسین(ع) است و دلهایی که برای یک عشق میتپد. یکی از سامرا و دیگری از بصره آمده. اهوازیها و خوزستانیها هم هستند. از کمی دورتر یعنی مازندران و گیلان هم عدهای آمدهاند. بعضیها با لهجه شیرین اصفهانی لبیک یا حسین میگویند و تعدادی با شیرینی لهجه یزدی، آقایشان را صدا میزنند. دورهمی بزرگ عشاق از تهران، ایلام، کردستان، کرمانشاه، قم، اراک و سیستانوبلوچستان مهمان دارد. پاکستانیها، هندیها و گروهی از استانبول راهی این سفر شدهاند.
عشقی که مردنی نیست
اینجا نجف است؛ دورهمی بزرگ عشاق. عمود اول یعنی شروع مسیر عاشقی. عشاق به صبر منتظرند تا از زیر قرآن رد شوند. آرزوی مرد سقاپوش، سلامت زائرانی است که پای پیاده برای این دورهمی خود را به اینجا رساندهاند برای رسیدن به خانه معشوق. در میانه دعاهایی که بدرقه راه مسافران میکند از آنها التماس دعا هم دارد؛ «ظهور آقا امام زمان را بخواهید. سلامت همه مریضان. نایبالزیاره جاماندگان باشید.»
یکدست سیاهپوشند؛ بزرگ و کوچک. برخی تنهایی آمدند تا در خلوتشان چنگ بزنند به بارگاهی که هیچکسی را دست خالی رد نکرده. برخی همسفر و همراه دارند برای پشتسر گذاشتن عمدها یکی پس از دیگری و رسیدن به خانه معشوق. عدهای هم زن و کودکشان را در این عشقبازی سهیم کردهاند. خانوادههایی که در میانهشانه هرازگاهی پدرومادربزرگی به چشم میخورد که یا همپا با نسلهای جدیدشان راه را زیر پا میگذارند یا سوار بر ویلچر اشک شوق میریزند و چه زیباست دیدن این همه خلوص و عشق. صحنهای بزرگ و تاریخی که نمونهاش در دنیا یافت نمیشود. خیلیهایشان سالهاست پا در این مسیر میگذارند تا دل را در اربعین در میانه بینالحرمین گره بزنند به او که از کودکی غلامیاش را کردهاند به وقت محرم.
گردهمایی با بیش از یکدهه قدمت
پیادهروی اربعین مختص امروز و دیروز نیست و تا زمان حیات صدام، مراجع و علما پا در این مسیر گذاشتهاند. صدام 1400 قمری در قامت ریاستجمهوری عراق به قدرت رسید و تا زمان سقوطش یعنی سال 1424 قمری مانع برپایی پیادهروی اربعین شد، گرچه در این برهه هم مردم مخفیانه پا در مسیر میگذاشتند تا اربعین را کنار بارگاه آقا امام حسین (ع) باشند. مردان و زنانی که گاهی به درجه شهادت نائل میشدند، چون توسط نیروهای بعث شناسایی و شهید میشدند. با سقوط صدام، مسیر کربلا برای عاشقان هموار شد و بار دیگر عشاق، عشق و علاقه وصفناپذیرشان به امام حسین(ع) را طی این سالها به رخ جهانیان کشیدهاند. عشاقی که از ایران، لبنان، پاکستان، هند، لبنان، قطر، امارات، کویت، بحرین و ... خود را به مراسم اربعین میرسانند تا این گردهمایی بزرگ باشکوهتر از سالهای قبل برپا شود.
صلابت دینی زنان با قدرت عفت
در ایام اربعین حسینی، عاشقان و شیفتگان اباعبدا...الحسین(ع) خود را برای زیارت پیاده حضرتش آماده میکنند. قطعا رفتن به چنین سفری برای شیفتگان حضرت، سفری رویایی است که هر سختی را به جان میخرند تا به فیض عظیم آن زیارت نائل شوند. اما از آنجا که این سفر در کشور همسایه عراق است و بعد مسافت در آن وجود دارد، بسیار ضروری است تا زائران با آمادگی بیشتری رهسپار شوند. امام حسین(ع) با اعضای خانواده پا در مسیر کربلا گذاشت و این یعنی حضور خانواده نقش مهمی در همدلی و مهرورزی با یکدیگر و رشد و تعالی معنوی آنها دارد که بسیار مفید و ارزشمند است. گرچه این شائبه را ایجاد میکند بردن زن و فرزند به این سفر جز مشقت چیزی ندارد به نظر میرسد باید تنها شرایط فراهم شود تا خانوادهها در کنار هم پیادهروی مسیر کربلا شوند. اهمیت زن و خانواده در دین اسلام بر کسی پوشیده نیست. دینی که اتفاقا در بیشتر عرصهها به حضور زنان تاکید دارد. به همین علت مردان نباید زنان را به بهانه عدمامنیت از شرکت در پیادهروی اربعین حذف کنند، چراکه زنان با صلابت دینی و قدرت عفت میتوانند در تمام ارکان جامعه اسلامی حضور پررنگ داشته باشند.
تلطیف فضا برای حضور خانوادهها
حضرت زهرا (س) در حمایت از امیرمومنان امامعلی(ع) حضور اجتماعی بسیار پررنگ و سنگینی داشتند همچنین حضرت زینب(س) در واقعه عاشورا حضور پرشور، اجتماعی و تهاجمی با دشمنان دارند و با تیغ بران کلام خود، یزید را رسوای عالم میکنند. بنابراین اگربگوییم زنان در تبعیت از حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س) در اربعین حضور نداشته باشند، این بیشتر یک تحریف است. بلکه باید بدانیم با وجود خانواده مراعات همگانی بیشتر میشود، باید همه تلاش کنند که با خانواده حضور یابند و فضا را برای حضور خانوادهها تلطیف کنند. بله شاید این سفر و این مسیر مقداری صبر و تحمل لازم داشته باشد اما به این فکر کنیم که جایگاه خانواده ما از خانواده امام حسین(ع) بالاتر نیست و اهلبیت امام نیز سختی و مشقتهای فراوانی در این مسیر متحمل شدند. آنها 20 شبانه روز در بیابانهای کوفه تا شام پیاده رفتند، بنابراین زنان ما به یاد حضرت زینب(س) حتما باید در این اجتماع بزرگ دینی حضور داشته باشند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد