مردم مقابل عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل پیش از این نسبت به عادی‌سازی روابط با عربستان‌سعودی بسیار ابراز خوشبینی کرد و از ایجاد یک کریدور اقتصادی به اروپا از مبدا عربستان‌سعودی و با همکاری اسرائیل خبر داده است. این کریدور دربرگیرنده بخش‌هایی نظیر انرژی، حمل‌ونقل و ارتباطات می‌شود و می‌تواند تجارت و رشد اقتصادی را میان طرف‌های درگیر و مشارکت‌کننده در قالب آن، تقویت کند. بااین‌حال، قبل از توافق عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان، یک موضوع مهم باید مد نظر قرار گیرد و آن‌هم چیزی جز مسأله فلسطین نیست. منتقدان استدلال می‌کنند که هرگونه پیشرفت در قالب روابط اسرائیل و عربستان صرفا باید از رهگذر ایجاد گشایش‌های ملموس در قالب منازعه فلسطین و اسرائیل، ماهیت عینی به خود بگیرد. دولت آمریکا می‌داند که نمی‌توان بدون درنظرگرفتن مسأله فلسطین، اسرائیل و عربستان را به هم نزدیک کرد. بااین‌همه، آمریکا شدیدا روی عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سرمایه‌گذاری کرده است. مسأله‌ای که تا حد زیادی تحت نگرانی‌های واشنگتن در مورد ثبات دلار و به‌خطرافتادن هژمونی جهانی این کشور است. در همین زمینه با برخی کارشناسان حوزه بین‌الملل گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه آمده است:

عربستان و خطرات مسیر عادی‌سازی رابطه با اسرائیل

حسن هانی‌زاده در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین درخصوص عادی‌سازی روابط عربستان با اسرائیل گفت: محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در گفت‌وگویی با شبکه آمریکایی فاکس‌نیوز نسبت به دورنمای عادی‌سازی رابطه بین ریاض و تل‌آویو ابراز خوشبینی کرد و گفت عربستان گام‌هایی برای عادی‌سازی رابطه بااسرائیل برداشته است. وی افزود: ایلی کوهین، وزیر خارجه رژیم‌صهیونیستی نیز مدعی‌شد که طی پنج‌ماه آینده، موضوع برقراری رابطه بین اسرائیل وعربستان نهایی خواهد شد.
هانی‌زاده گفت: مجموعه گزارش‌های پشت‌پرده نشان می‌دهد که مذاکرات عادی‌سازی رابطه بین عربستان و رژیم‌صهیونیستی با اشراف دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا از دو سال گذشته شکل جدی‌تری به خود گرفته اما برخی موضوعات مانع اجرایی‌شدن توافق‌‌های تل‌آویو ــ ریاض شده است.
هانی‌زاده یکی از این موانع را توسعه برنامه هسته‌ای عربستان دانست، زیرا آمریکا با غنی‌سازی اورانیوم در خاک عربستان مخالف است و خواهان غنی‌سازی اورانیوم در خارج از عربستان است.
این کارشناس مسائل منطقه گفت: از آنجا که عربستان بنا به دو دلیل نیازمند همکاری با رژیم‌صهیونیستی و آمریکاست اما تلاش دارد تا یک سلسله امتیازاتی از آمریکا دربرابر عادی‌سازی با رژیم‌صهیونیستی بگیرد.
این کارشناس مسائل منطقه معتقد است دلیل اول این است که محمدبن‌سلمان برای عملیاتی‌کردن طرح بلندپروازانه خود موسوم به «۲۰۳۰» نیازمند یک حاشیه‌امن منطقه‌ای و جهانی است. لذا تلاش دارد تا پروسه خود را با همکاری شرکت‌های آمریکایی و اروپایی تحت مالکیت صهیونیست‌ها پیش ببرد تا در افق ۲۰۳۰ پروسه موسوم به «نئوم» را به بهره‌برداری برساند. وی افزود: به‌موجب این طرح شهر رویایی و فوق‌مدرن نئوم در منطقه تبوک واقع در شمال‌غربی عربستان به‌عنوان نخستین شهر هوشمند و فوق‌مدرن در جهان تلقی خواهد شد که هزینه‌ای بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار برای احداث این شهر هوشمند در نظر گرفته شده است.
هانی‌زاده تصریح کرد: موضوع دیگر مسأله طرح آمریکا برای ایجاد یک مسیر تجاری در تقابل با جاده‌ابریشم است که عربستان و رژیم‌صهیونیستی محوریت این جاده ترانزیتی زیر دریایی خواهند بود.
وی ادامه داد: جاده‌ابریشم درواقع به‌عنوان کریدور شمال ــ جنوب با محوریت ایران، چین، عراق و سوریه تلقی می‌شود و ارتباط کشورهای شرق به اروپا را از مسیر چند کشور منطقه‌ای برقرار می‌کند.
وی افزود: در جریان نشست اخیر سران گروه ۲۰ در هند موضوع احداث یک جاده ترانزیتی که از هند آغاز و تا دریای عمان و خلیج‌فارس و اراضی اشغالی فلسطین و سپس تا شرق مدیترانه و در نهایت تا اروپا امتداد خواهد یافت، مورد توافق سران۲۰ قرار گرفت. این جاده ریلی به‌صورت زیر دریایی خواهد بود و بزرگ‌ترین پروژه قرن تلقی می‌شود زیرا در صورت عملیاتی‌شدن این طرح، بهره‌برداری از جاده‌ابریشم به حاشیه رانده خواهد شد. هانی‌زاده گفت: مشارکت عربستان در این طرح بلندپروازانه، آورده‌های اقتصادی بسیار بالایی برای برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس خواهد داشت و بخشی از چرخه اقتصادی جهان در اختیار عربستان و امارات قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر آمریکا نیز در برابر عادی‌سازی رابطه میان ریاض و تل‌آویو متعهد خواهد شد تا امنیت عربستان را دربرابر تهدیدات خارجی تضمین کند.
وی گفت: مجموعه این رخدادها نشان‌می‌دهد که موضوع عادی‌سازی رابطه بین عربستان و رژیم‌صهیونیستی تا قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا جدی خواهد شد زیرا دموکرات‌ها سعی دارند تا یک برگ‌برنده برای انتخابات آینده ریاست‌جمهوری خود داشته باشند.

مقاومت مردمی، مانع عادی‌سازی روابط اسرائیل با دولت‌های عربی است

همچنین سعدا... زارعی در گفت‌وگو با «جام‌جم آنلاین» درخصوص عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل گفت: اصولا هر دولتی که به این سمت حرکت کند در درجه اول با یک چالش در داخل کشورش و با مردم خود مواجه خواهد شد. وی ادامه داد: براساس یک نظرسنجی که وزارت زیرساخت رژیم‌صهیونیستی حدود دو سال قبل از کشورهای عربی انجام داده بود نشان می‌داد در تمام کشورهای عربی ازجمله عربستان به‌طور میانگین ۸۳ درصد مردم با عادی‌سازی روابط بین کشورهای عربی و اسرائیل مخالفت کرده بودند. به‌دلیل همین حجم فشارهای مردم است که ماشین عادی‌سازی روابط در همان ایستگاه اول که توانست چند کشور عربی ازجمله امارات، بحرین، مراکش و سودان را همراه خود کند اما عملا در طول دو سال گذشته نه‌تنها پیشرفتی نداشته، بلکه به‌نوعی عقبگرد هم داشته است. 
زارعی با تاکید بر این‌که مشکلات بین جهان اسلام و رژیم‌صهیونیستی با یک گفت‌وگو، جلسه و عکس یادگاری قابل حل‌وفصل نیست تصریح کرد: رژیمی جعلی که براساس سیاست استعماری علیه جهان اسلام به‌وجود‌آمده، هدفش عادی‌سازی روابط نیست بلکه توسعه است، بنابراین رژیمی که درصدد توسعه نفوذ و سیطره خود بر‌ کشورهای عربی است چطور می‌تواند به‌طور واقعی با کشورهای عربی رابطه عادی داشته باشد. این کارشناس مسائل منطقه گفت: بنیان عادی‌سازی روابط سست است مانند ساختن ساختمانی روی شن. در سطح منطقه‌ای به‌غیراز این‌که ملت‌ها به‌طور جدی مخالف عادی‌سازی روابط با اسرائیل هستند درعین‌حال جبهه مقاومت هم هست، جریانات مقاومت در منطقه سکوت نمی‌کنند، بنابراین حرکت کشوری مانند عربستان به‌سوی عادی‌سازی روابط توام با مخاطرات بسیاری است. 
زارعی افزود: به همین جهت بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند عربستان با دلایل و حتی بهانه‌هایی سعی در تبرئه از عادی‌سازی روابط با اسرائیل داشته و آن را به تعویق می‌اندازد، البته این نکته نیز وجود دارد که عربستان بدون عادی‌سازی، روابط بسیار نزدیکی با اسرائیل دارد. در گذشته نیز همین‌طور بوده، کما این‌که در جنگ ۳۳ روزه لبنان مشهور است هزینه جنگ را عربستان پرداخت کرده و درواقع بار این جنگ را از اسرائیل برداشتند.