به‌عبارت‌دیگر، دست‌اندازی مجدد رژیم‌صهیونیستی بر باریکه غزه علاوه بر نقض قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد، امکان تشکیل کشور مستقل فلسطین را در هاله‌ای از ابهام فرو خواهدبرد. نشست ریاض درحالی برگزار شد که غزه شاهد اوج جنایات صهیونیست‌ها در بمباران و نسل‌کشی است. انتظار ملت‌های مسلمان و آزاده دنیا اتخاذ یک موضع قاطع سیاسی، اقتصادی و عملی در این نشست بود. آنچه اما از بیانیه این نشست حاصل شد به رغم این‌که نکاتی برای مواجهه با این وضعیت داشت که در ادامه در مورد آن خواهیم نوشت اما آن‌چیزی نبود که در شرایط فعلی انتظار می‌رفت. کارشناسان و تحلیلگران بین‌المللی معتقدند که به خوبی می‌توان ردپای فشار آمریکا به بعضی کشورها از جمله عربستان و ترکیه برای تعدیل موضع اجلاس را مشاهده کرد.
شنبه (۲۰آبان) ریاض پایتخت عربستان سعودی میزبان نشست فوق‌العاده سران کشورهای اسلامی و عربی به صورت مشترک برای بررسی اوضاع کنونی درغزه وفلسطین بودکه درپایان آن قطعنامه‌ای صادر وضمن محکومیت تداوم جنایات رژیم‌صهیونیستی علیه مردم غزه، بر ضرورت رفع محاصره این منطقه و ارسال کمک‌های انساندوستانه عربی، اسلامی و بین‌المللی به آن تأکید شد. حالا دیروز ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی درباره قطعنامه مصوب اجلاس فوق‌العاده سران سازمان همکاری اسلامی در ریاض گفته‌است: بیشتر پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران در طول مذاکره سند در قطعنامه درج شده و لحن و عبارات آن‌قوی و محکم است. سخنگوی وزارت خارجه با برشمردن بندهایی از این قطعنامه به شرح زیر، این موارد را از مصادیق این قطعنامه ارزیابی کرده است:
درخواست از همه دولت‌ها برای متوقف کردن صادرات اسلحه به رژیم‌صهیونیستی
درخواست از شورای امنیت برای تصمیم‌گیری فوری در خصوص توقف درگیری‌ها، جلوگیری از تخریب بیمارستان‌ها، منع ورود دارو، غذا و سوخت به غزه
درخواست رفع حصر غزه و ورود کاروان‌های بشردوستانه عربی، اسلامی و بین‌المللی
درخواست از دادستان دیوان کیفری بین‌المللی برای شروع تحقیق فوری جنایت جنگی و جرایم ضد بشریت
ایجاد واحد نظارت حقوقی در دبیرخانه سازمان همکاری اسلامی برای مستندسازی جرایم رژیم اسرائیل
مکلف کردن وزرای خارجه عربستان سعودی (به عنوان رئیس دوره‌ای سران اسلامی)، اردن، مصر، اندونزی، ترکیه، نیجریه و سایر کشورهای علاقه‌مند (در جلسه ایران، مالزی و پاکستان هم آمادگی خود را اعلام کردند) برای شروع تحرکات بین‌المللی فوری از طرف همه اعضا برای توقف جنگ در غزه و فشار برای شروع روند سیاسی جدی و واقعی به منظور تحقق صلح دائمی و کامل بر اساس قطعنامه‌های بین‌المللی
دعوت از دولت‌های عضو برای اعمال فشارهای دیپلماتیک، سیاسی و حقوقی و اتخاذ هرگونه اقدامات بازدارنده برای توقف جنایات مقامات رژیم اشغالگر استعماری ضد انسانیت
محکومیت استانداردهای دوگانه در اجرای حقوق بین‌الملل توسط کشورها (اشاره به مواضع دوگانه غربی‌ها در خصوص جنگ اوکراین و جنگ غزه)
محکومیت جابه‌جایی فلسطینیان از شمال به جنوب غزه
رد کامل و مطلق هرگونه تلاش برای کوچ اجباری در داخل غزه و کرانه از جمله قدس به خارج از اراضی فلسطین
تاکید بر ضرورت آزادی همه بازداشت‌شدگان و اسیران و زندانیان غیرنظامی فلسطینی
توقف جرایم قتل توسط نیروهای اشغالگر و شهرک‌نشین‌های تروریست در روستاها و شهرهای کرانه باختری، تعرض علیه مقدسات اسلامی و مسیحی و درخواست برای قرار دادن شهرک‌نشین‌های تروریست در فهرست تروریست‌ها
تاکید بر ضرورت اجرای تعهدات رژیم اسرائیل به‌عنوان طرف اشغالگر و توقف همه اقدامات غیرقانونی
محکومیت رفتار و اظهارات افراطی مقامات رژیم ازجمله تهدید به استفاده از سلاح هسته‌ای علیه غزه که تهدیدی علیه صلح و امنیت منطقه و جهان است
محکومیت قتل روزنامه‌نگاران، زنان، پزشکان و پرستاران در نوار غزه و محکومیت استفاده از سلاح ممنوعه فسفر سفید در حملات به غزه و لبنان و محکومیت اظهارات مکرر رژیم مبنی بر بازگرداندن لبنان به عصر حجر و ضرورت تحقیق سازمان منع سلاح‌های شیمیایی در مورد استفاده از سلاح‌های شیمیایی
رد هر طرحی برای جداسازی غزه از کرانه
درخواست پایان اشغال در قدس شرقی، جولان، مزارع شبعا و کفر شوبا
فعال کردن شبکه مالی اسلامی برای کمک مالی و انسانی به دولت فلسطین و آنروا و تاکید بر بازسازی غزه
مکلف کردن دبیرکل سازمان همکاری اسلامی برای اجرای قطعنامه و ارائه گزارش به دوره آتی این سازمان.
کنعانی در پایان تاکید کرد؛ قطعنامه مصوب اجلاس سران در ریاض با وجود متن قوی، در عین‌حال چند بند دارد که جمهوری اسلامی ایران در گذشته نیز همواره نسبت به آنها اعلام تحفظ کرده و مجددا نیز در نشست مقامات ارشد و وزرای خارجه تاکید شد که جمهوری اسلامی ایران در مورد برخی بخش‌ها به‌ویژه اشاره به راه‌حل دو دولتی، مرزهای ۱۹۶۷ و طرح صلح عربی تحفظ دارد. سخنگوی وزارت خارجه افزوده است: جمهوری اسلامی ایران همچنین در مورد موضع گروه عرب مندرج در قطعنامه درخصوص این‌که ساف تنها نماینده قانونی ملت فلسطین است تحفظ داشته و معتقد است تمام فلسطینیان و گروه‌های فلسیطنی ازجمله ساف نمایندگان ملت فلسطین هستند و حق مبارزه با اشغالگر و تعیین سرنوشت طبق حقوق مصرح بین‌المللی را دارند.
کنعانی تاکید کرده است: این موارد توسط نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در جده نیز طی یادداشت رسمی به دبیرخانه سازمان ابلاغ و در گزارش نهایی نشست منعکس خواهد شد.
پایان دادن به زمزمه‌های عادی‌سازی
یک ماه و پنج روز از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ می‌گذرد و این یعنی یک ماه و چهار روز از آغاز جنایت جنگی رژیم‌صهیونیستی علیه مردم بی‌پناه غزه و نیز آغاز اقدامات جمهوری اسلامی ایران برای پایان دادن به این جنایت می‌گذرد. تهران به فاصله یک روز از آغاز وحشیگری تل‌آویو، رایزنی‌ها و تماس‌های تلفنی با مقامات جهان و به‌ویژه کشورهای اسلامی را آغاز کرد. تکاپوی ایران چنان گسترده و اثرگذار شد که هر اقدامی جز برگزاری نشست سازمان همکاری کشورهای اسلامی و تصمیم‌گیری قاطع درباره جنایات رژیم صهیونیستی مورد پذیرش نبود. یکی از مهم‌ترین اهداف جمهوری اسلامی ایران از اصرار و پیگیری برای برگزاری این نشست، همراه‌سازی همه سرزمین‌های مسلمان در برابر رژیم صهیونیستی بود و این همراه‌سازی با توجه به مجموع تقلاهای تل‌آویو برای عادی‌سازی روابط با کشورهای مسلمان، دشوارتر از همیشه تحلیل می‌شد. نشاندن اردوغان و اسد پشت یک میز و نشست و گفت‌وگو با بن‌سلمان یعنی رساندن این دسته از کشورهای اسلامی به این باور که رژیم‌صهیونیستی و غرب گزینه‌های قابل اعتمادی برای رابطه نیستند. راکت‌های حماس و مقاومت یک ماه است که هیمنه پوشالی اسرائیل را فرو ریخته و گنبد آهنین آنها را به مخروطی بی‌خاصیت بدل کرده است و این یعنی رژیمی که قابلیت دفاع از خود در برابر گروه‌های مقاومت را ندارد، نمی‌تواند امنیت منطقه و کشوری دیگر را تأمین کند و نیز رژیمی که سبوعیت را به‌جایی رسانده که وجدان انسان‌های همه کره زمین به درد آمده، نمی‌تواند شریکی انسانی برای مردم منطقه باشد. این اعتقاد یعنی پایان دادن به زمزمه‌های عادی‌سازی حضور رژیمی اشغالگر در منطقه، یعنی پایان دادن به سناریوهایی که تحت عنوان پرطمطراق صلح در منطقه، به‌دنبال عادی‌سازی شر هستند. بیانیه پایانی نشست ریاض فاز تازه‌ای از روابط میان برخی از این کشورهای مسلمان با غرب و به‌ویژه آمریکا باز خواهد کرد.
