همه ناشاد از نرم‌افزار «شاد»

 کرونا اما از وقتی فروکش کرد ودوباره بساط آموزش حضوری پهن شد، شاد نیز کم‌کم از مرکز توجهات خارج شد تا روزهای اخیر که آلودگی خفه‌کننده هوا دربرخی از شهرهای کشور، مدارس را بست و کلاس‌های مجازی را دایر کرد. شاد یک بار دیگر و این‌بار در امتحان آذرماهی‌اش نتوانست نمره قبولی بگیرد؛ «شاد»‌ی که با این وضعیت هوا که انگار قرار نیست رو به بهبودی برود نه امسال که تا سال‌های آینده همچنان باید بستر آموزش مجازی دانش‌آموزان و عصای دست نظام تعلیم‌وتربیت باشد.

هواشناسی می‌گوید که این هفته دو سامانه بارشی به کشورمان می‌آید و حتما مانند همه دفعات قبل، آلودگی هوای شهرهای بزرگ را می‌شوید و با خود می‌برد ولی از آنجا که مدیریت آلودگی هوا در کشورمان همیشه وابسته به باد و باران است پس قطعا دوباره روزهای غیرحضوری‌شدن مدارس نیز از راه می‌رسد و آن‌وقت است که «شاد» بازهم در میدان عمل باید امتحانش را پس بدهد؛ درحالی‌که ترس از رفوزه‌شدنش همچنان ترسی جدی است.
     
خوب بود، مشکلی نداشتیم

«نرم‌افزار شاد این‌طور نیست که سر تا پا بدی و مشکل باشد، بلکه محسنات و امکانات زیادی دارد که مردم از آن خبر ندارند»؛ این جمله را پدر یکی از دانش‌آموزان تهرانی به ما می‌گوید که پسرش مثل بقیه بچه‌ها در کلاس‌های غیرحضوری شرکت داشت و پدر هم بر کارش نظارت می‌کرد. او نرم‌افزار را روی گوشی تلفن‌همراهش باز می‌کند و دوره‌های آموزشی گنجانده‌شده در اپلیکیشن را برای‌مان توضیح می‌دهد و می‌گوید: «خیلی کاربردی است.» البته او یک نقد هم دارد و نمی‌داند چرا فیلم‌های آموزشی بارگذاری‌شده در شاد از پایه هفتم شروع می‌شود و برای دانش‌آموزان کلاس اول تا ششم هیچ فیلم آموزشی‌ای وجود ندارد.پدر یک پسر کلاس چهارمی دیگر هم که همزمان با غیرحضوری‌شدن مدارس، بیمار و در خانه بستری بود نیز به ما می‌گوید فرزندش در کار با شاد مشکلی نداشت و همه چیز روبه‌راه بود. 
     
مشکل زیاد بود تا دلت بخواهد

می‌گویند سرگنده‌اش زیر لحاف است. این دقیقا حکایت ما بود وقتی که با چند نفر دیگر از اولیا و دانش‌آموزان صحبت کردیم و ایرادات شاد فاش شد. مادر دختری هشت‌ساله که کلاس دومی است می‌گفت ویدئوها با تاخیر زیاد ارسال می‌شد برای همین معلم اعلام کرده بود که اشکالی ندارد بچه‌ها هر زمان که موفق به بازکردن ویدئوها شدند، تکالیف‌شان را انجام دهند و ارسال کنند. پدر دانش‌آموزی که در مدرسه‌ای غیردولتی تحصیل می‌کند و امسال به شاد پیوسته‌اند و اسکای‌روم را کنار گذاشته‌اند نیز به ما توضیح داد که کلاس ۱۳نفره فرزندش با این‌که جمعیت‌شان خیلی کم است، در بازکردن و ارسال فایل‌ها و عکس‌ها مشکلات زیادی داشتند.

یک پدر پیگیر دیگر که دخترش در کلاس دوم ابتدایی تحصیل می‌کند نیز توضیحات مشابهی به جام‌جم می‌دهد از این قرار که در روز اول تعطیلی مدارس، تا ۴۰ دقیقه اول کلاس هیچ مشکلی وجود نداشت اما یکباره شاد از کار افتاد و هیچ فایلی رد و بدل نشد. ناچار معلم روی پخش زنده رفت که برخی دانش‌آموزان نتوانستند با آن کار کنند، در نتیجه معلم فایل صوتی را امتحان کرد که بازهم تعدادی از بچه‌ها موفق به استفاده از آن نشدند. این‌چنین شد که این پدر پیگیر، هم لپ‌تاپ خودش را به کار انداخت و هم گوشی تلفن‌همراهش را اما شاد بازهم بی‌خطا نشد. 

ما با یک دانش‌آموز پسر مقطع متوسطه نیز درباره روزهای آموزش غیرحضوری و وضعیت شاد صحبت کردیم که او نیز مشکلات را این‌گونه خلاصه کرد: عکس‌ها ارسال نمی‌شد، نمی‌توانستیم ویس بفرستیم، فیلم‌ها هم دانلود نمی‌شد و بعضی وقت‌ها حتی موفق به ارسال پیام متنی نمی‌شدیم. چاره‌ای که او برای رفع مشکلش پیدا کرده بود هم جالب است: چند بار نرم‌افزار شاد را پاک کردم و دوباره نصب کردم تا مشکل حل شد.

عذر بدتر از گناه 

درباره این‌که چرا خدمات‌دهی نرم‌افزار شاد که تنها جایگزین رسمی برای آموزش در روزهای تعطیلی مدارس است این همه مشکل دارد، خبرگزاری ایسنا از حسن قاسم‌زاده، مدیر اجرایی شبکه شاد سؤالاتی پرسیده که نتیجه‌اش پاسخ‌هایی شبیه عذر بدتر از گناه شده است. او می‌گوید: «به‌صورت میانگین روزانه ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ کاربر جدید به کاربران شاد اضافه می‌شوند که این رقم در روزهای غیرحضوری‌شدن مدارس ۱۰ تا ۱۵ برابر می‌شود و ما حتی پیک ورود ۳۰هزار فرد جدید به شاد را هم تجربه می‌کنیم؛ به‌طوری‌که در روزهای اخیر که شاد مرجع آموزش غیرحضوری معرفی شد ۳۳ تا ۳۴هزار نصب جدید انجام شد.» 

اما عذر بدتر از گناه این قسمت از گفته‌های اوست: «ما از تعداد کاربران همزمان حاضر در شاد یک پیش‌بینی داریم که با توجه به آلودگی هوا و غیرحضوری‌شدن آموزش در برخی شهرها پیش‌بینی ما دومیلیون کاربرهمزمان بود اما در روز۱۲آذر به‌ناگهان آموزش در تعداد شهرهای بیشتری مجازی شد که ما برای آن پیش‌بینی نداشتیم.»

این پیش‌بینی نداشتن‌ها یعنی بی‌خبری از اوضاع کشور و بی‌اطلاعی از گستره و جدیت آلودگی هوا که هرلحظه ممکن است مدارس بیشتر درشهرهای بیشتری راغیرحضوری کند. ای‌کاش مدیراجرایی شبکه‌شاد این جمله را برزبان نمی‌آورد تا مخاطب به این نتیجه برسد که آموزش‌وپرورش ماهنوز هم درمقابل اتفاقات غافلگیرمی‌شود؛ آن‌هم اتفاقاتی نخ‌نما وکاملا قابل پیش‌بینی مانند آلودگی هوا.