چشم رنگی هم آرزوست؟!

درواقع چند سالی هست که عمل جراحی تغییر رنگ چشم در مدل‌های مختلف مانند ایمپلنت عنبیه چشم یا لیزر انجام می‌شود. نوعی از جراحی زیبایی که برخلاف این‌که متقاضیان قابل توجهی دارد اما مورد تایید بسیاری از متخصصان نیست و با رأی در کنفرانس‌های علمی و پژوهشی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته اما واقعیت ماجرای تغییر رنگ چشم چیست؟ 
دیگر چنین عمل‌ها و تغییراتی، خیلی به نظرمان کاری عجیب و تصمیمی غریب نیست. شاید چون گرایش به زیبایی، پله‌های متفاوت و بلندی را پشت‌سر گذاشته و حالا به تغییر رنگ چشم رسیده؛ تغییری که با روش‌های مختلف قابل اجراست از ساده‌ترین و البته شاید ایمن‌ترینش که لنزهای رنگی است تا جراحی عنبیه که در نهایت به تغییر رنگ چشم ختم نمی‌شود. در روش جراحی، با قرار دادن یک ایمپلنت رنگی در چشم و تعویض عنبیه، رنگ مورد علاقه فرد به دست می‌آید. در این روش چشم پزشک یک لنز رنگی را بین عنبیه و قرنیه قرار می‌دهد؛ روشی که لازم است فارغ از همه عوارضی که ممکن است در آینده با خود همراه داشته باشد تا حد امکان از وضعیت سلامت فرد که قبلا بیماری‌هایی مانند دیابت، گلوکوم، قوز قرنیه، بیماری‌های روماتیسمی و... نداشته، مطمئن باشیم و بعد به این عمل حتی فکر کنیم.
   
عملی که تایید نمی‌شود
با این فرض که تصمیم به عمل تغییر رنگ چشم، یک انتخاب است، باید هشدارهای پیش از چنین انتخابی را یادآوری و مرور اساسی کنیم؛ هشدارهایی که نه‌فقط متخصصان داخلی بلکه این عمل جراحی در سازمان FDA آمریکا نیز مورد تأیید واقع نشده است: «‌این نوع جراحی، از آن دست روش‌هایی نیست که کسی آن را توصیه کند، به‌خصوص اگر صرفا جنبه زیبایی داشته باشد و موضوع درمانی در آن اثری نداشته باشد.» این را دکتر هرمز شمس، متخصص چشم و رئیس سابق انجمن چشم‌پزشکی ایران می‌گوید که معتقد است با وجود این‌که این عمل تاریخ انقضایی ندارد و برنمی‌گردد اما کسی نمی‌تواند منکر عوارض احتمالی وجود یک جسم خارجی در چشم شود؛ موضوعی که بر آن تاکیدی جدی دارد و به جام‌جم می‌گوید: «در این روش، عنبیه مصنوعی را روی عنبیه خود انسان جایگزین می‌کنند، یعنی چه اتفاقی می‌افتد؟ یعنی یک جسم خارجی، وارد چشم می‌شود و می‌تواند عملکرد چشم را مختل کند.» او از آب‌سیاه به عنوان یکی از محتمل‌ترین عوارض این جراحی نام می‌برد و می‌گوید در این روش ممکن است عدسی چشم هم دچار اختلال شود و دید فرد را به حداقل برساند. 
   
در جست‌وجوی انتخابی بهتر
با در نظر گرفتن همه این توصیه‌ها، شنیده‌ها و تجربیات به نظر می‌رسد راه‌های بهتری هم برای داشتن چشم‌رنگی وجود دارد؛ خواسته‌ای که متخصصان می‌گویند در بین هنرمندان رشته‌های مختلف، هواخواهان زیادی دارد: «آنچه مشخص است این که استفاده از لنزهای رنگی برای چنین خواسته‌ای، اقدام معقول‌تری نسبت به عمل جراحی است، چراکه لنز را می‌توان ازچشم خارج و در مواقع لزوم استفاده کرد و ازهمه مهم‌تر این‌که می‌توان پاکی و نظافت آن را تجدید کرد.» در واقع دکتر شمس از این‌که یک جسم خارجی برای همیشه در چشم می‌ماند به‌عنوان اصلی‌ترین نقطه ضعف این عمل جراحی یاد می‌کند؛ شاید برای همین است که رسیدن به چشم رنگی را با یک لنز چند ساعته، قابل‌قبول‌تر از زیر تیغ جراحی رفتن می‌داند. 

جنبه درمانی را دریاب
واقعیت را نمی‌توان انکار کرد؛ پیشرفت علم و فناوری هم از آن دست واقعیت‌هایی است که کمتر کسی می‌تواند آن را نادیده بگیرد، برای همین هم انجام این‌گونه جراحی‌ها با وجود همه حساسیت و دقتی که لازم دارد، با خطرات کمتری به نسبت گذشته مواجه است اما روی دیگر ماجرا هم واقعیت غیر قابل انکار دیگری قرار دارد که به ما می‌گوید احتمال خطا، عارضه و رخداده پدیده‌ای غیر قابل انتظار هم چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد؛ موضوعی که دکتر شمس هم آن را تایید‌ می‌کند و می‌گوید: «شخصا فکر می‌کنم پذیرفتن ریسک چنین عملی برای کسانی قابل قبول است که عنبیه ندارند و از آن دسته افرادی هستند که عنبیه سفید دارند؛ افرادی که می‌توانند به‌دلیل جنبه درمانی ازاین روش استفاده کنند تا نور مستقیم خورشید، کمتر ازهمیشه اذیت‌شان کند.» رئیس‌سابق انجمن‌چشم‌پزشکی از افرادی می‌گوید که به بیماری ژنتیکی آلبینیسم یا همان زالی مبتلا هستند و عنبیه سفید رنگی دارند؛ افرادی که می‌توانند ازچنین عملی برای درمان وجایگزینی عنبیه‌رنگی به جای عنبیه‌خودشان استفاده کنند.