فناوری پلاسما؛ مرهم بیماران صعب‌العلاج

نمی‌خواهم آیه یاس بخوانم اما بررسی شرایط افراد بیمار و نزدیکانش، بیانگر این است که این تازه آغار ماجراست و باید مسیر طولانی و دشواری را برای تشخیص و درمان طی کرد که خود بحرانی را به مشکلات موجود اضافه کرده و روند فرسایشی را پیش روی بیماران و خانواده‌های آنها می‌گذارد. انگار بیماران در هر لحظه باید منتظر اتفاقات تکان‌دهنده و ابهامات جدیدی باشندودربهترین حالت، ابتلا به اضطراب وافسردگی، ازپیامدهای گرفتار شدن در دام بیماری‌های صعب‌العلاج است؛ اما همه این کابوس‌ها با شنیدن این خبر خوب به پایان می‌رسد؛ ما در زمانه‌ای به سر می‌بریم که پیشرفت‌ علم و فناوری به یاری ما آمده و بسیاری از این موانع را برطرف و مسیر بهبود بیماران را هموار کرده‌است. تجربه این حس و حال ناب که یاس را تبدیل به امید کرده‌است، مدیون دانشمندان هستیم که با استفاده از انرژی هسته‌ای، نسخه درمانی بیماری‌های صعب‌العلاجی مثل تومور مغزی، تومور نخاعی و جی‌بی‌ام را که قابل درمان نبودند، در اختیار بیماران گذاشتند و از رنج و محنت آنها کم کردند. این پژوهشگران مبتکر در ادامه تحقیقات خود به نتایج قابل توجهی برای درمان بیماری‌های نادر و شایع دست پیدا کرده‌اند و امیدوارند در آینده‌ای نه‌چندان دور، تسکینی بر درد این بیماران ارائه کنند.
«پلاسما درمانی» یکی از این شیوه‌هاست که قدمتی بیش از یک قرن دارد و برای نخستین بار سال ۱۸۹۰ میلادی برای درمان بیماری دیفتری به کار گرفته شد و نتایج مفید آن زمینه‌ای را فراهم کرد تا در دهه‌های اخیر برای علاج بیماری‌هایی نظیر سارس، مرس و ابولا هم مورد استفاده قرار گیرد. یافته‌های جدید دانشمندان باعث شد از روش پلاسما درمانی برای کنترل و درمان کووید ــ ۱۹ که جهان را به چالش کشید و رکورد جدیدی از یک پاندمی را ثبت کرد، بهره‌مند شویم. کسب آگاهی در خصوص اهمیت داروهای مشتق از پلاسما در برنامه‌های سلامت عمومی، کشورهای پیشرفته و صنعتی را بر آن داشت تا بخشی از بودجه عمومی خود را به تاسیس پالایشگاه‌هایی برای خدمات انتقال خون اختصاص دهند و به این ترتیب آمریکا ۶۵ درصد مراکز جمع‌آوری پلاسمای جهان را به خود اختصاص داد و کشورهای آسیایی و اروپایی با برخورداری از سهم ۱۸ و ۱۵ درصدی در رتبه بعدی قرار گرفتند و آفریقا و آمریکای لاتین نیز با یک درصد از این مراکز، درصدد گسترش این شیوه درمانی هستند. ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه پیشرفت‌های شگرفی در حوزه جمع‌آوری پلاسما داشته و جهش خوبی را به منظور ورود به صنعت داروهای مشتق از پلاسما پایه‌ریزی کرده‌است که تداوم برنامه‌ها و فعالیت‌های مرتبط با آن، به دسترسی بهتر این داروها در بازار ایران منجر شده‌است. حضور شرکت‌های بخش خصوصی به این حوزه نیز شتابی چشمگیر در گسترش این صنعت و دسترسی بیماران به داروهای باکیفیت داشته‌است. پلاسمای پزشکی(مصنوعی) با تزریق انرژی به یک گاز خنثی تولید می‌شود. استریلیزه ‌کردن لوازم و قطعات پزشکی، ترمیم زخم‌ها، از بین‌بردن سلول‌های سرطانی، از بین ‌بردن عفونت چشم و سازگارکردن ایمپلنت‌ها برای قرار‌گیری در بدن انسان، مهندسی بافت، پردازش بیماری‌های پوستی و تومورها از دیگر کاربردهای زیست‌پزشکی پلاسماست که نتایج امید بخشی را برای بیماران و جامعه پزشکی به ارمغان آورده‌است. پلاسما در حوزه‌های مختلف پزشکی وجراحی‌هایی که روی نقاط حساس بدن انجام می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ازنظر دما دونوع پلاسمای گرم و سرد وجود دارد؛ پلاسمای گرم با اعمال حرارت به ناحیه مورد نظرباعث درمان بیماری شده واغلب به منظور اقدامات پزشکی ایمن، موثروآسان به کارگرفته می‌شود.
 
کاربرد‌های پلاسما در علم پزشکی
پلاسمای دیگری هم وجود دارد که به نام پلاسمای سرد شناخته می‌شود. پلاسمای سرد در حوزه‌های پزشکی کاربردهای زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین کاربردها، از بین بردن باکتری‌هاست. مطمئنا با عوارض نامطلوب مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها آشنا هستید و خبر دارید مصرف این داروها در سیستم درمانی بسیاری از کشورهای پیشرفته منسوخ شده‌است؛ زیرا مصرف آنتی‌بیوتیک، به قوی شدن باکتری‌ها و بی‌مصرف شدن آنتی بیوتیک‌ها در سال‌های بعدی زندگی انسان منجر می‌شود اما این مسأله حاد به وسیله تماس موضعی با پلاسمای سرد قابل حل و فصل است و می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد. دانشمندان ایرانی با تحقیق و پژوهش متوجه شدند روش درمانی پلاسمای سرد ــ که وابسته به انرژی هسته‌ای است ــ روشی خوب و کم هزینه‌ برای درمان بیماری‌های مختلف است.دیابت یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها درجهان است که معمولا نشانه‌های پنهانی دارد و فرد مبتلا تا زمانی که عوارض آن را مشاهده نکند، متوجه بیماری خود نمی‌شود. ازسوی دیگربه عنوان یکی از بیماری‌های فراگیر و چالش‌های اصلی حوزه سلامت کشور مورد توجه بوده و مرگ و میر ناشی از آن بیش از سرطان‌ است.
وجود هفت میلیون بیمار مبتلا به دیابت که ۱۵درصد آنها در معرض زخم دیابت و قطع عضو هستند، زنگ خطری برای آینده جامعه است؛ از همین رو محققان تلاش‌های زیادی را به منظور ترمیم بافت‌های ناشی از زخم دیابت انجام دادند و به نتایج مطلوبی در این زمینه دست پیدا کردند. امروزه به همت سازمان انرژی اتمی ایران و شرکت توسعه فناوری پلاسما، بیماران می‌توانند با استفاده از فناوری پلاسمای سرد، این مخاطرات را برطرف کرده و با درمان به موقع، از گسترش این بیماری جلوگیری کنند و از قطع عضو رهایی یابند.توفیقات علمی در عرصه پزشکی، پرکاربردترین حوزه در فعالیت‌های هسته‌ای است که در سایه تلاش دانشمندان و پایداری ملت ایران در احقاق حقوق مسلم هسته‌ای میسر شده‌است. مطمئنا به مدد جهاد علمی فعالان این حوزه در همه زمینه‌ها به خودکفایی می‌رسیم و به این ترتیب از رنج بیماران و خانواده آنها می‌کاهیم.