وضعیت قرمز آب

بررسی‌ها نشان می‌دهد درگذشته اگر برای ۱۰۰واحد کالای هدف۱۰۰واحد آب مصرف می‌شد، اکنون باهمان میزان مصرف آب ۱۰۰۰واحد تولید می‌شود. ایران نیز مدتی است دراین مسیر قرار گرفته اما هنوز تکمیل نشده‌است. 
درزمستان‌های کم‌بارش، کشاورزان نگرانی زیادی بابت آبیاری محصولات‌شان دربهار وتابستان دارند. زمانی که برف می‌بارد آب برای بهار و تابستان دردسترس است اما اکنون که از میانه اولین ماه زمستان رد شده‌ایم به‌جز چند استان، بقیه استان‌‌‎ها بارش برف را تجربه نکردند. در واقع مشکلات حوزه آب در سال آینده جدی است. وزارت جهاد کشاورزی چند سالی است اقداماتی را برای کاهش مصرف آب درنظر گرفته و تا حد زیادی توانسته کشاورزان را به کشت‌های کم‌آب‌بر سوق دهد. همچنین برای توسعه و به‌روزرسانی تجهیزات کشاورزان، حمایت‌های زیادی می‌کند اما برای این‌که این هدف‌گذاری نتیجه مطلوب داشته باشد باید بخش‌های دیگر نیز در کنار هم سیاست‌های مناسبی را اجرا  کنند.در این میان بررسی شرایط سدهای کشور نشان می‌دهد که وضع پایتخت ازهمه سدهای کشور وخیم‌تر است. بارش‌های سال آبی جاری در تهران با کاهش ۵۶درصدی نسبت به آمار متوسط درازمدت مواجه شده و این خشکی پاییز و زمستان، اثر خود را در کاهش ذخایر سدهای تهران گذاشته است. در زمان حاضر با وجود ۲۷۳ میلیون مترمکعب آب ذخیره‌شده پشت سدهای تهران، ۸۶درصد ظرفیت مخازن سدهای پنج‌گانه تأمین آب شرب تهران خالی است. نصف شدن ذخایر سدهای تهران و بارش‌های این استان نسبت به شرایط نرمال و متوسط درازمدت، موجب شده‌است برداشت از منابع زیرزمینی آب این استان افزایش چشمگیری داشته باشد. با وجود آن‌که هیچ رقم رسمی درخصوص میزان برداشت از منابع زیرزمینی آب تهران اعلام نشده‌است. بررسی‌ها نشان می‌دهد برداشت از منابع زیرزمینی نسبت به منابع سطحی به‌نسبت کم‌سابقه ۷۰‌درصد به ۳۰‌درصد رسیده‌است و حتی در برخی روزها، میزان تأمین آب از محل چاه‌ها از مرز ۷۰درصد هم می‌گذرد.
 
وضعیت نامناسب سدهای آبی
کاهش ۲۰۰۰ لیتری الگوی مصرف آب در تهران و اخطار به مشترکانی که بیش از دو برابر این الگو مصرف ماهانه دارند، تنها اقدامی است که شرکت آب و فاضلاب استان تهران انجام داده است و بدون شک، این اقدام حداقلی در اطلاع‌رسانی بحران موجود، کافی نیست. البته محسن اردکانی، مدیرعامل آبفای استان تهران از آغاز دوباره طرح برخورد با مشترکان بدمصرف خبر داد و گفت: این طرح الزام قانونی دارد و شامل مشترکانی می‌شود که بیشتر از دوبرابر الگو آب مصرف می‌کنند. همچنین طبق آخرین آمارازسدهای پنج‌گانه تهران میزان حجم کل مخازن سدهای استان تهران درحال حاضر ۲۷۳‌میلیون مترمکعب است که این میزان سال گذشته ۲۶۲ میلیون مترمکعب بوده‌است. اکنون حجم آب موجود در مخزن سد امیرکبیر و سد طالقان به ترتیب ۵۳ و ۱۶۶‌میلیون مترمکعب است. از بین سدهای پنج‌گانه حجم ذخیره آب سد لار سال گذشته ۱۴میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با موجودی ۱۲میلیون مترمکعبی فعلی، ۲‌میلیون مترمکعب کاهش را نشان می‌دهد و حجم آب سد ماملو نیز از ۴۶‌میلیون مترمکعب سال گذشته، به ۲۷‌میلیون مترمکعب رسیده و این درحالی است که حجم ذخیره آب سد لتیان در مقایسه با روز مشابه سال گذشته با یک میلیون مترمکعب کاهش به ۱۵‌میلیون مترمکعب رسیده‌است.

ورودی منفی
وضعیت نامطلوب بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری(ابتدای مهرماه) سبب شد برای نخستین‌بار ورودی آب سدهای کشور منفی شود. اخیرا فیروز قاسم‌زاده،سخنگوی صنعت آب کشورگفته بود دو سامانه بارشی پیش‌رو کسری ناشی از کم‌بارشی‌های پاییز را جبران نمی‌کند وسامانه‌های یادشده درمقایسه با سامانه‌های بارشی مورد انتظار درفصل زمستان، قوی نیستند و احتمالا به‌جز چند استان، سهم بارشی جدی برای سایر استان‌های کشور مطرح نیست. امسال و از ابتدای مهرماه ۵‌میلیارد و ۲۷۰‌میلیون مترمکعب آب وارد سدهای کشور شده‌است. این درحالی است که سال گذشته درهمین بازه زمانی ۵‌میلیارد و ۴۰۰‌میلیون مترمکعب آب وارد سدها شده بود که رشد منفی ۳درصدی را نشان می‌دهد.
 
رشد ۲۱ درصدی خروجی 
در همین مدت، میزان آب خروجی از سدها برای مصارف مختلف از رشد۲۱‌درصدی برخوردار شده‌است که به معنای بروز ناترازی در آب ورودی و خروجی و احتمال افزایش مشکلات آبی است. امسال و از ابتدای مهرماه ۶‌میلیارد و ۸۹۰‌میلیون مترمکعب آب از سدها برای مصارف مختلف خارج شده‌است. سال گذشته و در همین بازه زمانی ۵‌میلیارد و ۷۱۰‌میلیون مترمکعب آب از سدها خارج شده بوده که امسال ۲۱‌درصد بیشتر شده است. حجم آب موجود در سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۶ دی، ۲۰ میلیارد و ۸۰‌میلیون مترمکعب شده است. سال گذشته و در همین بازه زمانی حجم آب موجود در سدها ۱۸‌میلیارد و ۸۱۰‌میلیون مترمکعب بوده که رشد ۷درصدی دارد. درعین‌حال همچنان ۶۰‌درصد حجم سدهای کشور خالی است. به نظر می‌رسد از حالا مسئولان وزارت نیرو باید اقدامات لازم را برای سال آینده انجام دهد تا در بهار و تابستان سال آینده تولید محصولات کشاورزی با معضل مواجه نشود.