امید، نشاط و همدلی؛ اثر انگشت جشنواره

جشنواره‌ای که حامدسقایان سیاست اصلی آن را تثبیت و اشاعه ارزش‌های انقلابی، ملی و تاریخی و شعار آن را امید، نشاط و همدلی اعلام کرد. شعاری که سقایان آن را امضا واثرانگشت خود عنوان کرد و گفت: امیدوارم هنرمندان با امید و نشاط بیایند و تولیدات را غنا ببخشند. اگر برای من فرصتی بود از مهدکودک تا دانشگاه و تمام اقشار را درگیر می‌کردم. این ایده‌آلی است که در صورت تامین بودجه به ایجاد یک اتفاق بزرگ منجر خواهد شد.
 
۵ بخش جدید به جشنواره اضافه شد
در جشنواره امسال ۱۶۴۹ اثر در بخش‌های مختلف به دبیرخانه ارسال شد که پس از ارزیابی‌ها و داوری‌ها، برگزیدگان بخش نهایی انتخاب شدند.آن‌گونه که دبیر چهل‌و‌دومین جشنواره بین‌المللی تئاترفجر اعلام کرد، تئاتر فجر امسال در۱۲بخش تازه‌های تئاتر ایران، مرور، دانشجویی، پژوهش، خیابانی،رادیو تئاتر، تئاتربین‌الملل، هویت ملی، غزه، فراگیر، نمایشنامه‌نویسی ایران و کارگاه‌های آموزشی اجرا می‌شود که پنج بخش آن جدید است، یعنی یا پیشتر نبوده یا کمتر دیده شده‌است.در بخش مرور و تازه‌های ایران ۳۴ نمایش، در بخش تئاتر دانشگاهی ۲۵ نمایش و یک نمایش مهمان، در بخش خیابانی ۳۳ نمایش، در بخش رادیوتئاتر ۱۱ نمایش و بخش پژوهش نیز سه سخنران ایرانی و دو سخنران بین‌المللی حضور دارند.
 
۹ نمایش بخش هویت ملی
یکی از بخش‌های جدید جشنواره بین‌المللی فجر، بخش هویت ملی است که بر شخصیت‌های تاریخی و قهرمانان ملی و اسطوره‌ای کشورمان متمرکز است. در این بخش تلاش بر این است که با تمرکز بر شهید بزرگوار سردار سلیمانی، شخصیت‌های بزرگ تاریخی ایران مثل آریوبرزن، شعرایی چون ملک الشعرای بهار و فردوسی و برخی دیگر از مفاخر ملی و تاریخی آثاری را به مردم ارائه شود.آن‌گونه که امیرحسین شفیعی دبیر اجرایی چهل‌و‌دومین جشنواره عنوان کرد بخش هویت ملی شاهد اجرای ۱۴ اثر است که پنج اثر به موضوع سردار سلیمانی پرداخته ‌است.نکته مهمی که در این بخش مورد توجه واقع شده بود، آن‌که امسال وزارت ارشاد روی بخش آثار حکیم نظامی گنجوی تاکید داشت اما براساس گفته‌های حامدسقایان، متاسفانه آثار تولید‌شده در این بخش کیفیت مدنظر را نداشتند و تنها یک اثر با این موضوع در جشنواره حضور خواهد داشت.
 
۲۱ اثر در بخش فراگیر
یکی دیگر ازبخش‌های جدیدجشنواره، بخش فراگیر است که باهدف برابرسازی فرصت‌ها، تلفیق اجتماعی ومشارکت حداکثری افراد دارای معلولیت در برنامه‌های نمایشی کشور قرارگرفته وباهمکاری ومشارکت سازمان بهزیستی برگزار‌ می‌شود. در این بخش ۲۱ نمایش شامل ۱۴ نمایش صحنه‌ای و هفت نمایش خیابانی از ۱۵ استان حضور دارد. نکته مهم آن‌که این بخش با داوری جداگانه و اختتامیه‌ای جدا برگزار می‌شود.
 
حضور ۵ کشور در بخش بین‌الملل
در بخش بین‌الملل، پنج کشور ارمنستان، تاجیکستان، یونان، عراق و ایتالیا حضور خواهند داشت. در این دوره سه نمایش از کشور ارمنستان شرکت می‌کنند که این اجراها در بخش ویژه‌ای برای کشور ارمنستان برگزار می‌شود.یونان نیز دو نمایش را به جشنواره آورده است و سه کشور دیگر با یک نمایش به فجر راه یافته‌اند.این هشت نمایش ماحصل بررسی ۱۴۰اثری است که از پنج قاره متقاضی شرکت در جشنواره امسال بودند.
حامدسقایان در‌خصوص نحوه بررسی و انتخاب این آثار گفت: یکی از مشکلات ما این است که نیمی از آنها به‌دلیل تفاوت فرهنگی، حذف شدند. بخشی هم کیفیت خوبی نداشتند. برخی هم دنبال جشنواره رقابتی بودند، ضمن این‌که ضربان‌های سیاسی و اجتماعی در جهان هم بر حضور گروه‌های هنری اثرگذار است.او با تاکید بر این‌که ضربان‌های سیاسی جهان روی فعالیت‌های ما تاثیر می‌گذارد، گفت: ما در این دوره میزبان هشت اثر خوب هستیم در حالی‌که برخی جشنواره‌ها با یک یا دو اثر بین‌المللی برگزار می‌شود.
 
۹ نمایش درباره غزه
غزه، یکی دیگر از بخش‌هایی جدیدی است که با تمرکز بر موضوع مقاومت فلسطین و رویدادهای اخیر غزه برنامه‌ریزی شد.  سقایان در ارتباط با این بخش گفت: به دلیل جنایات رژیم‌صهیونیستی در غزه، ما هم باید واکنش نشان می‌دادیم؛ از این رو فراخوانی ارائه کردیم و هنرمندان در بخش‌های صحنه‌ای و خیابانی با این موضوع آثاری را ارائه دادند که در نهایت ۹ اثر در این بخش از جشنواره حضور دارد.
 
نیاز به یک سازمان تئاتر داریم
یکی ازموضوعات حاشیه‌ای اما مهمی که در این نشست مورد تاکید قرار گرفت، گزارشی بود که کاظم نظری مدیرکل هنرهای نمایشی به آن تاکید کرد.نظری گفت: تئاتر در این کشور با سختی، کارش را پیش می‌برد. زیرساخت‌ها و بودجه‌هایش سخت تامین می‌شود. از اصحاب رسانه خواهش می‌کنم صدای هنرمندان را به گوش مسئولان برسانند.او ادامه داد: باید به تئاتر توجه شود و به ویژه به هنرمندان استان‌ها که تلاشگر هستند و نتوانستیم پذیرای همه آنها باشیم. از شما عزیزان در رسانه‌های مختلف درخواست می‌کنم پای گفت‌وگو و درددل هنرمندان شریف و نجیب عرصه تئاتر بنشینید. تئاتر نیاز به سرمایه‌گذاری دارد. درطول این ۴۳سال، سالن تئاتری اضافه نشده‌است. بودجه تئاتر اندک و ناچیز است و در عمل کمکی نمی‌کند؛ تئاتر با بیش از۴۰هزار هنرمند به یک سازمان تئاتر نیاز دارد که بتواند ردیف بودجه کشوری داشته باشد تا در عرصه تولید تاثیر بگذارد. اوافزود: بودجه تئاترکشور ۲۷میلیارد است وهمه جشنواره‌ها هم از دل همین بودجه تغذیه می‌شود.

اختصاص بودجه ۱۸ میلیارد تومانی به جشنواره
آن‌گونه که امیرحسین شفیعی عنوان کرد، نمایش‌های این جشنواره قراراست در۱۴سالن ودرقالب هشت تماشاخانه روی صحنه رود.همچنین میزان بودجه اختصاصی جشنواره ۱۸میلیارد تومان است و آن‌گونه که در نشست عنوان شد ۸۰ درصد بودجه در قالب کمک‌هزینه و جایزه به شرکت‌کنندگان تعلق خواهد داشت.البته در این نشست، دبیر جشنواره اعلام کرد کمتر از یک‌سوم بودجه تخصیص پیدا کرده و تاکنون هزینه داوری‌ها پرداخت شده و قرار است کمک‌هزینه‌ها را نیز پرداخت کنیم.
وی درباره رایزنی برای افزایش بودجه تئاتر، تاکید کرد: ما بودجه مدنظر را به وزارتخانه ارائه کردیم و در حال رایزنی و گفت‌وگو برای افزایش بودجه هستیم. باید برای جشنواره نیز بودجه مستقل در نظر گرفته شود. تحریم‌های ظالمانه کار را برای جشنواره تئاتر، فیلم و تجسمی سخت کرده‌است.توجه به استقلال جشنواره فجر از دیگر موضوعاتی بود که در بحث رفع مشکل مالی دبیر جشنواره به آن تاکید کرد وگفت: بایدمدیریت تبلیغات وبازرگانی تئاتر وافراد متخصص داشته‌باشیم. جشنواره تئاتر فجر با برنامه‌ریزی پنج ساله می‌تواند مستقل و سودآور شود. ما درحوزه برندسازی تئاتر متخصص داریم ولی باید به‌روز شویم.