فصل برداشت و درد مشترک کشاورزان

تاسفانه به خاطر بی‌برنامگی اتحادیه‌ها و ضعف قدرت چانه‌زنی تشکل‌های کشاورزی همیشه کشاورز بازنده بوده و در این میان با هدررفت بخش زیادی از محصولات در زمین یا انبارها، قیمت مصرف‌کننده به نفع دلالان و واسطه‌ها بالا می‌ماند.در غرب اصفهان منطقه‌ای وجود دارد به نام «فریدن» که یکی از قطب‌های کشاورزی استان به شمار می‌آید. کشاورزان این منطقه که اغلب به کشت صیفی‌جات و سبزیجات مشغول هستند، هرسال با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می‌کنند، اما امسال گویا شرایط بدتر از سال‌های گذشته بوده و نه تنها سیب‌زمینی، بلکه پیاز فریدن هم در انبارها مانده است.برداشت محصول سیب‌زمینی در شهرستان فریدن در حالی پایان یافته که به‌رغم کاهش شدید قیمت، بیش از ۲۰۰ هزار تن محصول برداشت شده، این روزها مشتری ندارد و سیب‌زمینی‌کاران فریدنی، چشم انتظار مساعد شدن بازار و برنامه‌های مسئولان در جهت حمایت از آنها هستند.سال گذشته منطقه فریدن بیشترین ذرت علوفه‌ای را برای دامداران استان تأمین کرد اما همان دامداران به کمک دلالان، قیمت این محصول را کاهش دادند و ناله کشاورز را درآوردند.بعد از این اتفاق، کشاورزان کشت محصولاتی چون پیاز و سیب‌زمینی را برای امسال در دستور کار خود قرار دادند و با توجه به این‌که رشد خوبی در تولید این دو محصول وجود داشت، اما این بار بازار را طوری طراحی کردند که درهایش به روی ورود این محصولات بسته شود.هم اکنون بسیاری از کشاورزان محصول پیازشان را برداشت نکرده‌اند و به خاطر هزینه‌های برداشت، ترجیح داده‌اند در زمین بماند.این در حالی است که قیمت پیاز و سیب‌زمینی در بازارهای تره‌بار و مغازه‌ها با قیمت بالایی به دست مصرف‌کننده می‌رسد.در شرایطی که محصولات کشاورزی چه در زمین و چه انبار در کمترین زمان فاسد شده و هدر می‌روند، فرماندار شهرستان فریدن با بیان این‌که تمام مسئولان از این دغدغه اطلاع دارند و می‌دانند باید مشکل کشاورزان را حل کنند، می‌گوید: «در این راستا جلساتی برگزار شده و تمام پیشنهادها و مشکلات را به استاندار انتقال داده‌ایم و پیگیر حل مشکل کشاورزان هستیم.»عزیزا... عباسی ادامه می‌دهد: «ارائه طرح‌های تشویقی برای صادرات، پرداخت تسهیلات کم‌بهره برای کشاورزان، بخشودگی سودهای بانکی، دیدن بازار و غرفه‌های هدف در کلانشهرها برای عرضه مستقیم محصولات از‌جمله پیشنهادهایی است که برای حل مشکل کشاورزان با استاندار اصفهان مطرح شده است.»حرف‌های این مسئول و ارایه آمار و ارقام بی‌مورد و بی‌اثر از طرف مدیران دیگر در شرایطی مطرح می‌شود که همه می‌دانند هیچ اتفاق خوبی برای کشاورزان رقم نخواهد خورد و این بازی همچنان به همین صورت پیش می‌رود.
     
افزایش قیمت خدمات
گرفتاری‌های کشاورزان تقریبا در تمام استان‌ها مشترک است و فقط در نوع کاشت و محصول‌شان فرق دارند. مثلا در مازندران مشکلات کشاورزان در عرضه محصول از برنج به سمت مرکبات منتقل شده است. امسال قیمت مرکبات مازندران با این‌که به لحاظ کیفیت و کمیت بهتر از سال گذشته است، اما نه‌تنها افزایش نداشته بلکه به گفته باغداران نسبت به سال گذشته در هر کیلوگرم در محل باغ تا ۵۰۰۰تومان پایین‌تر است. مازندران ۱۱۲هزار هکتار باغ مرکبات با متوسط تولید دو میلیون و ۷۰۰هزار تن دارد؛ برداشت مرکبات مازندران با ارقام زودرس نارنگی از اول مهر آغاز شد و اکنون تا ۹۰ درصد برداشت محصول مرکبات که ۷۰ درصد سطح باغ‌های مرکبات استان را پرتقال تشکیل می‌دهد، انجام شده است. اکنون چشم امید باغداران به ورود دولت به بازار راکد و کم تقاضای مرکبات است، تا همان‌گونه که دستور رئیس جمهور و پیگیری‌های معاون اول رئیس‌جمهور موجب گشایش در بازار برنج شد، بازار مبهم مرکبات و هزاران تن محصول برداشت شده نیز از بلاتکلیفی خارج شود.آن‌طور که سرپرست جهاد کشاورزی مازندران می‌گوید: « با حمایت معاونت باغبانی وزیر جهاد کشاورزی قیمت ۹۰ هزار ریال هر کیلو پرتقال از سوی اتحادیه باغداران مازندران و با تامین نقدینگی و سرمایه در گردش سورتینگ‌داران مازندران دنبال شد اما افزایش ناگهانی تا سه‌برابری کرایه حمل و نقل کامیون‌های حمل مرکبات از مازندران تا مرز آستارا، روند خرید پرتقال سر باغ را از سوی سورتینگ‌داران با چالش مواجه کرده است.»بابک مومنی قیمت‌گذاری مرکبات در میادین میوه و تره‌بار را غیر‌منطقی عنوان کرده و ادامه می‌دهد: «قیمت مرکبات در میادین تره‌بار بسیار پایین است و اگر این روند تداوم پیدا کند، باغداری مازندران به شدت ضربه می‌خورد.»هر چند مثل هر سال شبکه تعاون روستایی مازندران آماده خرید مناسب مرکبات شب عید است اما باید گفت ضعف تشکل‌های کشاورزی در تولید و فروش محصولات بسیار جدی‌ است و برای حفظ تولیدات کشاورزی در مازندران به طور قطع نیازمند برنامه‌ریزی جهشی باید بود.آن‌طور که سرپرست جهاد کشاورزی مازندران می‌گوید، قدرت چانه‌زنی تشکل‌ها و اتحادیه‌های کشاورزی استان ضعیف است. اگرچه در یک دهه گذشته کشاورزان پیشرو که تا سه برابر متوسط تولید در مازندران فعالیت دارند، به وجود آمدند اما واقعیت این است که باید ارکان اصلی کشاورزی را در بخش تولید ارتقا بدهیم.»