اهمیت جایگاه قانونگذاری مجلس در همه حوزهها بهخصوص اقتصاد بر کسی پوشیده نیست و انتظار میرود انتخابات پیشرو کمک شایانی به حل و فصل مشکلات حوزههای مختلف اقتصادی کشور از قبیل رکود، تورم، کمبود منابع مالی ارزان، روند رو به رشد نقدینگی، نرخ بالای بیکاری و... کند و با شفاف سازی و تنقیح انباشت قوانین، تعارض و ابهام در آنها را که یکی از معضلات و مشکلات اجرای قانون در کشور است، مرتفع کند و با این اقدامات ضمن بهبود فضای کسبوکار، اصلاح قوانینی ازجمله قانون تجارت، قانون اصلاح نظام بانکی و سایر قوانین تاثیرگذار بر اصلاح نظام اقتصادی کشور را در دستور کار قرار دهد. نظر به اهمیت این مباحث ششمین برنامه «شش در دو» که ویژه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان است، بررسی رویکرد مجلس سیزدهم به اقتصاد را بهعنوان محوراصلی این برنامه مورد توجه قرار داده و از سعید لیلاز، استاددانشگاه وتحلیلگر اقتصادی و وحید شقاقی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی دعوت کرد تا درخصوص تأثیر هر رأی درحل مشکلات اقتصادی کشوربه بیان دیدگاههای خود بپردازند.
حاکمیت برای اتخاذ تصمیمات سخت نیازمند مشارکت است
بررسی ویژگیهای مجلس آینده و نقش آن در جهش اقتصادی، موضوع پیشنهادی مجری برنامه بود که سعید لیلاز در خصوص آن گفت: اگر بخواهم صادقانه در این خصوص صحبت کنم، مدتهاست که دیگر مجلس شورای اسلامی را در رأس امور نمیدانم، البته این روند از ابتدای مشروطه آغاز شده وتاکنون ادامه یافته و دائم رنگ باخته است. تعدد نهادهای تصمیم گیرنده و تاثیرگذار بر جریان تحولات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که اجازه قانونگذاری دارند، یکی از این دلایل است که خارج از مجلس رخ داده و نقش قانونگذاری پارلمان را کم کرده؛ شورایعالی هماهنگی سران قوا و مجمع تشخیص مصلحت نظام ازجمله آنهاست. وی افزود: البته نوع نظام انتخاب نمایندگان هم از اثرگذاری مجلس کاسته است و خود نمایندگان ترجیح میدهند نقش کمتری را ایفا کنند، زیرا روش گزینش نمایندگان بهگونهای بوده که به عوامگرایی و پوپولیسم دامن زده و منتخبان ملت بین دو راهی جلب نظر مردم یا شورای نگهبان میمانند. لایحه بودجه کل کشور از مصادیق این امر است که آقای منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه بیانیهای را در مخالفت با کاری که کمیسیون تلفیق انجام داده بود، صادر کرد. لیلاز با تاکید بر اینکه مشارکت مردم در فرآیندهای تصمیمگیری در اقتصاد اثرگذار است، تصریح کرد: اینکه حل مشکلات کشور را به لغو تحریمها گره بزنیم خیلی سادهلوحانه است، بنابراین اداره اقتصاد و پیشرفت برای حل ناترازیها ضرورت استفاده از ظرفیت مردمی را چندبرابر میکند، زیرا مقطع فعلی زمان گرفتن تصمیمهای سخت است. بازنشستگی ۳۵ساله ازجمله این موارد است. اگر توده مردم خواهان اصلاحات هستند یا اینکه قرار است اصلاحات روی روند زندگی آنها اعمال شود، باید درک یکسان و درستی از مسائل داشته باشند تا با حاکمیت همراهی کنند. این استاد دانشگاه با اشاره به این که اقتصاد علم تخصیص منابع کمیاب به مصارف نامحدود است، اظهار کرد: تحریمها اصلا در اقتصاد کشور تعیین کننده نیست و نباید همه چیز را به تحریم ربط داد، بنابراین سوءمدیریتها در شرایطی حل میشود که یک آشتی ملی بین مردم و حاکمیت رخ دهد و انتخابات مجلس یکی از ابزارهای دستیابی به آن است. کشورمان در حال حاضر با مشکلات متعدد اقتصادی روبهروست اما همه آنها با مشارکت مردم حل میشود. وی با بیان اینکه وقتی نفت دارید شما به مالیات، تعقل و مردم کاری ندارید، گفت: اما باید مردم را به کار دعوت کنیم. امسال حدود ۱۱۰۰تریلیون تومان باید از مردم مالیات بستانیم،البته عدد وحشتناکی نیست و کاملا قابل وصول است اما این نیازمند حداقل مشارکت مردم در فرآیندهاست، بنابراین کاهش نرخ مشارکت در انتخابات اول، نشانه این است که مردم اقتصاد و دولت را متعلق به خود نمیدانند. در هفته اول جنگ تحمیلی ۲۰۰درصد روی نرخ بنزین گذاشتیم اما صدای هیچکس در نیامد، چون مردم جان و مالشان را نثار حفظ جمهوری اسلامی ایران میکردند و اینها گواه مشروعیت دولتهاست و نشان میدهد منتخب مردم قادر به گرفتن تصمیمات سخت است.
نفت دیگر کالای استراتژیک نیست، باید اصلح گزینی کنیم
وحید شقاقی، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی دیگر مهمان برنامه با اشاره به شرایط حساس کشور گفت: این شرایط بر اهمیت انتخاب میافزاید. اینطور در نظر بگیرید که جیب من نوعی، پر از پول است و یک خرید خطا و غیرضروری اتفاق خاصی را در برآیند کلی من ندارد اما وقتی دستمزدم کفاف هزینه روزم را نمیدهد پس باید حساب شده خرج کنم. حساسیت موجود کشور ناظر بر انباشت ابر چالشها و تحولات چشمگیر منطقه است. شقاقی افزود: ما فرصتهای داخلی، منطقهای و بینالمللی قابل ملاحظهای را پیش رو داریم که مغتنم ندانستن آنها به ضررمان است بهویژه که یکی دیگر از نگرانیهایم این است که این فرصتها شاید قابل بازگشت نباشد. به عنوان مثال تا سال ۲۰۴۰ فرصت پنجره جمعیتی ماست و بسیاری از کشورها مثل روسیه، انگلیس، ژاپن و... از این فرصتها عبور کردهاند. در حال حاضر نسل جوان و تحصیلکرده ما سرمایه مهمی هستند که با زیر ساختهای کشور میتوانند فرصتهای خوبی را خلق کنند. وی با تاکید بر این که انتخاب همیشه اهمیت دارد، تصریح کرد: هر رأیی که به نمایندگان داده میشود یک مسئولیت بسیار مهم را بهعهده آن فرد منتخب میگذارد حالا در این مقطع زمانی انتخاب اصلح بسیار حیاتی است و باید در این خصوص وقت بگذاریم و جستوجو کنیم تا به فرد واجد صلاحیت برسیم و افراد کارآمد را وارد مجلس کنیم. این استاد دانشگاه اظهار کرد: در گذشته نفت میفروختیم و چالشها را کم و بیش حل میکردیم اما حالا با ابرچالشها مواجهیم و نفت هم دیگر آن کالای استراتژیک نیست که بتواند همه معضلات را از بین ببرد. شرایط به سمتی رفته که نقش افراد بسیار اثرگذار است و وجود افراد دغدغهمند میتواند کمک قابل ملاحظهای به کنترل مسائل داشته باشد. شاید نتوانیم جلوی سیل را بگیریم اما کنشگری صحیح میتواند بر دامنه اثرگذاری ما بیفزاید.