دولت هزینههای زمین را از متقاضیان دریافت نمیکند و برای ساخت این واحدها وام ۵۵۰میلیون تومانی در نظر گرفته است؛ شرط اولیه برای ثبتنام در این مسکن این است که متقاضیان فاقد مسکن بوده یا تاکنون از تسهیلات خرید مسکن استفاده نکرده باشند. طبیعتا اقشاری میتوانستند در این طرح ثبتنام کنند که درآمدشان بالا نبود اما از سوی دیگر باید میتوانستند اقساط این وام را پرداخت کنند. با این شرایط ابتدا تسهیلات مسکن برای طرح نهضت ملی تنها ۴۵۰میلیون تومان در نظر گرفته شده بود که بازپرداخت آن ۲۰ساله و با سود ۲۳درصد بود؛ به این ترتیب متقاضیان این تسهیلات باید تا ۲۰سال هرماه هشتمیلیون و ۷۰۰هزار تومان بهعنوان اقساط وام به بانک پرداخت میکردند. در ادامه با تصمیم شورای پول و اعتبار، درصد سود این وام به ۱۸درصد کاهش پیدا کرد و از طرف دیگر مبلغ این تسهیلات هم به ۵۵۰میلیون تومان افزایش یافت.
جزئیات اقساط
در این شرایط باز هم بازپرداخت اقساط سنگین بود؛ چراکه متقاضیان باید طی ۲۰سال، ۲۴۰ قسط به مبلغ هشتمیلیون و ۴۸۸هزار تومان پرداخت میکردند. بر همین اساس با تصمیم دولت قرار شد اقساط وام ۵۵۰میلیون تومانی طرح نهضت ملی مسکن با روش پلکانی محاسبه شود. به این ترتیب متقاضیان باید در سال اول ماهانه حدود هفتمیلیون و ۳۵۷هزار تومان پرداخت کنند.این اقساط در سال پنجم به هشتمیلیون و ۲۸۱هزار تومان و در سال دهم به ۹میلیون و ۶۰۰هزار تومان میرسید. در سال پانزدهم بازپرداخت وام، اقساط ماهانه ۱۱میلیون و ۱۲۹هزار تومان و در نهایت در سال بیستم اقساط ماهانه وام نهضت ملی مسکن، به ۱۲میلیون و ۹۰۱هزار تومان میرسید. تعداد زیادی از متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن کارگران هستند و غالبا حقوق پایه وزارت کار را دریافت میکنند که رقمی بین هشت تا ۱۰میلیون تومان است؛ طبیعتا اقساط هفتمیلیون و ۳۵۷هزار تومانی بخش زیادی از درآمد آنها را شامل شده و تامین بقیه مخارج زندگی آنها با مشکل مواجه میشد. در چنین شرایطی دلالان مسکن وارد عرصه شده و سعی داشتند امتیاز اقشار کمدرآمد را با قیمتهای ناچیز خریداری کنند که باز هم متقاضیان مسکن از خانهدار شدن جا میماندند و این طرح از اهداف اولیه خود که تامین مسکن اقشار فاقدمسکن بود دور شده و از سوی دیگر بازهم دلالان با احتکار مسکن، به افزایش قیمت مجدد آن دامن میزدند. دولت باز هم راهکار جدیدی برای متقاضیان در نظر گرفت و سقف اقساط وام نهضت ملی مسکن را در دو سال اول کاهش داد و به این ترتیب سقف این اقساط به پنجمیلیون و ۹۰۰هزار تومان رسید.
تعیین سقف
ابوالفضل نوروزی، مشاور وزیر و مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن در توضیح اقدامات حمایتی دولت از متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن گفت: از اقدامات موثر برای کمک به متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن تعیین سقف پنجمیلیون و ۹۰۰هزار تومانی برای بازپرداخت اقساط در دو سال اول است که پیش از این مبلغ اقساط بیشتر بود.پلکانیشدن وام مسکن، اقساط ۸.۵میلیونی را به ۵/۷میلیون کاهش داد و باز هم این رقم به پنجمیلیون و۹۰۰هزارتومان رسید تا در مرحله دوم یکمیلیون و ۶۰۰هزار تومان از رقم اقساط کم شود. کاهش دومیلیون و ۶۰۰هزار تومانی اقساط در مجموع کمک زیادی به معیشت متقاضیان خواهد کرد؛ در شرایطی که کارشناسان حوزه مسکن اعلام کرده بودند نباید ارقام بازپرداخت اقساط بیشتر از نصف درآمد یک خانواده باشد تا معیشت آنها دچار آسیب نشود، دولت مبلغ اقساط را به کمتر از نصف درآمد یک کارگر کاهش داد.
لزوم تداوم حمایتها
کاهش مبلغ پنجمیلیون و۹۰۰هزارتومان از درآمدهای یک خانواده که جزو اقشار متوسط هم بهشمار میرود تاثیر زیادی در کاهش سطح رفاه خواهد داشت، بههمیندلیل حمایت دولت نباید تنها در مرحله ارائه تسهیلات و پلکانیشدن بازپرداخت، متوقف شود. یکی از تکالیف بعدی دولت، کمک به این خانوادههاست تا در سالهای پیشرو درآمدهای این خانوادهها نیز افزایش پیدا کند و تسهیلات چندمیلیونی وام مسکن ضربهای به سبد معیشتی این خانوادهها نزند و سفره آنها کوچکتر از قبل نشود. به اعتقاد کارشناسان، این اقشار باید سهم بیشتری از افزایش دستمزدها در کشور داشته باشند و سهم آنها از درآمد سرانه کشور بیشتر شود تا بتوانند قسط پنجمیلیون و ۹۰۰هزار تومانی در طول ۲۰ سال آینده را پرداخت کنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد