بررسی مصرف بی‌جا و خودسرانه آنتی‌بیوتیک

جام جم آنلاین اصفهان؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ گفت: در زمان شیوع بیماری کووید19 یک موضوع دارای اهمیت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بود چون بیماری کووید19 بیماری ویروسی است و در عفونت‌های ویروسی، آنتی بیوتیک نباید تجویز شود.

وی با بیان این که چیزی که در دوران کرونا باب شده بود مصرف خود سرانه آنتی بیوتیک بود؛ افزود: طبق آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت WHO))، ایران رتبه دوم مصرف آنتی بیوتیک در جهان را دارد و این میزان مصرف یعنی چیزی حدود ۱۶ برابر مصرف دنیا.

دکتر سلگی تاکید کرد: وضعیت ما متاسفانه در مصرف آنتی بیوتیک خوب نیست و معمولا خیلی از مردم وقتی دچار سرماخوردگی می‌شوند که معمولا هم در فصل زمستان عامل آن ویروس هست، دوباره خود سر آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند البته ممکن است تجویز پزشک باشد اما اصولا در همه خانه‌های ما داروهای آنتی بیوتیک وجود دارد و حتی در مراجعه به پزشک هم اصرار بی‌رویه بیمار برای تجویز آنتی بیوتیک است.

وی ادامه داد: به خاطر این که مردم آگاهی و دانش نسبت به آنتی بیوتیک ندارند اینقدر مصرف آنتی بیوتیک در کشور بالا هست و داریم هزینه پرداخت می‌کنیم و خیلی وقت‌ها این آنتی بیوتیک‌ها باکتری‌های مفید بدن ما را از بین می‌برند، و حتی ضعیف‌تر و مستعد عفونت‌های بیشتری هم می‌شویم. به همین دلیل باید تا جایی که ممکن است به پزشکان اعتماد کنیم و مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک نداشته باشیم و مصرف آنتی‌بیوتیک به دیگران پیشنهاد ندهیم.

متخصص باکتری شناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گفت: معمولا در عفونت‌های ویروسی آنتی بیوتیک تجویز نمی‌شود؛ اما بعضی مواقع ممکن است پزشک آنتی بیوتیک تجویز نکند درمان علامتی باشد مثلا مُسَکن تجویز کند و توصیه‌هایی  برای مصرف آب میوه و سوپ و غیره داشته باشد.

وی ادامه داد: اما بعضی مواقع این را داریم که ممکن است علت اولیه عفونت ویروسی باشد و بعد عفونت باکتریال افزون عفونت ویروسی شود که آن موقع آنتی بیوتیک تجویز می‌شود پس  تا جایی که ممکن است به پزشکان باید اعتماد کرد و مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک نداشته باشیم.

چه تعداد از بیماران کرونایی مورد بررسی شما خودسر آنتی‌بیوتیک مصرف کرده بودند؛ همچنین اگر بیمارستان تجویز آنتی‌بیوتیک برای این بیماران داشته؛ علت را بفرمایید و این که نتیجه این پژوهش کاربردی شد یا نه؟

دکتر سلگی گفت: خیلی از این بیماران قبل از این که مراجعه کنند خودسرانه آنتی بیوتیک را مصرف کرده بودند. 

وی ادامه داد: یکی از مشکلات این بود که در آن بازه زمانی ابتدای کرونا پزشکان در خیلی جاها مشکل داشتند و نمی‌دانستند آیا آنتی بیوتیک بدهند یا ندهند.

متخصص باکتری شناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، با تصریح  این که از همان ابتدای شیوع کرونا مصرف آنتی بیوتیک را در طرحی پژوهشی در رابطه با برخی بیماران بیمارستان امین آغاز کردیم، گفت: موج پنجم کرونا که باز بیمارستان امین  برای کرونا انتخاب شد دیگر تجویز آنتی بیونتیک را نداشتیم؛ یعنی این طرح پژوهشی از پیک اول کرونا و مقاله‌ای که از آن مستخرج شد؛ درسی که گرفتیم و کاربری کردیم این بود که تجویز بی‌رویه آنتی بیوتیک‌ها در اورژانس و در آی سی یو جلوش گرفته شد؛ بطوری که در یکی از عفونت‌ها 90 درصد کنترل کردیم یعنی آن باکتری که باعث عفونت شده بود 90 درصد کنترل کردیم از طریق آموزش، تغییر نگرش و دیدگاه پرستاری و از طریق نظارت. 

دکتر سلگی اظهار کرد: نتیجه کاربردی این پژوهش بسیار اهمیت دارد چرا که عفونت‌های مقاوم در بیمارستان از 20 درصد تا 80 درصد متاسفانه مرگ و میر دارد.  

وی تاکید کرد: از عفونت‌های بیمارستانی نباید غافل باشیم چون هزینه‌های آن هم سرسام‌آور است؛ اگر مریض در بیمارستان یک عفونت گرفت درمان این عفونت‌های مقاوم حداقل بین 20 تا 60 هزار دلار هزینه دارد.

راهکار برای جلوگیری از عفونت‌های بیمارستانی چیست و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان غیر از این طرح پژوهشی چه برنامه‌ها و اقداماتی در نظر گرفته است؟

 متخصص باکتری شناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گفت: ‌در خصوص راهکار  حداقل در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان دو ایده داشتیم که یک ایده در مورد عفونت‌های بیمارستانی هست که با معاونت پژوهشی و همکاران عفونی از نظر علمی کار را جلو ببریم که تجویز منطقی آنتی بیوتیک داشته باشیم؛ برای استادان و دانشگاهیان هم نشست‌هایی برگزار می‌شود.

وی افزود: و از نظر دیدگاه عمومی ما با شهرداری و فرمانداری از طریق بنیاد ملی نخبگان برنامه داریم که از ظرفیت‌های شهرداری و سایر رسانه ها هم کمک بگیریم و دانش و نگرش مردم را نسبت به آنتی بیوتیک تغیر دهیم؛ این کار نیاز به حمایت دارد. 

/* هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین