سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
ما در این مقاله در خصوص مالیات حقوق، چگونگی محاسبه آن و موارد معافیت توضیحاتی ارائه دادهایم:
مالیات بر حقوق متناسب با هدفها و اولویتهای هر جامعه میتواند متفاوت باشد. در برخی جوامع، هدف اصلی مالیات بر حقوق ممکن است تأمین هزینههای عمومی باشد و در برخی دیگر، تأمین توازن اجتماعی و کاهش نابرابری درآمدی است. در نتیجه، سیاستهای مالیاتی میتوانند به منظور تشویق تولید، توزیع منابع، تحقق عدالت اجتماعی و تعادل اقتصادی طراحی شوند.
مالیات بر حقوق میتواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم اخذ شود. مالیات مستقیم به معنای مالیاتی است که مستقیما از درآمد حاصل از حقوق افراد کسر میشود، مانند مالیات درآمد شخصی. مالیات غیرمستقیم به معنای مالیاتی است که از طریق معاملات تجاری و مصرف کالاها و خدمات اخذ میشود، مانند مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر مصرف).
در مجموعه مقررات مالیاتی، مالیاتهای مستقیم به دو صورت مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی محاسبه میشوند. مالیات بر درآمد در واقع آن است که هنگام دریافت هر نوع درآمدی (شامل حقوق، املاک، کشاورزی و …) مبلغی به عنوان مالیات از آن کسر میشود و مبلغی که تحت عنوان درآمد به دست شما میرسد، با کسر مالیات است. مالیات بر دارایی مانند املاک و مستغلات، مالیات بر ارث، حق تمبر و …. نیز به صورت سالانه بر تمام داراییهای یک فرد وارد میشود.
رایجترین نوع مالیات غیر مستقیم مالیات بر مصرف است که هنگام خرید کالاها و محصولات آن را میپردازیم. از انواع دیگر و مثال برای مالیات غیر مستقیم مالیات بر ارزش افزوده و مالیاتهای گمرکی است. برای محدود کردن واردات و تقویت تولید داخلی برخی مالیاتهای سنگین بر کالاهای گمرکی وارد میشود.
آخرین قانون مصوب در خصوص میزان مالیات بر حقوق، شامل این موارد است:
سقف معافیت مالیاتی سالانه موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات های مستقیم در سال ۱۴۰۳ مبلغ صد میلیون (۱۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تعیین میشود. نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی اعم از مجموع مندرج در احکام کارگزینی شامل حق شغل، حق شاغل، فوق العاده مدیریت و فوق العاده مستمر و غیرمستمر و سایر پرداختی ها و کارانه به استثنای عیدی پایان سال به شرح زیر است:
نسبت به مازاد صد و بیست میلیون (۱۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا یکصد و شصت و هشت میلیون (۱۶۸/۰۰۰/۰۰۰) ریال، ده درصد (۱۰%)
نسبت به مازاد یکصد و شصت و هشت میلیون (۱۶۸/۰۰۰/۰۰۱) ریال تا دویست و هفتاد و شش میلیون (۲۷۶/۰۰۰/۰۰۰) ریال، پانزده درصد (۱۵%)
نسبت به مازاد دویست و هفتاد و شش میلیون (۲۷۶/۰۰۰/۰۰۱) ریال تا چهارصد و هشت میلیون (۴۰۸/۰۰۰/۰۰۰) ریال، بیست درصد (۲۰%)
نسبت به مازاد چهارصد و هشت میلیون (۴۰۸/۰۰۰/۰۰۱) ریال به بالا، سی درصد (۳۰%)
پله |
مبلغ حقوق از |
مبلغ حقوق تا |
حقوق مشمول مالیات |
نرخ مالیات |
مالیات متعلقه |
مالیات تجمیعی |
اول |
۱ |
۱۰۰,۰۰,۰۰۰ |
۰ |
۰ % |
– |
– |
دوم |
۱۰۰,۰۰۰,۰۰۱ |
۱۴۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۴۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۱۰ % |
۴,۰۰۰,۰۰۰ |
۴,۰۰۰,۰۰۰ |
سوم |
۱۴۰,۰۰۰,۰۰۱ |
۲۳۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۹۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۱۵ % |
۱۳,۵۰۰,۰۰۰ |
۱۷,۵۰۰۰۰۰ |
چهارم |
۲۳۰,۰۰۰,۰۰۱ |
۳۴۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۱۱۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۲۰ % |
۲۲,۰۰۰,۰۰۰ |
۳۹,۵۰۰,۰۰۰ |
پنجم |
۳۴۰,۰۰۰,۰۰۱ |
بیشتر |
– |
۳۰ % |
x |
۳۹/۵۰۰/۰۰۰+x |
ردیف |
مبلغ حقوق از |
مبلغ حقوق تا |
حقوق مشمول مالیات |
نرخ مالیات |
مالیات متعلقه |
مالیات تجمیعی |
اول |
۱ |
۱,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۰ |
۰ % |
– |
– |
دوم |
۱,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۱ |
۱,۶۸۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۴۸۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۱۰ % |
۴۸,۰۰۰,۰۰۰ |
۴۸,۰۰۰,۰۰۰ |
سوم |
۱,۶۸۰,۰۰۰,۰۰۱ |
۲,۷۶۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۱,۰۸۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۱۵ % |
۱۶۲,۰۰۰,۰۰۰ |
۲۱۰,۰۰۰,۰۰۰ |
چهارم |
۲,۷۶۰,۰۰۰,۰۰۱ |
۴,۰۸۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۱,۳۲۰,۰۰۰,۰۰۰ |
۲۰ % |
۲۶۴,۰۰۰,۰۰۰ |
۴۷۴,۰۰۰,۰۰۰ |
پنجم |
۴,۰۸۰,۰۰۰,۰۰۱ |
بیشتر |
x |
۳۰ % |
x |
۴۷۴/۰۰۰/۰۰۰ + x |
در برخی از موارد، قانون، استثنائاتی برای مالیات بر حقوقها قائل میشود. موارد معاف از مالیات حقوق، عبارتند از:
معافیت مالیاتی کارکنانی که درآمد سالانه آنها کمتر از ۶۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان باشد.
معافیت مالیاتی کارکنانی که از محل فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و فرهنگی درآمد کسب میکنند.
معافیت مالیاتی کارکنانی که در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته مشغول به کار هستند.
درآمدهای مشمول مالیات بر حقوق، با کسر معافیت مالیاتی حقوق، محاسبه میشود. حقوق و مزایای نقدی و غیرنقدی که کارفرمایان در مقابل انجام کار به کارکنان خود پرداخت میکنند. مزایای غیرنقدی نیز مشمول مالیات بر حقوق هستند، مگر اینکه در قانون یا مقررات خاص، از مالیات معاف شده باشند. برخی از مزایای غیرنقدی مشمول مالیات بر حقوق عبارتند از:
حق مسکن
حق ماموریت
حق اولاد
حق عائله مندی
پاداش
مزایای رفاهی
درآمدهای مشمول مالیات بر حقوق، بر اساس ماده ۸۳ قانون مالیاتهای مستقیم، عبارتند از:
حقوق و مزایای نقدی و غیرنقدی مندرج در قانون و مقرراتی که به موجب آنها حقوق و مزایای کارمندان پرداخت میشود.
اضافه کار و فوق العادههای غیرمستمر
پاداشها و مبالغ پرداختی به مناسبت اعیاد و جشنها
جمع جبرانی پرداختی به کارکنان
هزینه سفر و فوق العاده مسافرت
کمک هزینه مسکن و خواروبار
حق اولاد و عائله مندی
سایر مزایای نقدی و غیرنقدی
در بخش «موارد معاف از مالیات حقوق» بندهایی که در آنها مالیات، مورد معافیت قرار میگیرد، توضیح داده شده است. در این بخش موارد تکمیلی را ذکر کردهایم. درآمدهای معاف از مالیات بر حقوق، عبارتند از:
کمک هزینه مسکن
کمک هزینه اقلام مصرفی
کمک هزینه ایاب و ذهاب
کمک هزینه عائله مندی
کمک هزینه اولاد
بر اساس ماده ۱ قانون مالیاتی بخش قانون مالیات های مستقیم، تمام افراد حقیقی و حقوقی نسبت به ملک یا اموال خود مشمول مالیات هستند. البته در این خصوص باید اشاره نمود که هر نوع از املاک و اموال مشمول مالیات نخواهد شد. نکته دیگر آنکه برخی از سازمان ها به نمایندگی از دولت در دریافت مالیات همکاری می نمایند که البته با توجه به مفاد قانونی این موضوع اجرایی می شود. در این خصوص شاید بتوان گفت که به طور مستقیم به این نوع دریافت، مالیات اطلاق نمی شود اما در مفهوم واقعی نوعی مالیات است.
در نتیجه برخی از هزینه هایی که از سوی نهاد ها و سازمان های دولتی برای مردم ایجاد می شود به عنوان مالیات، اما نه با این نام دریافت خواهد شد. بخش دوم تمام اشخاص حقیقی مقیم ایران هستند که در داخل و یا خارج از کشور درآمد کسب نموده اند. بخشی از درآمد این افراد با توجه به نکاتی که در قانون آمده است به عنوان مالیات باید به دولت پرداخت شود. بخش سوم تمام افراد غیر ایرانی هستند که به واسطه ایران و یا به زبانی دقیق تر به دلیل انواع معاملاتی که در داخل ایران برایشان مهیا شده است، مشمول مالیات خواهند شد.
بر اساس ماده ۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم، حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده، از پرداخت مالیات معاف است. بنابراین، حقوق بازنشستگان از پرداخت مالیات بر حقوق معاف است. این معافیت، شامل حقوق بازنشستگان از صندوقهای بازنشستگی دولتی، غیردولتی، لشکری و کشوری میشود. البته، در صورتی که بازنشستگان، شغل دومی داشته باشند و از محل آن شغل، درآمدی کسب کنند، مشمول مالیات حقوق خواهند شد. همچنین، برخی از مزایای غیرنقدی که به بازنشستگان پرداخت میشود، مشمول مالیات حقوق هستند.
توجه داشته باشید که فرایند محاسبه مالیات حقوق میتواند بسیار پیچیده باشد و نیاز به آگاهی کامل از قوانین و مقررات مالیاتی دارد. همچنین دقت کنید که محاسبه مالیات حقوق بستگی به سیستم مالیاتی هر کشور و حقوقی دریافتی دارد. چنانچه نیاز به مطالعه مطالب بیشتر در خصوص حقوق و مالیات دارید، به سایت حسابو مراجعه کرده و صفحه محاسبه حقوق و دستمزد را نیز مطالعه بفرمایید و می توانید از طریق روش های زیر با کارشناسان حسابو در ارتباط باشید.
تلفن:52182 - 021
سایت:https://hesabo.com
آدرس:تهران، خیابان ولیعصر، مجتمع افق، پلاک ۲۳۱۳، طبقه اول
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد