دبیر انجمن تولید کنندگان گوشت مرغ ایران انتقاد کرد؛
سوال: آقای دکتر ممنون از اینکه وقتی در اختیار ما قرار دادید، در سال ۱۴۰۲ صنعت طیور با یک سری چالش‌ها و مشکلاتی مواجه بود که اولین مورد آن بحث تامین نهاده‌ها و نحوه توزیع آن بود که گاهاً تاخیر تحویل آنها به ۲تا ۳ ماه می‌رسید در حال حاضروضعیت تامین نهاده‌ها چگونه است؟
مبصری: الحمدلله بازار نهاده‌ها در حال حاضربازار آرامی است، تا جایی که بنده اطلاع دارم تخصیص اعتبارات به واردات نهاده‌ها نیز انجام گرفته است و منابع ارزی آن دیده شده است مگر اینکه باز هم بخواهیم برویم سر بحث جوجه‌ریزی ۱۷۰ میلیونی که بحث آن جداست چون به شدت من مصرف نهاده‌ها در آن زمان افزایش پیدا می‌کند فعلاً از نظر تعادل جوجه‌ریزی‌ها و تامین نهاده‌ها مشکلی وجود ندارد.
سوال: اساساً چرا این نوسانات در صنعت طیور رخ داد و ممکن است در سال آینده این مشکلات باردیگر تکرار شود؟
مبصری: ابتدای سال گذشته یک سری چالش‌ها در صنعت طیور ایجاد شد که علت آن باز می‌گشت به کمبود جوجه یک روزه، کمبود نهاده‌ها و نحوه توزیع آن، البته خوشبختانه از آبان ماه تقریباً ما شاهد وفور جوجه و نهاده بودیم به همین دلیل بازار یک آرامش نسبی پیدا کرد و تولید کننده توانست با خیال آسوده‌تری تولیدش را انجام دهد.
**از آبان ماه آرامش بر بازار مرغ حاکم شد
در یک سوم پایانی سال فضای آرام در صنعت طیور شاهد هستیم، در حال حاضر پیش بینی مازاد تولید گوشت مرغ را هم داریم، از آنجایی که حدود۱۹۰ هزار تا ۲۱۰ هزار تن متوسط مصرف ماهیانه گوشت مرغ در کشور است از این باب با جوجه‌ریزی‌های ۱۵۰ میلیون قطعه‌ای که در ماه انجام شده است، پیش بینی می‌شود حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار تن مازاد تولید داشته باشیم که باید برای ذخیره‌سازی استراتژیک و همچنین صادرات برنامه‌ریزی شود.
**با جوجه‌ریزی ۱۵۰ میلیونی ۴۰ هزار تن مازاد تولید داریم
البته در وزارت جهاد برنامه‌ریزی‌های لازم در این زمینه انجام شده که جای تشکر دارد و در حال انجام است، پشتیبانی امور دام اخیراً ۱۰ تا ۱۲ هزار تن مازاد تولید را جمع‌آوری کرد اما با توجه به حساسیت بازار شب عید و ماه مبارک رمضان این روند برای مقطعی متوقف شده است و پس از گذر از این ایام بار دیگر خریدهای پشتیبانی امور دام ادامه خواهد داشت، از این باب عملکرد وزارتخانه موفق بوده است.
**خریدهای پشتیبانی امور دام فعلاً متوقف شده است
سوال: از جوجه‌ریزی ۱۲۰ میلیون در سال گذشته در سال جاری به ۱۵۰ میلیون قطعه رسیدیم که یک دستاورد بزرگ برای کشور بود….
مبصری: باید به این موضوع به عنوان یک فرصت برای صنعت طیور نگاه کنیم، جوجه‌ریزی ۱۲۰ میلیونی که در سال گذشته داشتیم و کفاف امور را می‌داد به جوجه‌ریزی ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلیونی تبدیل شد که نشان از افزایش ۳۰ درصدی در این زمینه دارد.
البته رسیدن به این عدد با استفاده از زیرساخت‌هایی بود که در گذشته ایجاد کرده بودیم و البته نباید از نقش زنجیره‌ها در افزایش ظرفیت تولید نیز به راحتی بگذریم، آنها با افزایش سرمایه مکفی، سهم تولید خود را افزایش دادند از زیرساخت‌های موجود استفاده کردند که این به نفع مرغداران خرد نیز هست.
**افزایش ۳۰ درصدی جوجه‌ریزی‌ها فرصتی برای صنعت طیور بود
سوال: در چند سال گذشته تولید کنندگان با چالشی به عنوان قیمت گذاری دستوری مواجه هستند و اعلام می‌کنند هزینه‌های تولید با قیمت‌های که باید مرغ خود را عرضه کنند همخوانی ندارد…
مبصری: یک معضل ما که هرگزحل نشد و با این رویکرد حل نخواهد شد همان قیمت‌گذاری دستوری است، این قیمت‌گذاری دستوری همواره در لسان مسئولان و تولید کنندگان وجود دارد و به اعتقاد بنده قبح این موضوع دیگر ریخته است، وقتی درباره قیمت گذاری دستوری صحبت می‌شودیک بار منفی در بطن این موضوع وجود دارد، حتی به نقطه‌ای رسیده‌ایم که مفهوم اصلی این واژه از بین رفته است و زائل شده است.
**قبح واژه قیمت‌گذاری دستوری ریخته است
الان در همین روزی که در اینجا صحبت می‌کنیم یک ابلاغی از وزارتخانه داریم که قیمت مرغ زنده تضمینی ۵۸ هزار تومان است، متاسفانه از سمت دیگر مصاحبه‌های مختلفی از سوی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی داریم که اعلام می‌کنند قیمت مرغ برای مصرف کننده ۷۸ تا ۸۰ هزار تومان است، هیچ ماشین حسابی اینگونه محاسبه قیمت مرغ را بر نمی‌تابد، شما هر طور که حساب کنید با بهترین راندمان هم حساب کنید، نمی‌توانید مرغ ۵۸ هزار تومانی را به قیمت۸۰ هزار تومان به مصرف کننده عرضه کنید، حال بماند که باید برای مصرف کننده خارج استان ۷۳ هزار تومان عرضه شود.
**هیچ ماشین حسابی نحوه محاسبه قیمت مرغ را برنمی‌تابد
ما اگر یک راندمان ۷۵ درصد برای مرغ زنده در نظر بگیریم که برای مرغداران ملموس است و البته خیلی‌ها می‌گویند این ۷۵ درصد کم است و باید عدد بیشتری را در نظر بگیریم و اگرهزینه‌های کشتار،هزینه‌های حمل مرغ کشتارشده به مقاصد توزیع را کنار هم بگذاریم، حداقل قیمت عرضه در میدان بهمن تهران نباید کمتر از ۸۲ هزار تومان باشد، در حالی که امروز مصر به عرضه ۷۳ هزار تومان در میدان بهمن تهران هستند، یعنی کیلویی ۱۰ هزار تومان زیر قیمت کشتارگاه این اتفاق رخ می‌دهد.
**عرضه مرغ در میدان بهمن تهران نباید کمتر از ۸۲ هزار تومان باشد/ضرر ۱۰ هزار تومانی کشتارگاه‌ها
کشتارگاه‌ها امروز واقعاً در حال ضرر دادن هستند و متاسفانه فریادرسی هم وجود ندارد به رغم اینکه ما مکاتبات زیادی داشتیم و مذاکراتی با بالاترین مقام‌ها در وزارتخانه داشته‌ایم متاسفانه مشکل حل نشده است.
**کشتارگاه‌ها فریادرسی ندارند/قیمت‌گذاری دستوری کشتارگاه‌ها را ورشکسته می‌کند
این در حالی است که بیشترین بار اشتغال صنعت طیور را هم کشتارگاه‌ها بر دوش دارند در هر کشتارگاه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر، بسته به مقدار کشتاری که در ساعت انجام می‌شود پرسنل مشغول به فعالیت است و این وضعیت کشتارگاه‌ها را به مرز ورشکستگی می‌برد.
متأسفانه بدون منطق ریاضی مشکلات حل نخواهد شد، ما مخالف قیمت‌گذاری دستوری هستیم اگرچه می‌گوییم حتی اگر می‌خواهید قیمت‌گذاری انجام دهید باید بر اساس یک لیست هزینه این کار انجام شود، خود مکانیزم عرضه و تقاضا نشان داد که می‌تواند تنظیم‌گر بازار باشد و لذا لازم نیست که قیمت‌ها را دستکاری کنیم.
سوال:برخی کارشناسان صنعت طیور از جمله جنابعالی اعتقاد دارید جوجه ریزی ۱۴۰ میلیون قطعه‌ای برای تامین نیازهای داخل کفایت می‌کند اما اخیراً مسئولین وزارت جهاد بحث از افزایش جوجه‌ریزی‌ها به ۱۷۰ میلیون قطعه در ماه داشتند و ظاهراً برنامه‌ریزی‌های نیز در این زمینه انجام شده است تا از ابتدای سال آینده این موضوع محقق شود، به اعتقاد شما لازم است این میزان جوجه‌ریزی انجام شود با توجه به اینکه همین جوجه‌ریزی ۱۵۰ میلیونی حداقل در سه ماه گذشته مازاد تولید زیادی را ایجاد کرده است؟
مبصری:ما در اعلام اینگونه مواضع به یکپارچگی تصمیم گیری نیاز داریم، اینکه بخواهیم ۱۷۰ میلیون قطعه جوجه بریزیم ابتدا باید زیرساخت‌های فیزیکی این کار را داشته باشیم، اصلاً باید ببینیم این‌ها فراهم هست یا خیر؟ اگر نیست چقدر کم بود داریم و برای اینکه کمبودها را جبران کنیم چقدر راه داریم و به چه میزان زمان نیاز داریم.
** برای جوجه‌ریزی ۱۷۰ میلیون قطعه‌ای به زیرساخت‌های فیزیکی نیاز داریم
از سوی دیگر بهره‌وری هم مهم است یعنی اینکه همه چیزها به تعداد جوجه ریزی نیست، باید بهره‌ور عمل کنیم، باید آنچه که در استانداردهای بین‌المللی وجود دارد را رعایت کنیم، ممکن است ۱۷۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی انجام شود ولی آنچه که ما می‌دانیم این است که ظرفیت کل جوجه کشی‌های ما به طور مثال بیشتر از ۱۸۰ میلیون تخم‌مرغ هم‌زمان نیست، اینکه قطعاً پاسخگوی جوجه ریزی ۱۷۰ میلیون قطعه‌ای نخواهد بود، بنابراین ما باید توسعه جوجه کشی را داشته باشیم ممکن است در بخش مرغ مادر خیلی مشکل نداشته باشیم اما باید مرغ اجداد را تقویت کنیم.
اما مسئله دیگر این است باید سود و هزینه کنیم و ببینیم که با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی که فشار زیادی هم به دولت برای تامین آن وارد می‌کند مقرون به صرفه هست که این تعداد جوجه‌ریزی انجام شود یا خیر؟ که در این مورد باید مسئولین وزارت جهاد پاسخگو باشند، شاید آنها می‌خواهند با گسترش صنعت طیور امنیت غذایی را به سایر کشورها هم صادر کنند به اعتقاد بنده این تصمیم تصمیمی است که اگر درست اتخاذ شود و هم به نفع کشور است هم به نفع مردم و تولیدکنندگان است و از سوی دیگر یک اطمینان اجتماعی برای دولت ایجاد می‌کند.
رسیدن به جوجه‌ریزی ۱۷۰ میلیون قطعه‌ای با وزن امروز مازاد تولید زیادی را به همراه خواهد داشت که باید برای آن برنامه‌ریزی کرد و بعد به سمت آن رفت.
سوال: علیرغم اینکه به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی بیش از ۹۵ درصد از صنعت طیور در دست بخش خصوصی قرار دارد، اما دولت با راه‌اندازی سامانههای متعددی همچون ستکاوا مشکلاتی را برای آنها ایجاد کرده است و از طریق اینگونه سامانه‌ها اعمال حاکمیت می‌کند، به اعتقاد جنابعالی اصلاً لزومی به راه‌اندازی این سامانه‌ها وجود داشت؟
مبصری: درباره سامانه‌ها باید عرض کنم، یک سری سامانه‌ها را ما نیاز داریم، مثلاً سامانه قرنطینه دامپزشکی حتماً نیاز است مخصوصاً در زمان صادرات و ارتباطات بین‌المللی نیاز به این سامانه خودش را نشان می‌دهد، اما یک سری سامانه‌ها در حوزه جابجایی کالا داریم که در حوزه وزارت صمت است، مثل سامانه جامع تجارت و جامع انبارها که باز می‌گردد به گردش کالا و پول در کشور، یک سری سامانه‌ها هم داریم که قرار نبوده سامانههای نظارتی باشند این سامانه‌ها طراحی می‌شود با این دیدگاه که صرفاً آمار ارائه کنند به مانند سامانه سماسط تعدد این سامانه‌ها بیشتر موازی کاری است و ارزش اسنادی ندارد.
**تعدد سامانه‌ها موازی کاری است/برخی سامانه‌ها اعتبار اسنادی ندارند
اصلاً سامانههای توزیع هوشمند با دیدگاه توزیع براساس کمبود طراحی شده‌اند انگار ما می‌خواهیم مطمئن باشیم که همیشه در تولید گوشت مرغ کمبود داشته‌ایم و می‌خواهیم آن را به میزان کافی برسانیم. اگر ما یک وقت در شرایطی قرار بگیریم که چاره‌ای جز توزیع سهمیه‌ای نداشته باشیم ممکن است این سامانه‌ها به کار بیایند، اما اگر فراوانی داشته باشیم به اعتقاد بنده این سامانه‌ها اصلاً محلی از اعراب ندارند به همین دلیل عرض کردم یکپارچگی در تصمیم‌گیری باید داشته باشیم.
اگر تصمیم حاکمیت این است که فراوانی ایجاد کند و ۱۷۰ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام شود و توزیع شود جوجه یک روزه تولید می‌شود و تنها به درد جوجه‌ریزی در سالن مرغداری‌ها می‌خورد به درد قاچاق نمی‌خورد چون عمرش بیشتر از ۴ ساعت نیست اگر مرغ هم تولید شود گوشتش به درد خوردن و منجمد کردن می‌خورد چون کالای فساد پذیر است و باز هم به درد قاچاق نمی‌خورد.
**جوجه یکروزه و مرغ قابلیت قاچاق ندارد/تعدد سامانه‌ها برای تولیدکنندگان مزاحمت ایجاد می‌کند
بنابراین به نظر می‌رسد یک خلط مبحث در این زمینه ایجاد شده است، این تعدد سامانه‌ها به جز ایجاد مزاحمت برای بخش خصوصی کاری رقم نزده است، اگر یک روزی مجبور شویم اقتصادی داشته باشیم که ناشی از سهمیه‌بندی کالاها باشد شاید این سامانههای توزیع کننده به درد بخورد ما با دوستان صحبت کردیم و نظرات خود را درباره سامانه‌ها اعلام کرده‌ایم به نظر ما تعدد سامانه‌ها کمکی نمی‌کند زمانی که انصاف در قیمت گذاری رعایت نشود قطعاً سامانه‌ها نارضایتی ایجاد می‌کند.
سوال: سامانه‌هایی که وجود دارند اکثر مواقع اعمال حاکمیت می‌کنند و تولید کنندگان از این موضوع گلایه دارند که با کوچک‌ترین موضوعی پرونده آنها به تعزیرات ارجاع داده می‌شود….
مبصری:به اعتقاد بنده مکانیزم عرضه و تقاضا بهترین راهکار برای تنظیم بازار است، سامانه‌هایی که رصد گردش کالا را بر عهده دارند بیشتر به گردش کالا تعدی می‌کنند، در دنیا هم دولت‌ها قیمت‌ها را کنترل می‌کنند البته نه به شیوه‌ای که در کشورمان انجام می‌شود، آنها ابزار و قوانین ضد انحصار و تبانی دارند اگر این دو مورد حاکم نشود قیمت‌ها به حداقل می‌رسد.
**سامانه‌هایی که رصد گردش کالا را بر عهده دارند بیشتر به گردش کالا تعدی می‌کنند
در مجموع سامانه‌هایی که اعمال قیمت می‌کنند در هر حالتی از نظر بنده سامانههای نامطلوبی هستند، اما در کشور یک شرایطی داریم که یک نحله فکری از آن خارج شده است که آن هم این است که ما باید قیمت را کنترل کنیم، اگر قرار است این اتفاق بیفتد و خواست حاکمیت است باید مذاکره کنیم و اثرات منفی آن را ذکر کنیم، البته زمینه مذاکره پیش آمده است و ما نظراتمان را گفته‌ایم و الحمدلله تا حدودی نظرات ما را پذیرفته‌اند.
سوال:ظاهرا یک شکایتی هم از سوی انجمن کشتارگاه‌های استان گلستان درباره ست کاوا انجام شده بود موضوع آن چه بود؟
مبصری:ما مطابق قانون اجازه داریم اگر نظر حاکمیتی باعث ضرر ما شد با ارائه مستندات به شورای رقابت خواهان برگشت ضررمان از طریق دولت بشویم، این شکایت باز می‌گشت به این زمینه کسب و کار، وقتی ما نمی‌توانیم نظرمان را به حاکمیت بقبولانیم این می‌ماند که مستندات زیانمان را ارائه کنیم و مطابق قانون خواهان بازگشت زیانمان شویم کاری که هر سال خودروسازان انجام می‌دهند، هر سال زیان انباشته خودروسازان توسط دولت جبران می‌شود.
**ارائه مستندات ضرر مرغداران به شورای رقابت
طبیعی است در صنعت طیور که ۱۰ میلیارد دلار در سال ارزش تولیداتش است و از طریق اعمال حاکمیت تولید کنندگان دچار ضرر و زیان شده‌اند خواهان این باشند که ضرر و زیانشان را جبران کنند وگرنه ممکن است برخی واحدهای تولیدی تعطیل شوند و ظرفیت‌ها کاهش پیدا کنند.
سوال:تولید کنندگان در حال حاضر می‌گویند جوجه یک روزه را به قیمت ۳۲ هزار تومان تهیه می‌کنند و گاهاً نهاده‌ها را از بازار آزاد با قیمت بیش از ۳۰ هزار تومان خریداری می‌کنند و در نهایت باید مرغ خود را به میدان بهمن تهران ۷۳ هزار تومان تحویل دهند……
مبصری:بله، عرض کردم این قیمت‌گذاری غیرمنصفانه برای تولیدکنندگان در خیلی جاها مشکل ایجاد کرده است، یکی از این موارد همین موضوعی است که شما اشاره کردید، فروش مرغ به میدان بهمن تهران حداقل ۱۰ هزار تومان ضرر برای تولید کننده دارد.
سوال: در چند وقت اخیر تولید کنندگان از قیمت و کیفیت جوجه یک روزه گلایه‌مند بودن در حال حاضر وضعیت تولید جوجه یک روزه در کشور چگونه است؟
مبصری: درابتدای سال گذشته یک چالشی به دلیل جوجه‌ریزی مرغ اجداد داشتیم که این مسئله در حال حاضر حل شده است، در شش ماه دوم سال ۱۴۰۳ تقریبا مشکلی در تامین جوجه یک روزه نخواهیم داشت و شاید مازاد تولید هم داشته باشیم، تقریباً بیش از یک میلیون و ۱۵۰ هزار قطعه جوجه ریزی مرغ مادر در ماه خواهیم داشت که از این به بعد به میزان کافی جوجه یک روزه در دسترس خواهیم داشت.
** در شش ماه دوم سال ۱۴۰۳ مشکلی در تامین جوجه یک روزه نخواهیم داشت
اما راجع به کیفیت جوجه یکروزه سه نکته وجود دارد، اول اینکه به دلیل تحریم‌ها چند سالی هست که گله اجداد خارجی وارد نشده است و ممکن است گله‌های که در کشور داریم قدری کیفیت خود را از دست داده باشد، دومین نکته این که کیفیت جوجه یکروزه از طریق مزارع مرغ مادر رقم می‌خورد، امروزهزینه تولید جوجه یک روزه به شدت بالا رفته است و گاهاً این موارد باعث شده است که شاهد نزول کیفیت جوجه یک روزه باشیم، نکته سوم هم باز می‌گردد به تعدد بیماری‌های جدیدی که در برخی مواقع صنعت طیور را درگیر کرده است.
سوال: اخیراً زمزمه‌های درباره اخذ مالیات از درآمد کشاورزی که پیش از آن معاف از مالیات بودند به گوش می‌رسد، با توجه به اینکه استان گلستان یکی از قطب‌های کشاورزی در کشور است و صنایع مولد در این استان وجود ندارد، این موضوع نگرانی‌های ایجاد کرده است…
مبصری: در این زمینه تولیدکنندگان به شدت نگران هستند، این نگرانی از یک باب در خصوص صنعت طیور است و باب دیگر به استان مربوط می‌شود، اینکه ما در استان گلستان به دلیل قیمت‌گذاری دستوری که بر روی صنعت غذا و نهاده‌های صنعت غذایی صورت می‌گیرد غالباً دچار مشکل درآمد سرانه هستیم، هر آنچه از پنبه، کلزا، گندم، مرغ، تخم مرغ و… در استان تولید می‌شود قیمت گذاری دستوری بر روی آن اعمال می‌شود.
**نگران دریافت مالیات از درآمد کشاورزی هستیم
استان گلستان استانی صنعتی نیست بیشتر کشاورزی است مالیات بر درآمد کشاورزی می‌تواند بر مشکلات بیفزاید اگر بخواهیم بر بخش کشاورزی مالیات وضع کنیم هم تولیدکنندگان را دچار چالش می‌کنیم و هم درآمد استان را کاهش خواهیم داد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
علی میرزابیگی، در گفت و گو با «روزنامه جام‌جم»:
«جام‌جم» روشهای مواجهه با کودکان در فضای مجازی و ضرورت سواد رسانه‌ای بزرگترها را بررسی کرده است
درگفتوگو با دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور بررسی شد
