اگر دقیقتر به این معضل نگاه کنیم، تفاوت چندانی میان روشهای غلط درمانی خانگی و خوددرمانیهای اینترنتی نیست. این روشها صرفا تجربههای شخصی افرادی است که آن را پیشنهاد میدهند که عموما هم هیچ دانشی از علم پزشکی ندارند و به همین دلیل نیز ممکن است تا حد زیادی دچار دستکاریهای سلیقهای شوند. هر دو این روشها فارغ از قدیمی یا جدید بودنشان، از اساس، غلط و اشتباه است زیرا هیچیک از مراحل درمان زیرنظر مستقیم پزشک نیست. عواملی مانند مشغلههای زندگی، ترس از محیطهای بیمارستانی یا به اصطلاح عامیانه «شرم حضور» در مقابل پزشک نیز ازجمله عواملی است که سبب میشود برخی افراد، استفاده از این روشهای خوددرمانی را به مراجعه به پزشک ترجیح دهند اما این روزها زیستبوم فناوری و نوآوری، پاسخ دیگری به این چالش داده است.
این موقعیت را تصور کنید؛ در بعد از ظهر یک روز تعطیل دچار دنداندرد، سردرد یا گلودرد ناگهانی میشوید. در این موقعیت ممکن است به امید بهبودی خودسرانه مسکنی مصرف کنید و چند ساعتی را نیز استراحت کنید؛ در بیشتر موارد پروژه خودتجویزی شما اگر اثر منفی بیشتری نداشته باشد، با شکست روبهرو شده و به اجبار به درمانگاه مراجعه میکنید اما در روزهای تعطیل معمولا پزشکان متخصص در دسترس نیستند و حتی در سایر روزهای هفته نیز دریافت نوبت ویزیت سریع نیز کمی دشوار است. در چنین موقعیتی شاید راه ارتباطی مستقیم و غیرحضوری با یک پزشک متخصص بهترین و تنها گزینه موجود باشد. مشاهده این چالش حیاتی و روزمره جامعه و جستوجوی پاسخی برای آن، منجر به طراحی و تولید نرمافزار کاربردی «پزشکت» در سال ۱۳۹۸ به همت سرکارخانم سپیده میرکریمی بهعنوان بنیانگذار و تیم همراه خود شد.
دغدغهای که به محصول تبدیل شد
به گفته میرکریمی مشاهده و رواج مشکلاتی مانند شیوههای خوددرمانی، بعد مسافت طولانی مناطق کمبرخوردار برای دسترسی به پزشکان متخصص یا حتی برخی عوامل فرهنگی مانند شرم حضور در مقابل پزشک و سایر مشکلات بزرگ و کوچک سبب شد تا ایده اولیه پزشکت ایجاد شود و به مرحله طراحی برسد. وی در ادامه توضیح میدهد: «تیم طراحی پزشکت پس از گذراندن تقریبا دو سال و انجام چند مرحله نیازسنجی و تحقیقات میدانی و با الهامگرفتن از نمونهای خارجی اقدام به طراحی و تولید نرمافزار پزشکت کردند.» از جلمه امکانات پزشکت میتوان به امکان گفتوگوی خصوصی و برقراری تماس صوتی و تصویری با پزشک اشاره کرد. همچنین اولین سامانه پرسش و پاسخ رایگان و برخط حوزه پزشکی در این نرمافزار ایجاد شد که میرکریمی از آن بهعنوان مسئولیت اجتماعی مجموعه پزشکت یادمیکند. از امکانات منحصربهفرد پزشکت، یکی از زیرمجموعههای داخلی آن بهعنوان شبکهای اجتماعی حوزه پزشکی به نام «پزشکگرام» است که پزشکان میتوانند مشابه با سایر شبکههای اجتماعی، مطالب و محتواهای تخصصی خود را برای بیماران به اشتراک گذارند. به گفته میرکریمی وجود این قابلیتها ضمن طراحی یک رابط کاربری مناسب، ساده و عامهپسند سبب شد تا در همان اولین سال فعالیت، گواهی شرکت خلاق از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری به این مجموعه اعطا شود.
حمایت، کلید فرهنگسازی درمانی
پزشکت اولین نمونه ایرانی نرمافزاری کاربردی در حوزه سلامت دیجیتال است که درحال حاضر بیش از۵۳۰۰ پزشک عمومی و متخصص، پیراپزشک، حتی دامپزشک و سایرمشاوران تخصصی دربیش از۷۰زمینه تخصصی سلامت جسم و روان به صورت ۲۴ساعته و در تمامی روزهای هفته در آن فعال و در حال ارائه خدمات به بیش از دو میلیون کاربر ایرانی داخل و خارج از کشور هستند. جامعه گسترده کاربران سامانههایی مانند پزشکت از روستاهای کمبرخوردار سیستان و بلوچستان گرفته تا قلب کلانشهرها میتواند زمینهساز ایجاد تغییرات اساسی در فرهنگ سلامت عمومی که از بنیانهای اساسی جامعه است، باشد. به عقیده میرکریمی فعالان حوزه سلامت دیجیتال از آنجا که بهطور مستقیم با عامه مردم سروکار دارند، میتوانند نقش پررنگی در ساخت جریان و فرهنگسازی اصولی در بطن جامعه داشته باشند. دستیابی به این مهم نیز نیازمند حمایتهای مادی و معنوی لازم و همکاریهای مشترک از سوی نهادهای مربوطه مانند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری است.