این روزها پوسیدگی دندان بهعنوان یک معضل جدی در جامعه مطرح است؛ موضوعی که آمارها هم آن را تایید میکند، چنانکه براساس تازهترین آمارهای منتشرشده،هر شهروند ایرانی حداقل شش دندان پوسیده دارد.بعد از۱۲سالگی هر فرد بین دو تا پنج دندان پوسیده دارد. همچنین ۸۷درصد کودکان زیر شش سال دندانهای پوسیده دارند.این موضوع به قدری گسترش پیدا کرده که حالا بیش از ۵۵ درصد افراد بالای ۶۵ سال در ایران دندانهایشان براثر پوسیدگی از بین رفته است. در چنین شرایطی، این سؤال مطرح میشود که چطور باید از سیر صعودی این آمارها در زمینه پوسیدگی دندان جلوگیری کرد؟ پاسخش تنها یک عبارت است: جدی گرفتن بهداشت دهان و دندان.
پوسیدگی؛ چطور و چگونه؟
بدون اغراق، همهچیز زیرسرهمه آن غذاهایی است که میخوریم. درواقع معمولا باخوردن غذاها و خوراکیهای مختلف، قند موجود در دهان باعث جذب باکتری، تشکیل پلاک و به مرور زمان پوسیدگی دندانها میشود؛ پلاک خاصیت اسیدی دارد و به مرور زمان مینای دندانها را نابود میکند. خوردن غذاهای چسبناکی که فعالیت باکتریهای دهان را تقویت میکند، غذاهای حاضری مانند فستفودها، اسیدهای موجود در مرکبات، نوشیدنیهای اسیدی مانند نوشابه و ... ازعوامل تحریک و پوسیدگی دندانی است که اگر به اوج خود برسد، بدون تردید از درد حفرههای ایجادشده، خوابمان نخواهد برد.
نشانهها را جدی بگیر
نهفقط در زمینه بیماریهای دهان و دندان، بلکه در هر بیماری دیگری، برخی نشانهها وجود دارد که ما را از وضعیت سلامتمان باخبر میکند؛ نشانههایی که اگر آنها را جدی بگیریم و بدون ازدستدادن زمان، سراغ درمان و علتش برویم، احتمالا خیلی زودتر از آنچه که فکرش را میکنیم به نتیجه خیر و سلامتی خواهیم رسید؛ موضوعی که در مورد پوسیدگی دندان هم صدق میکند و توجه به علائم این اتفاق، ما را از دردهای شبانه نجات خواهد داد. مثلا تورم لثه یا حتی تغییر رنگ لثه، یکی از شایعترین نشانههای بروز عفونت و پوسیدگی دندان است: «بوی بد دهان، بدمزهشدن مواد خوراکی در دهان، ایجاد لکه روی دندانها و نهایتا دردهای کم اما پیوسته، ازجمله نشانههایی است که خبر از پوسیدگی و دردهای غیرقابلتحمل میدهد؛ نشانههایی که نیاز به بررسی پزشک دارد تا به مراحل وخیمتری نرسد.» این را دکتر محمد عاطفت، دندانپزشک میگوید و توصیه میکند که کوچکترین این علائم و نشانهها را پیش از اینکه به مرزهای دردناکی برسد جدیبگیرید.
پیشگیری از دنداندرد
قریببهاتفاق دندانپزشکان معتقدند که مسواکزدن، سادهترین و تأثیرگذارترین کار برای جلوگیری از پوسیدگی دندانهاست.معمولا ۲۰ دقیقه بعد از غذا خوردن، باکتری، ماندههای غذا و اسید و آبدهان ترکیب شده و مادهای به نام پلاک ایجاد میکند.بهتر است بعد از هر وعده غذایی و صبحها و شبها قبل از خواب،مسواک بزنید و آن راتنها به یکبار در روز محدود نکنید.در این میان، استفاده از نخدندان هم باعث میشود که هیچ ذره غذا یا خوراکی در لابهلای دندانها گیر نکند تا بتواند به دندانها آسیب برساند اما اگر دندانهای کاملا سالم میخواهید و تحمل درد دندان برایتان غیرقابل تصور است، بهتر است استفاده از دهانشویههای حاوی فلوراید را هم در برنامه روزانهتان بگنجانید، چراکه میتواند درازبینبردن باکتریها و جلوگیری ازایجاد پلاک موثر باشد. البته که هیچکدام به پای مسواکزدن در پیشگیری و مراقبت نمیرسد!
چه بخوریم و چه نخوریم
یکی ازراههای مراقبت ازدندانها وجلوگیری ازپوسیدگی دندان،داشتن رژیم غذایی سالم است؛رژیمی به دور ازمصرف شیرینیجات وغذاهای دارای قند زیاد که باعث آسیب به دندانها میشود. نشاسته و قند موجود در نان، چیپس و ماکارونی و...هم از آن دست موادی است که میتواند سلامت دندانها را تهدید کند. علاوهبرآن، غذاهایی با مقدار اسید بالا مانند ترشی، لیمو، گوجه، عسل و... هم میتواند مینای دندان را ازبینببرد و سرعت پوسیدگی دندان را افزایش دهداما به همان اندازه که مهم است بدانیم که چه چیزهایی نخوریم یا کمتر بخوریم، خوب است بدانید که نوشیدن آب، مصرف سبزیجات ومیوههای تازه مثل سیب، هویج، کرفس و... میتواند به تقویت مینای دندان کمک کند.دراین میان، ازمصرف لبنیات که مواد مغذی زیادی داردغافل نشوید که میتواند در سلامت دندانها موثر باشد.