این تامل از آنجا ناشی میشود که معظمله پیشتر و در اردیبهشت ۱۳۹۹ هم روی کلیدواژه جوان و مومن تاکید کرده و تصریح داشتند که «علاج مشکلات کشور، دولت جوان مؤمن است». تاکید رهبر معظم انقلاب بر جوانگرایی و مومن و متعهدبودن کارگزاران نظام در دو برهه مختلف، نشان میدهد که رویکرد ایشان به شاخصههای انقلابی، نه پروژهمحور بلکه پروسهمحور است و اساسا ایشان با سیاست غیردفعی و غیرقهری، تحقق آرمانها و ارزشها را در دل «فرآیندهای نهادمند» مطالبه میکنند.
نکته مهم دیگر در متن و بطن فرمایشات رهبر معظم انقلاب، نگاه اصولی و بنیادین و صدالبته غیرجناحی ایشان به امر خطیر کادرسازی در نظام جمهوری اسلامی ایران است که در نوع خود برآمده از همان ارزشهای انقلابی توصیه شده، یعنی جوانگرایی، ایمان، تعهد و انگیزه است. رهبر معظم انقلاب، دولت را به بهرهگیری از جوانان تشویق کردند با این استدلال که فرضا چنانچه ۱۰۰ جوان با خصوصیات مذکور وارد دولت شوند، پس از چهار سال، ۱۰۰مدیرقوی و آماده خدمت تحویل داده خواهد شد. ایشان در عین حال این را هم افزودند که شهید رئیسی در زمینه جوانگرایی توفیقاتی داشت که لازم است ادامه یابد. تصریح رهبر معظم انقلاب بر کادرسازی به کمک نیروهای جوان نشان میدهد که ایشان با رویکرد آیندهنگرانه درباره تربیت و تولید مدیران و کارگزاران نظام، اعتقادی راسخ به رویشها در حوزه مدیریتی و پرهیز از ابتلا به سیکلهای تکراری از آمد و شد افراد و چهرهها، دارند.
در سالهای ابتدایی انقلاب اسلامی و در دوران جنگ تحمیلی، پستها و مسئولیتها نوعا به دست جوانان مومن و متعهد به انقلاب که انگیزه وافر و متزاید برای کارکردن داشتند، میافتاد و همین وضعیت موجب شد تا بسیاری از بحرانها با انرژی و خلاقیت جوانی، مرتفع شوند. در سالهای بعدی خاصه پس از نهادینهشدن بعضی روندهای نامناسب، تصمیمگیری درخصوص تقسیم مسئولیتها نوعا تابع خوشامد محافل عمدتا سیاسی شد و بهاین صورت با غلبه روابط بر ضوابط، محدودیتها و مضایقاتی در زمینه مدیریت پدید آمد. غلبه تصمیمات محفلی بر رویکردهای خردورزانه، معمولا باعث میشود که شایستگان و نخبگان واقعی در حاشیه نادیدگی فرو بروند و ساختار کلان، از توانایی آنها برای مدیریت جسورانه و در عین حال کارشناسانه بیبهره بماند. از دیگر عواقب تقسیم مسئولیتها براساس روابط شخصی وفامیلی،محافظهکاری درتصمیمات ومتعاقبا کاهش سرعت بازنگری درسیاستها ودرنتیجه،افزایش نارضایتی و ناامیدی عمومی است. البته در دورههایی سعی شد که حلقه بسته مدیران شکسته شود و فرصتی بیشتر در اختیار عرضاندام جوانان قرار بگیرد، اما آنطور که باید و شاید تاکنون کادرسازی در کشور شکل نهادینه به خود نگرفته و راهی طولانی برای رسیدن به تقسیم اصولی مسئولیتها در پیش داریم.
شاید یکی از دلایل نفوذ محفلگرایی در تقسیم مسئولیتها، ضعف تحزب درایران باشد.وقتی حزب حرفهای وجود داشته باشد، اعضای آن حزب، بهطور سلسله مراتبی و در طول زمان، آموزش مدیریتی میبینند و میتوانند با مشارکت حزب متبوعشان در آوردگاههای انتخاباتی، فرصت حضور در ساختار قدرت را هم به دست آورده و به این شکل، آموختههای خود را به شکل عملی به کار بگیرند و خیر عمومی را تامین کنند. چنانچه میبینیم یک موضوع در ظاهر ساده، یعنی معیوب بودن امر کادرسازی که خود معلول عوامل متعدد ازجمله نبودن تحزب است، میتواند چه تالی فاسدها و پیامدهای منفی برای کشور به دنبال داشته باشد. از این منظر میتوان به راهبردی بودن بیانات دیروز رهبر معظم انقلاب مبنی بر میدان دادن به جوانان مومن و با انگیزه برای ورود به عرصههای مدیریتی، پی برد. حضرت آیتا... خامنهای با تاکید مدامشان بر جوانگرایی حداقل طی یک دهه گذشته، در مقام دیدبان انقلاب اسلامی، همه کارگزاران نظام و تمام نیروهای سیاسی را متوجه آسیب بزرگ نقصان در روند کادرسازی کردهاند که در دولت چهاردهم باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.