برخی دیگر نیز به افزایش هزینههای دارویی، ملزومات دامداری، نرخ تورم موجود در کشور خصوصا کالاهای دیگر، هزینههای انرژی و دستمزد اشاره میکنند، ازطرف دیگراخیرا بنابراعلام مرکز آمار ایران، کمترین تورم سالانه مربوط به شیر (۱۴.۵درصد) بوده است.بااین حال بررسی نرخنامه خریدهرکیلوگرم شیر درکشور نشان میدهد سال ۱۴۰۰ قیمت هر کیلوگرم شیر۶۰۰۰ تومان،سال۱۴۰۱این میزان۱۲هزارتومان و از سال گذشته تاکنون نیز ۱۵هزارتومان بوده است اما اتحادیهها و انجمنهای مربوطه خبر از افزایش قیمت شیر خام میدهند. بررسیهای خبرنگار روزنامه جامجم از وزارت جهاد کشاورزی حاکی است نرخ شیر قرار بود اردیبهشت امسال افزایش یابد که با توجه به حوادث سیاسی صورت گرفته در کشورمان در ماههای اخیر به تعویق افتاده بود.
قیمت شیر ابتدا توسط شورای قیمتگذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی تعیین میگردد و سپس توسط ستاد تنظیم بازار کشور مصوب میشود و در پایان از سوی وزیر جهاد کشاورزی ابلاغ خواهد شد. با این حال همان طور که اشاره شد شیر خام پس از نان، دومین کالای اساسی است که در دولت چهاردهم افزایش قیمت به خود خواهد دید. فرهاد اکبری رئیس اتحادیه دامداران ایران در این زمینه گفت: وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده که نرخ خرید شیر خام در چند روز آینده به قیمت هر کیلوگرم ۱۸ هزار و۱۰۰تومان ابلاغ میشود.وی افزود: مقرر شده بود در اردیبهشت امسال نرخ شیرخام با این قیمت و با چربی ۳.۲درصد ابلاغ شود، اما در پی بروز حادثه برای رئیسجمهور شهید دولت سیزدهم، نرخ جدید دیگر ابلاغ نشد. رئیس انجمن صنفی گاوداران نیز بر سخنان اکبری مهر تایید زد و با بیان اینکه براساس مذاکرات صورت گرفته با وزیر جهاد، قیمت مصوب شیر خام در روزهای آتی ابلاغ میشود، اظهارکرد: نرخ کنونی مصوب هر کیلو شیرخام در دامداری ۱۵ هزار تومان است که با افزایش ۳۰۰۰ تومانی به ۱۸ هزار تومان رسیده است.
چقدر افزایش قیمت لبنیات داریم؟
با تعیین نرخ جدید ۱۸هزار و صد تومان شیرخام نسبت به قبل ۲۰درصد گرانتر شده است،اما شیرخام درقیمت تمام شده محصولات لبنی حدود ۷۰درصد تأثیر دارد، یعنی افزایش جدید شیر خام فقط ۱۴درصد در قیمت تمام شده لبنیات مؤثر است.بر اساس اعلام مجله علمی ساینس، ترکیه توانسته با افزایش بهرهوری و مدیریت هزینهها در واحدهای دامداری هزینهها را تا ۱۵ درصد کنترل کند.گفتنی است بر اساس گزارش مرکز آمار قیمت شیر در خردهفروشیها روندی صعودی داشته و از ۲۵ هزار و ۸۰۰ تومان به ۳۴ هزار و ۱۰۰ تومان (شیر پاستوریزه ۹۰۰ میلی لیتری) رسیده است.
آیا افزایش قیمت شیر منطقی بود؟
قیمت چهار نهاده دامی شامل سویا، ذرت دامی،ریال جو و کنجاله سویا در بازار طی یکسال اخیر کاهشی۲۰ درصدی را به اثبات رسانده است.از طرف دیگر یکی دیگر از نگرانیهای دامداران کمبود تامین این نهادهها بود، این در حالی است که در سال گذشته ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تن و در سال جاری نیز بیش از ۷ میلیون تن از این محصولات وارد شده است.به همین دلیل این افزایش واردات نهادههای دامی و کاهش قیمت آن طبیعتا باید مانع افزایش قیمت شیر میشد. این در حالی است که قضیه دقیقا برعکس شده و این میزان ارزبری دوباره واردات نهادههای دامی نتوانسته مرهمی بر تورم موجود در گروه لبنیات شود.در همین خصوص احسان ظفری، مدیرعامل و رئیس هیاتمدیره اتحادیه تعاونیهای لبنی ایران تصریح کرد: آخرین قیمت مصوب شیر خام مربوط به اردیبهشت سال ۱۴۰۲ و ۱۵ هزار تومان برای هر کیلو است و این قیمت نباید افزایش داشته باشد؛ زیرا بهای نهاده دام در سال جاری نسبت به سال گذشته نهتنها گرانتر نشده بلکه کاهش هم داشته است.وی افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون، قیمت انواع نهاده دامی ۱۰ تا ۲۰درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته و این اتفاق به رشد تولید دام و رونق صنعت دامپروری انجامیده است. اما تنها حلقهای که در زنجیره تولید تا مصرف محصولات لبنی از ارزانی نهاده بهرهمند شده، دامدار بوده است و دامداران با کاهش قیمت نهاده قیمت شیر خام راکاهش ندادندتا قیمت دیگر محصولات لبنی نیز پایین بیاید و تولیدکنندگان فرآوردههای لبنی و مصرفکنندگان هم از این کاهش قیمت منتفع شوند. در چنین شرایطی درست نیست که وزیر محترم جهاد کشاورزی در ابتدای فعالیت دولت چهاردهم با گرانکردن قیمت شیر خام زمینه گرانی محصولات لبنی را فراهم آورد و باید برای گرانکردن قیمت شیر خام دلیل کارشناسی داشته باشند.
مصرف لبنیات کاهش مییابد
به نظر میرسد با توجه به افزایش قیمت شیر و عدم توزیع شیر در مدارس دوباره باید شاهد کاهش مصرف لبنیات در کشورمان باشیم. براساس آخرین آمار، سرانه مصرف لبنیات به ۴۰ تا ۵۰ کیلو رسیده، در حالی که سال ۸۹ این میزان ۱۲۰ کیلوگرم بود؛ پس میتوان گفت در ۱۵ سال اخیر دو سوم (۶۷ درصد) سرانه مصرف لبنیات کمتر شده است که میتواند در سلامتی مردم تاثیر به سزایی داشته باشد، خصوصا بدانیم میانگین سرانه مصرف لبنیات در جهان ۱۸۰ کیلوگرم است.