آخرین راهکارها برای عبور از چالش‌های دام تا لبنیات

وضعیت تولید دام در کشور چگونه است؟ 
بعضی از اقدامات ناسازگار با توسعه روستایی در دهه‌های گذشته و تغییرات زیادی که در کالبد روستاهای کشور و اماکن روستایی ایجاد شده، دامداری روستایی، گله‌داری و نظام بهره‌برداری روستایی رادستخوش تغییرات اساسی کرده است.از طرف دیگر با توجه به خشکسالی بی‌سابقه درسال‌های۱۴۰۰و۱۴۰۱وهمچنین اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها درسال۱۴۰۱هزینه تولید در دامداری‌ها افزایش قابل توجهی پیدا کرد. دامداران دچار کمبود نقدینگی شده و برای جبران هزینه‌ها مجبور به حذف قسمتی از گله خود به‌خصوص در دام سبک شدند. لذاجمعیت دامی کشور کاهش یافت. با رفع خشکسالی و بارندگی‌های مناسب در سال زراعی ۱۴۰۳ ــ ۱۴۰۲ وضعیت مراتع وهمچنین کشاورزی بهبود یافت و دامداران درحال ترمیم گله‌های خود هستند.امید است در سال‌های آتی با حمایت از توسعه دامداری روستایی و تولید گوشت قرمز شاهد رونق و ثبات در گله‌های مولد و جمعیت دامی کشور باشیم.
 
امسال رشد تولید چگونه بوده است؟ 
با توجه به وضعیت مناسب بارندگی‌ها و مراتع کشور و همچنین برنامه‌های حمایتی دولت، پیش‌بینی‌های لازم برای تداوم و افزایش تولید در وزارت جهاد کشاورزی انجام شده است.درصورت تحقق ملزومات، تامین سرمایه درگردش پرواربندان و تسهیلات مربوط به اعتبارات تبصره۱۸ می‌توانیم به تولیدات پیش‌بینی‌شده دست یابیم. دراین خصوص پروژه‌هایی در قالب جهش تولید پیش‌بینی و اعتبارات لازم برای اجرای آن در نظر گرفته شده است. شرط رسیدن به اهداف پیش‌بینی‌شده در پروژه‌ها تامین اعتبارات ارزی و ریالی آنهاست. همچنین دستگاه‌های دیگر ازجمله سازمان برنامه‌و‌بودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باید وظایف خود را در این زمینه انجام دهند.
 
چه چالش‌هایی سر راه دامداران و تولید دام وجود دارد؟ 
کمبود نقدینگی دامداران به‌خصوص درزمینه پرواربندی ازچالش‌های بزرگ تولید گوشت‌قرمز است. تسهیلات کم‌بهره بانکی می‌تواند این چالش را برطرف کند. با‌این‌حال نیاز به ایجاد ردیف اعتباری خاصی برای این منظور احساس می‌شود. خوشبختانه در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ پیش‌بینی شده است که درآمد حاصل از اخذ عوارض واردات نهاده‌های دامی صرف پرداخت تسهیلات کم‌بهره به پرواربندان کشور شود. یکی از چالش‌های دیگر، تاخیر در پرداخت بهای شیر خام به دامداران توسط کارخانجات صنایع لبنی است که موجب ایجاد مشکل در تامین نقدینگی گاوداری‌ها شده است.
 
روند تولید دام را تا پایان سال چگونه ارزیابی می‌کنید؟ 
با پایان خشکسالی در سال زراعی جدید و بهبود وضعیت مراتع و تولیدات کشاورزی، دامداران کشور با اطمینان بیشتری در حال تولید هستند. در صورت ادامه وضعیت فعلی و ثبات نسبی عوامل کلان اقتصادی کشور تا پایان سال جاری قسمتی از جمعیت دامی کشور ترمیم خواهد شد،ولی ترمیم کامل آن وایجاد شرایط مطلوب ازحیث توسعه مجدد دامداری‌های روستایی که در اثر رویکردهای ناسازگار با توسعه روستایی که سالیان گذشته صورت گرفته نیازمند زمان و صرف اعتبارات گسترده‌تر برای جبران و بازسازی دامداری‌های روستایی و احیای گله‌داری کشور است.
 
می‌توانیم دوباره صادرکننده باشیم؟ 
طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، متناسب با شرایط اقلیمی کشور همه‌ساله بخشی از نیاز کشور به گوشت قرمز خصوصا جهت نیاز واحدهای فرآوری از خارج کشور تامین و تهیه شده است. اما براساس آخرین آمار گمرک، در سال گذشته دومیلیون تن محصولات لبنی (معادل شیر خام)  از کشورصادرشد که این میزان درشش‌ماه امسال به ۸۶۰هزار تن رسید.در سال گذشته معادل ۱۴هزار تن کره به سایر کشورها صادرشده است.لازم به ذکر است تا دو سال پیش واردکننده کره بودیم ولی با تلاش مسئولان، دامداران وصنایع لبنی مربوط واردات این محصول به صفررسیده ومقدار قابل توجهی صادرات انجام شده است.درمورد گوشت‌قرمز در صورت تامین ملزومات پروژه‌های جهش تولید، در پایان برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی شده که در این زمینه کشور تا ۹۰درصد به خودکفایی دست ‌یابد. با توجه به این‌که حدود ۷۰ درصد تولید گوشت‌قرمز کشور در دامداری‌های نیمه صنعتی و سنتی است برای رسیدن به خودکفایی در این زمینه باید به دامداران توجه ویژه‌ای مبذول شود.کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بازار مناسبی برای صادرات دام سبک کشور به‌شمار می‌روند. درسنوات گذشته صادرات قابل توجهی دراین خصوص انجام شده ولی به‌دلیل تنظیم بازار داخل روند آن متوقف شده است. با ترمیم جمعیت دام کشور یکی از گزینه‌های رونق‌بخشی دامپروری کشور می‌تواند استفاده از پتانسیل صادرات دام سبک پروارشده به کشورهای منطقه باشد.