شاید به یاد داشته باشید که دونالد ترامپ در سخنرانی پیروزی خود در پالم بیچ فلوریدا، گفته بود که ما می‌توانیم باردیگر کنترل مجلس نمایندگان را به‌دست بگیریم. پس از مشخص شدن اولین نتایج انتخابات، ترامپ پیروزی حزبش در سنا را باورنکردنی خواند.
وی همچنین به موفقیت جمهوریخواهان در مبارزات انتخاباتی مجلس نمایندگان اشاره و تأکید کرد که این حزب مدیون مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان است. حالا نتایج انتخابات کنگره نشان می‌دهد که همراه با کنترل سنا از سوی جمهوریخواهان، فرصت کافی برای اجرای سیاست‌های ترامپ در آمریکا فراهم شده است.
انتخابات کنگره و نتایج آن
باتوجه به این‌که کنگره آمریکا نهاد قانونگذاری دولت فدرال این کشور است، طبق قانون اساسی این کشور تمام اختیارات قانونگذاری متعلق به کنگره بوده و کنگره نیز از سنا (مجلس علیا) و مجلس نمایندگان (مجلس سفلی) تشکیل شده است. کنگره آمریکا دارای ۵۳۵ عضو دارای رأی است که شامل ۱۰۰ سناتور و ۴۳۵ نماینده کنگره می‌شود.
البته معاون رئیس‌جمهور آمریکا به عنوان رئیس مجلس سنا، تنها در صورت تساوی، حق رأی در مجلس سنا را دارد.
مجلس نمایندگان همچنین شامل شش عضو بدون حق رأی (نمایندگان از ناحیه کلمبیا، گوام، جزایر ویرجین، ساموآی آمریکایی، جزایر ماریانای شمالی و پورتوریکو) است.
نمایندگان کنگره برای دو سال انتخاب می‌شوند و قاعده کلی این است که اعضای کنگره از طریق انتخابات مستقیم انتخاب می‌شوند. رای‌دهندگان ثبت‌نام‌شده در آمریکا که حداقل ۱۸ سال سن دارند، می‌توانند رای دهند.
سنای آمریکا نیز نهاد نمایندگی ایالتی است و از ۱۰۰ سناتور تشکیل شده است و صرف‌نظر از جمعیت، هر ایالت توسط دو نماینده، نمایندگی می‌شود. سناتور‌ها برای دوره‌های شش‌ساله انتخاب می‌شوند.
در ۵ نوامبر امسال، نه‌تنها انتخابات ریاست جمهوری بلکه انتخابات پارلمانی نیز در آمریکا برگزار شد و آمریکایی‌ها ۴۳۵ نماینده مجلس نمایندگان را انتخاب کردند. علاوه‌بر این ترکیب مجلس عالی کنگره، در سنا نیز جمهوریخواهان نتایج خوبی را کسب کردند و اعضای حزب دونالد ترامپ قطعا اکثریت را در سنا به دست آورده‌اند.
چه چیزی در آمریکا تغییر می‌کند؟
باوجود چنین شرایطی اولین سؤال این است که چه فرصتی برای جمهوریخواهان در آمریکا فراهم شده و سیاست‌های این کشور چگونه تغییر می‌کند.
دیمیتری پوپوف در سایت لنتا در این‌باره نوشت کنترل کنگره آمریکا به ترامپ اجازه می‌دهد تا به وعده‌های خود عمل کند.
این نویسنده در مقاله خود با اشاره به این‌که اینک حزب جمهوریخواه بر دو قدرت اجرایی و مقننه کنترل دارد، نوشت: حالا جمهوریخواهان آماده تشکیل یک دولت واحد در کاخ سفید، سنا و مجلس نمایندگان هستند.
از سوی دیگر روزنامه نیویورک‌تایمز در مطلبی نوشت: پیروزی جمهوریخواهان در کنگره باید به دونالد ترامپ فرصت‌های بیشتری نه‌تنها در قوه مقننه، بلکه در قوه قضاییه بدهد.
با موافقت سنا، رئیس‌جمهور جدید می‌تواند تعداد بیشتری از حامیان خود را در دیوان‌عالی که در حال حاضر تحت سلطه محافظه‌کاران است، منصوب کند.
این روزنامه در ادامه تحلیل خود افزود: این امر، کنترل محافظه‌کاران بر قوه قضاییه را برای نسل‌ها تثبیت می‌کند.
علاوه‌بر این، از دست دادن کنترل هر دو مجلس توسط دموکرات‌ها، آنها را از توانایی انجام تحقیقات علیه سیاستمداران جمهوریخواه که می‌تواند به حزب حاکم آسیب برساند، سلب خواهد کرد.
سیاست‌های داخلی و خارجی
حضور جمهوریخواهان در سه‌گانه قدرت، این شانس را به ترامپ می‌دهد که همسویی با سیاست‌ها و اهدافش پررنگ‌تر شود.
به عقیده کارشناسان این امر موجب می‌شود که ترامپ، سیاست‌های داخلی خود را به‌ویژه در زمینه‌های اصلاحات کاهش مالیات بر کسب و کار‌ها، اعمال تعرفه بر واردات و مهاجرت را تقویت کند.
نباید فراموش کنیم ترامپ بر آن خواهد بود تا شخصیت متفاوتی را از خود به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در عرصه سیاست خارجی این کشور به نمایش بگذارد.
بعید است او بخواهد با رویکرد‌ها و شخصیت جنجالی سابق خود باردیگر سیاست خارجی کشورش را رهبری کند.
او خوب می‌داند آمریکایی‌ها خسته از مداخلات خارجی کشورشان در جنگ‌های مختلف‌اند و در عین حال، دلیل اصلی آنها برای رای دادن به او نیز تقویت وضعیت اقتصادی و رفاهی‌شان بوده است.
از سوی دیگر اصلی‌ترین اولویت سیاست خارجی دولت ترامپ به اذعان بسیاری از تحلیلگران مسائل راهبردی، چین خواهد بود.
از این رو، ترامپ به احتمال زیاد بر آن خواهد بود تا این کشور را به طرق مختلف تحت فشار قرار دهد.
این بدان معنا نیست که دولت ترامپ علیه دیگر رقبای بین‌المللی آمریکا کاری نخواهد کرد، بلکه مسأله اصلی این است که او عمده تمرکزش را بر چین خواهد گذاشت.
از این رو، به نظر می‌رسد که طی چهار سال آینده حضور ترامپ در قدرت، دولت وی به نحوی ویژه معطوف به تشدید فشار‌ها علیه چین به‌ویژه در حوزه اقتصادی باشد.
در این میان همراهی کنگره و سنای آمریکا با این سیاست‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اختیارات اصلی کنگره آمریکا شامل مالیات، تنظیم تجارت با کشور‌های خارجی و قدرت اعلان جنگ و همچنین تشکیل نیرو‌های نظامی و تخصیص بودجه برای نگهداری آنها است.
هر دو مجلس عمدتا به فعالیت قانونگذاری می‌پردازند اما سناتور‌ها نقش مهمی در تشکیل دولت و ریاست جمهوری دارند.
بنابراین، این سنا است که می‌تواند انتصابات ریاست جمهوری در پست‌های ارشد دولتی را تأیید و رد کند. علاوه‌بر این، صلاحیت مجلس اعلا شامل تصویب معاهدات بین‌المللی نیز می‌شود.
یک لایحه بدون تصویب توسط هر دو مجلس، نمی‌تواند لازم الاجرا شود. یادمان باشد که در پاییز و زمستان ۲۰۲۳-۲۰۲۴، این مجلس نمایندگان بود که از تخصیص بسته جدید کمک نظامی جو بایدن به اوکراین جلوگیری کرد.
